Filistin Özerk Yönetimi Başkan Mahmud Abbas Gazze ve bölgeyle ilgili sıcak gelişmelerin devam ettiği bir dönemde Türkiye'ye gelerek Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) konuştu. Abbas Gazze'nin Filistin'in ayrılmaz bir parçası olduğunu belirterek Filistin’deki farklı gruplarla birlikte Gazze'ye gideceğini bildirdi.

Abbas'ın TBMM ziyareti ve konuşması, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'nun geçen ay ABD Kongresi'ne yaptığı ve Ankara’da tepkiyle karşılanan ziyaretin ardından yapılıyor olması açısından önem taşıyor. Ziyaret iktidar için aynı zamanda Yeniden Refah Partisi ve Saadet Partisi gibi AKP ile benzer tabanlardan gelen partilerin tepkilerini yumuşatmak açısından da önemli.

Abbas için yaz tatilini keserek olağanüstü toplanan TBMM Genel Kurulu saat 15.00'te TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş tarafından açıldı. Kurtulmuş'un açılış konuşmasının ardından da Abbas'a söz verildi. Abbas Genel Kurul salonuna girdiği sırada herkes tarafından birkaç dakika ayakta alkışlandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Abbas'ın konuşmasını Genel Kurul Salonu'nda dinledi. Erdoğan'ı gelişinde AKP ve MHP'li milletvekilleri ayağa kalkarak alkışlarken, muhalefet sıraları ise ayağa kalkmadı ve alkışlamadı.

Siyasi parti liderleri konuşmayı dinledi

Bu arada Genel Kurul salonunda Meclis'te grubu bulunan siyasi parti başkanlarından MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, DEM Parti Eş Başkanları Tuncer Bakırhan ve Tülay Hatimoğulları, İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu, Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Fatih Erbakan bulundu.

CHP Genel Başkanı Özgür Özel ise konuşmayı takip etmek için gelmedi. CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır oturumun ardından gazetecilerin soruları üzerine yaptığı açıklamada, "Sayın Genel Başkanımız Özgür Özel bugün burada olmayı çok istiyordu ama ayağında basit bir kırık oluştu. Yarından sonra büyük ihtimalle doktorların gözetiminde ortopedik bir yardımla yürüyebilecek" dedi. 

Çeşitli ülkelerden diplomatik temsilciler de konuşmayı kordiplomatik locasından takip ettiler. ABD Büyükelçisi Jeff Flake’in oturuma katılmadığı gözlenirken, Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Aleksei Erkov salonda hazır bulundu. 

Aynı zamanda protokol locasında da bakanlar, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş gibi isimler konuşmayı dinledi.

Tüm milletvekillerine Türkiye-Filistin dostluğu için hazırlanan özel atkı verildi ve vekillerin de atkıyı taktıkları gözlemlendi.

AKP Grup sıralarında İran'ın başkenti Tahran'da suikasta uğrayan Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye’nin fotoğrafı yer aldı. 

Genel Kurul özel toplantısının ardından Erdoğan, Abbas ve Kurtulmuş Meclis Şeref holünde açılan Filistin temalı fotoğraf sergisini ziyaret ederek gezdi. Sergide suikasta uğrayan Hamas Siyasi Büro Şefi İsmail Haniye'nin Anadolu Ajansı tarafından çekilen çeşitli fotoğraflarına yer verildi.

Serginin ardından Kurtulmuş Abbas ve heyetiyle Meclis'teki Mermerli Salonda ayrıca bir araya geldi.

Abbas konuşmasında neler dedi?

Abbas’ın Arapça yaptığı ve yaklaşık 45 dakika süren konuşması aynı anda Türkçe, İngilizce ve Fransızca’ya çevrildi. 

Türkçe çeviriye göre; Filistin halkının İsrail'in suçlarına karşı büyük bir mücadele yürüttüğünü söyleyen Abbas "uzun bir zamandır devam eden bu belanın bir gün son bulacağına" inandıklarını kaydetti.

"Konuşmama on binlerce şehidimize rahmet dileyerek başlamak istiyorum" diyen Abbas bunlardan sonuncusunun Haniye olduğunu söyleyerek herkesi Haniye ve Filistinli şehitler için Fatiha okumaya davet etti.

Güvenlik ve askeri yöntemlerin hiçbir zaman barış getirmeyeceğini söyleyen Abbas, "Topraklarımızı bir karış dahi olsa parçalayan bir çözüme evet demeyiz. Buradan bir duyuru yapmak istiyorum. Önümüzde bir çözüm kalmadı. Ben Filistin’deki tüm kardeşlerimle birlikte Gazze’ye gitme kararı aldım. Daha sonra da ebedi başkentimiz Kudüs’e gideceğim" dedi.

Abbas, İsrail'in Gazze Şeridi'ne saldırılarında ölen binlerce çocuğu hatırlatarak "Gazze'ye gideceğim. Bizim hayatımız Gazze'deki çocukların hayatından daha değerli değil. Ya zafer ya şehadet" dedi. 

