Abdullah Öcalan’ın, daha  Mayıs 2019’da, yani İstanbul Büyükşehir Belediye Seçimleri’nin  yenilenmesi sürecinde,  Kürdler için “3. Yol” adıyla bir ittifak önerdiği  ve bu ittifakın halen de  anılan çevrenin belli bir kesimi  tarafından zaman-zaman  dillendirilip gerçekleştirilmeye çalışıldığı biliniyor.

HDP eski  Genel Başkanı Selahattin Demirtaş da,  geçenlerde, “HDP’nin öncülüğünde üçüncü bir  ‘demokrasi ittifakı’ ilan edilebilir” fikrini ortaya attı. 

“3. Yol” ve “3.İttifak” önerileri, adları itibariyle,  ilk bakışta,  Türk egemenlik sisteminin temel ilkelerini savunan ve ilk iki sırayı/rakamı (1 ve 2) temsil eden   “Cumhur ittifakı” ile “Millet İttifakı”nın politikalarının aksine,  Kürdlerin  kendi kendileri için siyasal özne olmasını; Türkiye’de şu veya bu iktidarı/hükümeti değil, Türk egemenlik sisteminin  kendisini hedefleyen  milli bir  yol ve yordamı çağrıştırıyorlar gibi.  Ki bu, HDP’nin tabanının büyük çoğunluğu dahil,  tüm yurtsever ve milletperwer Kürdlerin “Xewn û Xeyalî”, görüşü/bakışı ve talebidir.

Oysa gerçekte, söz konusu “3. Yol” ve  “3. İttifak” önerileri, bunların zamanlamaları, içerikleri ve dolayısıyla amaçları itibariyle rakamlardaki sıralamanın (1,2,3) aksine,  temelde Kürd siyasi hareketinin ve ulusal dinamizminin, Türk egemenlik sistemini savunan ilk iki Türk ittifakın  kıskacının tam da  ortasında/bataklığında kalmasını ve zamanla ehlileşip  Türklüğe entegre olmasını hedefliyorlar. Aralarındaki fark, ilkinin bu bataklığın tahteravallisinde Türkçü-İslamcı ağırlıklı “Cumhur ittifakı”nı ikincisinin ise Türkçü-Modernist ağırlıklı “Millet ittifakı”nı tercih etmesidir.

Abdullah Öcalan’ın, tüm PKK ve çevre örgütlerince de benimsenip savunulan totaliter “KCK Sistemi” ile  titizlik içinde hayata da geçirilmeye çalışılan milletleşme ve devletleşme karşıtı görüş ve tutumu  biliniyor.  Öcalan’ın, Kürdler için “3. Yol” önerisinin zamanlaması ve  ilk icraatı  da anılan anlayış ve tutumla uygunluk içindedir. Bilindiği gibi “3. Yol” önerisi ;  2019’da AK PARTİ’nin İstanbul seçimlerinin sonucuna itirazı  nedeniyle   yenilenen İstanbul Büyükşehir Belediye Seçimleri esnasında  ortaya atıldı.  Amaç, Kürdlerin   anılan  iki  ittifaktan bağımsız olarak, kendi  kendileri ve çıkarları için siyasal bir özne gibi davranmak yerine,  HDP’nin de çağrısıyla  Kürdler arasında  CHP adayı Ekrem İmamoğlu lehinde gelişmekte olan trendi,  AKP adayı lehine  bir biçimde  engelleyip değiştirmekti.  O AK PARTİ ki, sadece Kürdistan’ın  dört parçasında değil; dünya çapında, Kürdlere adeta savaş açmış, iktidarda kalmasını böylesi bir politikaya bağlamış durumdadır.

Selahattin  Demirtaş’ın “3. İttifak” önerisine gelince… Söz konusu önerideki “İttifak”ın  beşinci ve aynı zamanda da sonuncu temel ilkesi şöyledir: “Demokratik ve sivil bir anayasa yapılması ile Cumhuriyet’in temel ilkelerine sahip çıkılarak toplumsal barışın sağlanması.”

