2021: Kürt Müziği’nin hali pür melali

.

A+A-

2021 yılı Kürt müziği açısından pek de iç açıcı bir yıl olmadı. Sanatçılar daha çok video klip yayınladı. Albüm sayısında ise gözle görülür bir düşüş var.

2020 yılında Covid-19 pandemisinin imkanlarını daralttığı Kürt müziği, 2021 yılına pek de iç açıcı olmayan bir giriş yaptı. Yıl boyunca yayınlanan albüm sayısı geçen yıllara oranla oldukça azdı. Sanatçılar pandemi tedbirlerinden dolayı 2020 yılında konserlerini online platformlara taşımak zorunda kalırken, 2021 yılında tedbirlerin görece azalması ile hayranlarıyla buluşma imkanı buldu.

2021 yılında sanatçılar yönlerini video kliplere çevirdi. Albüm çıkaran sanatçı sayısı çok azdı. Kimi sanatçılar ise albümlerindeki şarkıları single’lar halinde yayınlamayı tercih etti.

Bunun yanı sıra elbette Kürtçe’nin ve Kürt müziğinin müzmin sorunu engeller ve yasaklar, 2021 yılında da vardı. Mezopotamya Kültür Merkezi’nin 30. yıl şenliğini İstanbul Kadıköy Kaymakamlığı “Milli Güvenliğe tehdit” gerekçesiyle iptal etti. Yılın sonuna doğru ise Ankara Keçiören Belediyesi, Mem Ararat’ın konserini yasakladı.

Ciwan Haco, Şivan Perwer ile Zara, Semyanî Perîzade, Xem, Gülbahar Kavcu, Ruşan Filiztek, Dr. Ahmet Kaya bu sene listemizde bahsedeceğimiz isimlerden bir kaçı.

Instrumental Kurdish Music

Alman Kürt Kültür Ensitüsü, Erivan Radyosu Kürtçe servisinin arşivinde yer alan enstrümantal Kürt müzik kayıtlarını yayınladı. 276 eserin yer aldığı bu çalışmada Egîdê Tefûr, Nûra Cewarî, Qasoê Evdî, Selikoyê Celîl ve daha pek çok sanatçının enstrümantal kayıtları bulunuyor.

Aynı Enstitü Hozan Şiyar'ın bütün eserlerini ve Kadir Dilan'ın Antology of Kurdish Syphony Music adlı konser kaydını yayınladı.

Ciwan Haco - Dil Pîr Nabê

Kürt modern müziğinin en önde gelen ismi Ciwan Haco 2021 yılının sonlarına doğru yeni bir eser yayınladı. Sözleri ünlü Kürt şairi Cegerxwin'in şiirlerinden oluşan "Dil Pîr Nabe" (Gönül Yaşlanmaz) adlı bu eserin müziklerini Ciwan Haco yapmış

Kanî…caz, tango, rock ve Kürtçe müzik

2021 yılının en önemli albümlerinden biriydi Kürdistan Bölgesi'nden Kani'nin "Bibare" (Yağ) adlı albümü. 10 eserin yer aldığı bu albümde Kani Abdullah Goran, Şêrko Bêkes gibi ünlü Kürt şairlerinin şiirlerini bestelemiş.

Kani Klasik Kürt müziğinin formlarını piyano, flut, gitar, solo gitar, çello solo, rock gitar, trumpet, saksafon gibi batı orijinli enstrümanlarla buluşturarak oldukça başarılı bir albüm ortaya çıkarmış. Sanatçı yine rock, folk, tango müziklerini Kürt formlarıyla buluşturmuş.

Dr. Ahmet Kaya: Payîza Derengî-1

Koma Amed ve Çarnewa müzik gruplarından bildiğimiz Dr. Ahmet Kaya uzun yıllar sonra solo bir albüm yayınladı. “Payîza Derengî-1” (Geç Sonbahar) adındaki bu ülbümde 8 eser bulunuyor. Kaya eserlerin bir kısmını İbrahim Seydo Aydoğan, Fêrikê Ûsiv, Cemil Denli gibi modern şairlerin şiirlerinden bestelemiş.

Şivan Perwer - Zara : Welatê min

Kürt müziğinin diğer ünlü ismi Şivan Perwer, Rusya'nın en ünlü sanatçılarından Kürt Zara ile ortak bir eser yayınladı. Eser'in adı "Welatê min" (Ülkem).

Semyanî Perîzade – Alo

"Kürt Amazonu" Semyanî Perîzade geçen yıl olduğu gibi bu yıl da bir single yayınladı. "ALO” adlı bu şarkı için Semyanî bir de klip yayınladı.

Xem û sîngle-ên wî

Kürt rap sanatçısı Xem, hazırladığı 10 eserlik albümü, single olarak yayınlamaya karar verdi. Şimdiye kadar bu albümdeki “Agir”, “Deepression”, “Jehr”, “Ay Ay”, “Quzilqurt”, “Disstopia” şarkılarını tekli olarak yayınlayan Xem, diğer eserleri de önümüzdeki yılın ilk günlerinde müzikseverlerle buluşturacak.