Abbas, Filistin’e destek olan Türk hükümetine ve halka teşekkür ederek, Uluslararası Adalet Divanı'nda açılan davaya müdahil olması, İsrail ile 10 milyar dolarlık ticareti durdurması gibi adımlar için de minnettar olduklarını kaydetti.

"Gazze Filistin devletinin ayrılmaz, asli bir parçasıdır" diyen Abbas sözlerini şöyle sürdürdü:

"Gazze'de bir başka devlet kurulamaz ve Gazzesiz bir Filistin devleti de olamaz. Halkımız teslim olmayacaktır. Gazze'nin şu an yüzde 70'i yıkılsa da yeniden inşa edeceğiz. Gelecekte başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız devletimizi inşa edeceğiz, bu ne pahasına olursa olsun. Ne kadar çok bedel ödersek ödeyelim, ne kadar zaman alırsa alsın bunu başaracağız. Katiller ve savaş suçluları ise suçlarından zaman aşımıyla kurtulamayacak."

Abbas, Kudüs'ten ödün vermelerinin de söz konusu olmadığını söyleyerek, "Mescid-i Aksa ve Kudüs ilk kıblemiz. Sizin ve bizim için kırmızı çizgidir" diyerek, "Filistin toprağının tek bir zerresini gözden çıkaran ne bizden ne de sizdendir" sözleriyle devam etti.

Bu arada Abbas'ın ziyareti nedeniyle TBMM'de yoğun güvenlik tedbirleri alındı. Türkiye-Filistin konulu serginin bulunduğu bölüm belli bir saatten sonra ziyaretçilere ve basına kapatılırken, yabancı basının girişi için de önceden akreditasyon alındı.

Ulusal uzlaşı çabası

Filistinli gruplar arasında ulusal uzlaşı için çalışmalarının devam ettiğini de söyleyen Abbas, zafere ulaşmanın en kısa yolunun ulusal birik sağlamak olduğunu belirtti. "Ulusal uzlaşıyı gerçekleştirmedikçe kafamızın rahat etmesi mümkün değildir" diyen Abbas, TBMM’deki farklı partileri örnek göstererek aynısını Filistin için de dilediğini kaydetti.

Abbas, Türkiye’ye sağladığı insani destekler için de teşekkür etti ve "İsrail hükümetinin yalanlarına aklı başında kimse inanmaz" diyerek Gazze halkının açlığa mahkum edilmesi gibi gelişmelerin bunun bir işareti olduğunu ve BM'nin İsrail'i suçlu bulduğunu hatırlattı.

İsrail saldırılarına dur diyen pek çok ülkeye rağmen ABD’nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde çok kez ilgili kararları veto ettiğini de hatırlatarak, önceliklerinin İsrail işgalinin sona erdirilmesi ile insani yardımların sürmesi olduğunu kaydetti.

Abbas'ın ziyareti nasıl gelişti?

Filistin Özerk Yönetimi'nde 19 yıldır devlet başkanlığını sürdüren, Hamas'ın 7 Ekim saldırısı ve ardından İsrail'in Gazze'ye yönelik çok sayıda sivilin ölümüne yol açan operasyonları nedeniyle otoritesi sarsılan Abbas, Ankara'ya en son 5 Mart 2024'te gelmişti.

Türkiye'den önce Rusya'ya giden ve Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya gelen Abbas'ın 14-15 Ağustos'taki Ankara ziyareti ile ilgili tartışmalar Temmuz ayının son günlerinden itibaren gündemin üst sıralarında yer almaya başlamıştı.

Netanyahu'nun 25 Temmuz’da ABD Kongresi’nde yaptığı konuşma ve Kongre üyelerince sıcak karşılanması Türkiye’de tepkiye yol açmıştı.

Netanyahu’nun konuşmasının yanı sıra Gazze’ye yönelik saldırıların devam etmesi ve insani durumun giderek ağırlaşması AKP ile son dönemde tabanları açısından rekabet içinde olan Yeniden Refah Partisi’nin iktidar üstündeki Filistin baskısını artırmasına yol açmıştı.

Yeniden Refah Partisi Milletvekili Doğan Bekin TBMM’de 25 Temmuz’da düzenlediği basın toplantısında Netanyahu'nun ABD Kongresinde konuşma yapmasına tepki göstererek, Filistin Özerk Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas ile Netanyahu'yu kongrede protesto eden ABD Temsilciler Meclisi üyesi Rashida Tlaib'in "onur konuğu" olarak TBMM'ye davet edilmesi çağrısında bulunmuştu.

Bunun üzerine ise Erdoğan 27 Temmuz’da Rize'de Sivil Toplum Kuruluşları buluşmasında Abbas ile ilgili hoşnutsuzluğunu "Bazı siyasi partiler 'Hükümet Filistin Başkanını Türkiye'ye davet etsin ve Parlamentoda konuştursun' diyor. Size davet etmediğimizi kim söylüyor? Davet ettiğimiz halde gelmeyen Sayın Abbas, kusura bakmasın önce bizden ayrıca özür dilemesi lazım. Davet ettik gelmedi. Bekliyoruz bakalım gelebilecek mi?" sözleriyle ortaya koymuştu.

DW