Serpil Güneş-BASNEWS

Mahabad Cumhuriyeti Lideri Qazi Muhammed’in mücadelesini ve  yaşamını konu alan ilk kez Kürtçe’nin Kurmancî lehçesinde yazılan  ‘2x2=1 Komara Mahabad Qazi Muhammed’ isimli roman okuyucuları ile buluşuyor.

Kürt yazar Bazê Kal’ın Kürtçe’nin Kurmancî lehçesinde  kaleme aldığı iki kitabı Yöneliş Yayınevi’nce 15 Eylül’de basıldı. Yöneliş Yayınevi’nin basımını yaptığı  Bazê Kal’ın iki Kürtçe romanından biri  Kürdistan Mahabad Cumhuriyeti Lideri Qazi Muhammed’in yaşamını ve mücadelesini, ‘ Ez Xelefim’ isimli romanı ise Mîr Bedirxan’ın yaşamını konu  alıyor.

‘2x2=1 Komara Mahabad Qazi Muhammed’ isimli roman Kuzey Kürdistan’da Kürtçe’nin Kurmancî lehçesinde ilk kez Qazi Muhammed üzerine yazılan ilk kitap olma özelliğini taşıyor.

BasNews’e konuşan Yöneliş Yayınevi İmtiyaz Sahibi Yücel Emrah, Kalê Baz’ın her iki kitabının da 28 Eylül’de gerçekleşecek olan  7’inci Tuyap Diyarbakır Kitap Fuarı’ndaki kitapevlerinin standatında yerini alacağını söyledi. Yücel Emrah 15 Eylül’de ayrıca Dincilik Mi Dindarlık Mı, Kürt Felsefesi; İşrâkilik ve Büyükler İçin Kart - Kurt - Kürt Masalları isimli üç Türkçe kitap daha basacaklarını söyledi.

Merkezi Adana’da bulunan Yöneliş Yayınevi aynı zamanda bir kitapevi. Yücel Emrah, Diyarbakır başta olmak üzere birçok ilde şube açmayı hedeflediklerini dile getiriyor. Yöneliş Yayınevi 28 Eylül’de Diyarbakır’da düzenlenecek 7. TUYAP Kitap Fuarı’na yeni basılan kitapları ile kitap severlerle buluşacak.

İlk kez Kürtçe’nin Kurmancî lehçesinde Qazî Muhammed’in hayatını konu alan kitabın yazarı  Bazê Kal ise BasNews’e  hakkında şu bilgileri verdi: “Kitabı roman formatında yazdım. Bu romanda Qazî Muhammed’in hayatı ve mücadelesini hikayeleştirilerek vermeye çalıştım. Kitabın sonunda da Qazi Mihammed’in vasiyetnamesi ve Qazî Mihamed’in oğlu gazeteci yazar Alî Qazî ile yaptığım röportaja yer verdim.”

Bazê Kal 140 sayfadan oluşan romanı için kaynak olarak Türkçe yazılan birçok kitaptan yararlandığını belirtiyor

Kürt yazar Bazê Kal Qazî Muhammed’in yaşamını konu alan ‘2x2=4 Komara Mahabad’ isimli romanın kaleme alış hedefini ise şu sözlerle ifade ediyor: “Qazî Muhamed hakkında Kurmancî lehçesiyle Kuzey’de kalame alınan ilk kitap. Ancak benim Kürtçe ilk kitabım değil. Bedîrxanların yaşamını konu alan ‘Ez Xelefîm’i Memê Alan ve Qela Dim Dimê destanını roman şeklinde kaleme aldım. Ez Xelefîm Qazî Muhammed kitabı ile basılacak diğerleri ise başka yayınevleri tarafından önceden basılmıştı. 

Ben bir Kürdüm. 26 yıl Türk okullarında Türkçe öğretmenliği yaptım. Bu nedenle Kürtlere karşı mahcubum. Kürt milletine karşı bir vefa borcum var, bu borcumu ödemek için kendimi Kürtçe yazmaya adadım, elimden geldikçe Kürtçe yazıyorum. Tüm amacım Kürtçe dilini ve edebiyatının gelişimine katkı sunmak.”

Diyarbakır’ın Silvan İlçesi’ne yakın bir köy olan Sêra’da tarımla geçinen bir ailede dünyaya gelen yazar çocukken köyde kendisine ‘Bazo’ dendiğini belli bir yaşa gelince de ‘yaşlı şahin’ anlamına gelen ‘Bazê Kal’ ismini kullanmaya başladığını belirtiyor. Birçok Kürt çocuğu gibi okula başladıktan sonra Türkçe’yi öğrenen Kalê Baz, 1974’de Ergani’de öğretmen okulundan mezun olduktan sonra Türkiye’nin İç Anadolu Bölgesi’ndeki birçok kentte öğretmenlik yapar. Emekli olduktan sonra kendini Kürt kültürünü araştırmaya adadığını belirten Bazê Kal, çocukluğunda köyde Kürt dengbêjleri dinlediğini ve büyüyünce dengbêj olma hayalini kurduğunu söyleyerek “Büyüyünce baktım ki sesim güzel değil! O zaman en iyisi Kürtlere ait hikayeleri yazayım dedim. Emekli olunca bir bilgisayar alarak Kürtçe yazmaya başladım” şeklinde hikayesinden bahsediyor. 

Kürtçe dili üzerine resmi olarak herhangi bir eğitim görmediğini belirten yazar, çocukken babaannesinin hikayeleri ve destanlarını dinleyerek büyümesinin, Kürtçe dilinin gelişiminde en büyük katkı olduğunu ayrıca Kürtçe dili gramer  kitaplarını okuyarak dilini geliştirdiğini söyleyerek ekliyor: “Kürtçe deyim ve sözlükleri çok okudum. Bu şekilde kendimi Kürtçe dilinde geliştirdim”

Bazê Kal’in ayrıca çocuklar için Fablê Kurdî ismiyle manzumlar biçimde hikayeleri kaleme almış.