Merkez Bankası rezervlerinden son iki yılda 128 milyar doların eksildiği belirtiliyor. Muhalefet konuyu gündemde tutarken, CHP bir kampanya başlatmış durumda. AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Ekonomi İşleri Başkanı Nurettin Canikli ise dün sosyal medya hesabından, "128 milyar dolar nereye gitti? Bu soruyu cevaplamadan önce ekonominin iki temel kuralını hatırlatalım" diyerek, 20 maddelik bir açıklama yaptı ve bu soruyu soranları ekonominin temel kurallarını bilmemekle, cehaletle itham etti.

ARKA KAPI YÖNTEMİYLE DÖVİZ REZERVİ ELDEN ÇIKARILDI

Konuyu, 'ugurses.net'teki yazısında ele alan ekonomist Uğur Gürses, 2019 Mart'ındaki yerel seçimler öncesi döviz kurları stabil seyrediyormuş görüntüsü vermek için siyasi otoritenin talimatıyla Merkez Bankası'nın döviz rezervlerinin 'arka kapı yöntemi'yle kamu bankalarına aktarıldığını, oradan da örtülü biçimde piyasa satılarak eritildiğini anlattı.

TÜRKİYE TARİHİNDE BİR İLK

Yerel seçim sürecinde, hükümetin direktifiyle Merkez Bankası'nın 25 milyar dolarının eritildiğini anlatan Gürses, bu durumun Türkiye tarihinde bir ilk olduğuna dikkat çekti. 2020 Şubat'ına gelindiğindeyse hareketlenmenin başladığını vurgulayan Gürses, mart-eylül arasında 100 milyar doların satıldığını, bu durumun Merkez Bankası’nın 'Uluslararası rezervler ve döviz likiditesi' tablolarından hesaplanabildiğini yazdı ve ekledi: "Peki 128 milyar dolara ulaşamadık? 102 milyar dolarlık bir döviz satışı var, ama bir de Merkez Bankası’na girişi olması gereken, döviz kazandırıcı işlemlere verilen reeskont kredilerinden gelecek dövizler var. Bu anılan dönemde, bu dövizlerin girmesi gerekirken rezervi arttırmadığı onların da eritildiği anlaşılıyor. Bunun da kabaca 25-26 milyar dolar olduğu dikkate alınırsa 128 milyar dolara ulaşıyoruz."

Yazısında, "Merkez bankaları neden döviz rezervi tutar?", "Madem ekonomi iyi ise yurtiçinde hangi gelişme 128 milyar doları eritmeyi gerekli kıldı?" diyen Gürses "İktidar partisi kurmayları da önce dövizler yerinde duruyor derken, şimdi piyasa kurundan satıldığına işaret edip soranları cehaletle suçluyor. Ama bu ‘cehaletin’ aydınlanması için aşağıdaki sorulara yanıt vermesi es geçiyorlar" tespitini yaptı ve şu 15 soruyu yöneltti:

Temel sorular şunlar:

1-Satılan, eritilen döviz rezervi miktarı tam olarak ne kadardır? 128 milyar doların üzerinde midir?
2-128 milyar dolarlık döviz rezervleri Merkez Bankası’ndan hangi yollarla çıkarılmıştır?
3-Merkez Bankası bu konuda, kendi bünyesi dışında yapılan satışlara ilişkin bir Banka Meclisi kararı, Yönetim Komitesi Kararı almış mıdır? Satışlarla ilgili bir Karar Defteri tutulmuş mudur?
4-Ülke rezervlerinin finansal güvenliği tehlikeye atacak düzeyde bu kadar eritilmesine siyasi direktif var mıdır? Kim vermiştir?
5-Merkez Bankası’ndan çıkarılan dövizler nereye aktarılmıştır?
6-Hangi mekanizmalarla satılmıştır? Bankalar arasında mı? Döviz brokerleri aracılığı ile mi? Uluslararası banka ya da finansal kurumların oluşturduğu trading sistemleri aracılığı ile mi?
7-Satışa aracılık edenler ‘blind broker’ mıdır? Yoksa alıcı ve satıcı taraflar birbirlerini bilebilecek bir eşleşme ile mi satışlar gerçekleşmiştir?
8-Dövizlerin günlük olarak işleyişte satışına kimler karar vermiştir?
9-Hangi kurdan ne kadarlık miktarlarla satılmıştır?
10-Hangi kurdan ne kadar satılacağına kim/kimler karar vermiştir?
11-Satışla alınan TL’ler ne yapılmıştır? Hemen Merkez Bankası’na aktarılmış mıdır? Üzerinden faiz, komisyon elde edilmiş midir?
12-Satışların alıcıları bilinmekte midir? Alıcılar biliniyorsa döviz satışları sırasında satıcının aleniyeti ile işlem ilişkisi örtülenmiş midir?
13-Blok satışlar yapılmış mıdır? Yapıldıysa kimlere, ne kadar, hangi kurdan satılmıştır?
14-Uzlaşmalı, pazarlıklı satış yapılmış mıdır?
15-Yapılan satışlardan oluşan kur zararı (Hazine üzerine alınan pozisyonlar dahil) ne kadardır?

YAZININ TAMAMI İÇİN TIKLAYINIZ