(https://www.gazeteduvar.com.tr/demirtas-aslinda-pkk-ve-ocalan-ile-gorusme-yapan-biz-degiliz-erdogan-haber-1517778)

Her şeyden önce, Kürd milli hareketinin ve mücadelesinin temel amacı, Türkiye’de, “Demokrasi” ve “toplumsal  barış”ı  sağlamak  değil; iki ulus arasında, tam hak eşitliğine dayanan bir çözümle  “demokrasi” ve “barış”ı sağlamaktır. Böylesi bir “demokrasi” ve “barış”ın   temel engeli de,  Selahattin Demirtaş’ın sahip çıkmayı önerdiği “Cumhuriyet’in temel ilkeleridir. Yani, her iki ittifakın  ve neredeyse tüm Türklerin de  Anayasa’da “değiştirilmez” olarak gördükleri ve bu nedenle “kırmızı çizgi”leri olarak ilan ettikleri ilk dört maddedir.

Özcesi söz konusu çevre, “3. Yol/İttifak” önerileriyle  tüm baskı, zülüm ve kırımlara rağmen, artık bırakalım yok edilmek; günden güne daha bir gelişip radikalleşmekte olan Kürd milli dinamizminin milletleşme ve devletleşme ile ilgili hayal ve taleplerinin mücadelesini, basit bir etnik kimlik ve kültürel  farklılık için verilen bir mücadeleye indirgeyerek, Türk egemenlik sisteminin entegrasyonist planlarına uygun politikalar gütmeye ve uygulamaya devam ediyor. Bu politika ve uygulamasında milli amaç, bilinç, sembol, değer ve bunlara ilişkin söylem ve kavramlardan özellikle kaçınılıyor.  Üstelik bu politika, Kürd milli davasının tüm haklılık ve meşruiyetini gölgeleyen, ona zarar veren siyasal şiddet yoluyla gerçekleştirmeye çalışılarak, Kürd milli davasının ve mücadelesinin “terörizm” ile  özdeşleştirilip damgalanmasına  araçlar sağlayıp yol açıyor;  Kürd ve Kürdistan karşıtı politikaya ve uygulamalarına  olanaklar yaratıyor, onu etkili kılıyor. 

 Açıktır ki bu politikanın sahipleri, mevcut koşullarda Kürd milli dinamizmi üzerindeki hegemonyalarıyla, yüzyılı aşan  tarihsel bir mücadele ile oluşup günden güne daha bir gelişen ve tek başına hiçbir siyasi hareketin “malı” olmayan ve olmayacak da olan  bu dinamizmin, bilincini çarpıtarak, rotasını değiştirerek, entegrasyon yolunda, sistem içinde tutulup etkisizleştirilmenin politikasını güdüyor ve uyguluyorlar.

Oysa Kürd milli hareketi, her millet gibi, kendi ülkesinin egemen yöneticisi olmak ve böylece milli hak ve özgürlüklerine kavuşmak için mücadele ediyor, etmelidir. Böylesi bir hareket, siyasal şiddete dayalı mevcut entegrasyonist politikanın aksine, her yanı ve yönüyle meşru olan temel amacını, her koşul ve  sahada, konunun kendi değerleri, sembolleri kavramlarıyla  açıklıkla ortaya koymalı; ayrı bir millet olduğunu, bu milletin Kürdistan adında bir ülkesi bulunduğunu ve kendi ülkesinin egemeni olarak kendi kendisini yönetmek için mücadele ettiğini  belirtmelidir.  Bu yapıldığı oranda, hem Kürdlerin konuyla ilgili milli algı ve bilinçleri doğrultulup pekiştirilerek mücadeleleri güçlendirilecek,   hem de  Türk toplumunun büyük çoğunluğunun Kürd ve Kürdistan  sorunu ile ilgili mevcut paranoyal zihniyet ve tutumunun  değişmesinin önü açılacaktır. Zira Türk egemenlik sisteminin, Kürd ve Kürdistan sorunu hakkında,  yüzyılı aşkındır sürdürdüğü red, inkâr ve imha politikasının bir sonucu olarak   Türk toplumunun ezici çoğunluğu,  Kürd milli davasının “dış parmaklar” ile  yaratılıp sürdürülen yapay bir sorun olduğuna inandırılmış durumdadır. Kürd ve Kürdistan sorunu, bu toplumun yarattığı ve yaratacağı siyasal aktörlerle çözüme kavuşturulmak durumunda olacağına göre, Türk  toplumunun bu zihniyetini değiştirecek bir politikayı benimseyip uygulamanın önemi ortadadır.