Gulbahar Kavcû - Rû

Bir dönem kadın müzik grubu Koma Asmin'de müzik çalışmalarını yürüten Gülbahar Kavcu "Rû" (Yüz) albümüyle 2021 yılında albüm yayınlayan sanatçılardan oldu.

3 eserin yer aldığı albümde biri anonim diğer ikisi de Kavcu'nun besteleri yer alıyor.

Rûşan Fîlîztek - Sans Souci

Avrupa'da yaşayan Kürt müzik sanatçısı Ruşan Filiztek yılın sonlarına doğru 14 eserin yer aldığı bir albüm yayınladı. Kürtçe'nin Kurmancî ve Soranî lehçelerinin yanı sıra Fransızca, Ermenice, Türkçe ve enstrümantal eserler yer alıyor albümde.

Yaser Edessa – Dil

Yaser Eddesa albüm yayınlayan diğer bir isim. “Dil” (Yürek) adlı bu albümde bir tanesi Türkçe olmak üzere 5 şarkı var.

Vide Kliplerin sayısında artış oldu

Kürt müzik sanatçılarının önemli bir kısmı yıl içinde bir veya birden fazla video klip yayınladı.

Harun Elki

2020 yılının sonunda "Rev" (Kaçış) adıyla bir albüm yayınlayan Kürt rock sanatçısı Harun Elki 2021 yılında ise bu albümdeki şarkılardan "Xengilokê" için bir video klip çekti.

Tara Mamedova – Serê Salê

Tara Mamedova 2020 yayınladığı albümünden bir parça yayınlamıştı. Mamedova albümden ikinci parçayı yayınladı. Eserin adı"Serê Salê" (Yılbaşı).

Pargîn

Rojava'da geleneksel Kürt müziğini kayıt altına alan Pargin ekibi, Ağustos ayında "Peyîzok" adıyla bir klip yayınladı.

Rapbêjên kurd û Roja Zimanê Dayikê

Sher, Gewr ve Drewş Koçer, üç Kürt rap sanatçısı Simyager ve Derya Cengiz'in katılımıyla BTN adında bir grup oluşturup, 21 Şubat Anadil Günü için bir rap şarkısı besteledi. Şarkı Kürtçe'nin Kurmancî ve Kirmanckî (Zazaca) lehçelerinde seslendirildi.

Rohat Ciwan

2020 yılında albüm yayınlayan Rohat Ciwan, 2021 yılında ise "Tawanbar" (Suçlu) adlı şarkısına bir video klip çekti.

Çiya

Koma Gulên Xerzan müzik grubundan tanıdığımız Çiya, "Hoy Nar" adındaki Hakkari yöresi anonim şarkıya bir klip çekti.

Ruşen Alkar

2019 yılında yayınladığı “Hêdî Hêdî” (Yavaş Yavaş) albümüyle adından söz ettiren Ruşen Alkar, 2021 yılında bu albümdeki "Rabe Lawo" şarkısı için bir klip hazırladı. Sözleri Aram Dikrana ait olan bu şarkıyı Şevket Akinci aranje etti.

Rojda

Pandemi döneminde pek çok video klip çeken Rojda'nın "Narînê" anonim eseri, radarımıza girenlerden. Şarkının aranjesini Rojda yatı.

Ruken Yılmaz

Ruken Yılmaz de anonim bir Kürtçe şarkı olan “Min te dîti bû” (Seni Görmüştüm) için bir video klip yayınladı. Nurhak Kılagöz aranjesini yaptı.

Sakina Teyna

Yıl içinde video klip çeken Kürt kadın sanatçılardan biri de Sakina Teyna oldu. "Ba û Çiya" (Rüzgar ve Dağ) adındaki şarkının sözlerini Teyna kendisi yazdı. Marco Annau müziklerini yaptı. Teynaya Özlem Bulut ve Basma Jabre eşlik etti.

Murad Demir

Son dönem Kürt müziğinin dikkat çeken isimlerinden Murad Demir. Demir mütevazi çalışmalarına bir yenisini ekledi. "Çavreşê" (Kara Gözlü) adlı Ebdilezîz Silêman Zaxoyî'ye ait olan şarkının aranjesini Erdem Altanses yaptı.

Orkestra Ma

Orkestra Ma Ahmet Sarıgül'e ait klasikleşmiş bir eseri yorumladı. "Fadikê" adlı bu eseri grubun üyelerinden Evin Dülek seslendirdi.

Ayfer Düzdaş

Son yıllarda Alevi Kürt deyişlerini derleme çalışmalarına yönelen ve bu alanda albüm yayınlamış olan Ayfer Düzdaş, 2021 yılında albüm yayınlayan isimlerden. Düzdaş "Hey Narim" adlı şarkı için bir klip yayınladı.

Maviş Güneşer

Maviş Güneşer "Kamo Sono" adındaki Kirmanckî (Zazaca) şarkıya video klip çekti. Sözleri Güneşere ait olan bu şarkının müziklerini Metin Kahraman hazırladı.

Hivda Gökel