“3.Yol/İttifak” önerileri, tüm bu olumsuz, kandırmaca  niteliklerine rağmen, mevcut siyasal koşullardaki birkaç nedenle Kürd ulusal dinamizminin büyük çoğunluğu tarafından benimsenip desteklenecek gibi görünüyor. Bu nedenlerin başında, Türkiye'de  Cumhurbaşkanı seçilebilmek için, oyların yüzde 51'ni almaya dayanan Cumhurbaşkanlığı  Seçim Sistemi’nin,  Türklerin iki ittifakı (Cumhur ve Millet) arasındaki iktidar yarışında,   Kürdlerin oylarını kıymetlendirip belirleyici kılmasıdır. “Cumhur İttifakı”nın, anti Kürd politikasıyla  bu belirleyiciliği, her geçen gün, kendi aleyhine ve tabii “Millet İttifakı” lehinde  daha bir geliştirip konsolide edeceği anlaşılıyor.

Bu konsolidasyon trendi, Kürdlerin yüzyılların milletleşme ve devletleşme  mücadelesi yolunda,  tarihte hep yapageldikleri siyasal ve örgütsel olarak kendileri için bağımsız bir özne olma çabalarının süreçlerini olumsuz etkiliyor. Kürdlerin, yüzyıl sonra, yine  başkalarının çıkarları -örneğimizde “Türkiye demokrasisi”-  için bağımlı bir özne olma yanlışını tekrarlamalarına neden oluyor.

Türkiye siyasetinde “3. Alternatif” konumlandırması, Kürdlerin  milli varoluş konumlanmasında, kendileri için “Birinci Güç” olmaları stratejik konumlanmalarını kaydırma, kimlik değiştirme gibi riskleri barındıran son derece hassas bir konudur. Türkiye siyasetinde, üçüncülük ya da bir başka sıra numarası önermesi, salt pratik bir rasyonalite olarak siyasi bir konumlanmayı değil, kimliksel dönüş(tür)me eğilimleri taşıyan ideolojik bir önerme özelliğini  arz etmekte, içermektedir. Dolayısıyla, böylesi bir konumlanma, Kürd siyasetinin stratejik yönelimi olamaz.

Kürd siyasetinin Türkiye seçimlerine ilişkin tutumu, onun bir kimlik olarak stratejik konumlanıp milli inşanın aktörü ve öznesi olmakla ilgili temel kurucu özelliğini, sosyolojisini değiştirmeye yol açacak yönelimlerin, konumlanmaların içine çekilmesinin nedeni olmamalıdır. Kürdler, bu riski görmeli ve pratik gerekçelerle girmek zorunda oldukları güncel siyasette stratejik konumlarını korumalı, pratik gerekçelerle kaderlerini belirleyecek güdülemelere yol açabilecek önermelerde, milli anlayış ve reflekslerle son derece hassasiyet göstermek zorundadırlar. Kürdlerin temel yönelimi, kendi kendisi olmanın, ulusal kimlik merkezli bir siyasetin ve o siyaset için kurucu olacak güçlü bir siyasal aktörün yapılandırılması yönünde olmalıdır.

Bu siyasal özne ve güç, Kürd siyaseti için “Birinci Aktör” olmak zorundadır. Türkiye siyaseti için önermelerde bulunmak, Kürdler için anılan temel siyasetten saparak, Kürdlerin geleceğini karartabilecek  kumpasları, Kürdlük kimliğinden uzaklaşma gibi tehlikeleri içinde barındırıyor. Günlük siyasi tutumların bulanık, sisli havası içinde, temel milli amaçlar doğrultusunda farkındalıklar ortaya koymak; Kürdleri, Kürd refleksi göstermeye çağırmak, Kürd siyasetçilerinin ve aydınlarının günümüzdeki en önemli görevleri arasındadır. Bu kaygı, önemle anlaşılması gereken varoluşsal bir kaygıdır. Kürd kimlik merkezli siyasetin kendi varlığı için konumlanmasını tahrip edecek risklere dikkat çekmek sürekli gündemimizde olmalıdır.

Kürdler kimsenin yedeği/yaması değil, kendi kaderlerinin “Birinci” gücü olmalıdır. Tek çare/yol öncelikle kendimiz için “Birinci İttifak” olma önermesindedir.

09.04.2021

Sait Aydoğmuş