Fransız haber ajansı AFP, "medeniyetin başladığı yer" diye tanımladığı Göbeklitepe'deki kazı çalışmalarını haberleştirdi.

Kuzey Kürdistan şehri Şanlıurfa il merkezinin 18 kilometre doğusunda, Suriye sınırı yakınındaki Örencik köyü civarında yer alan Göbeklitepe, haberde "Büyük ihtimalle dünyadaki en önemli arkeolojik alan" diye nitelendi.

2013'ten beri Göbeklitepe'deki kazı çalışmalarını yürüten Alman Arkeoloji Enstitüsü'nden Lee Clare, "Yeni bir hendek kazdığımızda bizi neler beklediğini asla öngöremiyoruz. Bu daima bir sürpriz" dedi.

Bazı araştırmacılar, insanlık tarihindeki ilk yerleşim yerinin 12 bin yıl önce burada kurulduğunu düşünüyor.

ABD'deki West Virginia Üniversitesi'nden Sean Lawrence da Göbeklitepe için "Önemini ne kadar vurgulasak az" dedi.

Göbeklitepe kalıntıları ilk kez Alman arkeolog Klaus Schmidt tarafından 1995'te bulunmuştu. 

Öte yandan Göbeklitepe'yle ilgili henüz yanıtlanamayan birçok soru var.

Buradaki yapıların hangi tarihte inşa edildiğini saptamanın neredeyse imkansız olduğunu söyleyen Lawrence, "Antik Mısır'da ilk inşa edilen anıt niteliğindeki yapı, Sakkara'da yer alan ve MÖ. 2700'de yapılan Zoser Piramidi'ydi. Bu da Taş Devri'ndeki avcı-toplayıcı toplumların sonu ve yerleşik hayatın başlangıcı olarak kabul ediliyordu" dedi.
 

Kazılar İstanbul Üniversitesi, Şanlıurfa Müzesi ve Alman Arkeoloji Enstitüsü işbirliğiyle sürdürülüyor (AFP) 

Fakat araştırmacılara göre Göbeklitepe'deki kalıntılar, Zoser Piramidi'nden yaklaşık 7 bin yıl önce inşa edildi.

Göbeklitepe'de üzerlerinde tilki, yaban domuzu, kertenkele ve leopar işlemeleri yer alan "T" şeklindeki taşların ne amaçla kullanıldığı da bilinmiyor.

Bazı arkeologlar bunların dini anıtlar olduğunu ve bölgenin ibadet amacıyla kullanıldığını düşünürken, diğer araştırmacılarsa "Çok daha geniş bir yerleşim yerinin parçası" diyor.

Haberde Türkiye'nin kazı çalışmalarına sahip çıkarak 2015'te Şanlıurfa'da yeni bir arkeoloji müzesi açtığı ve çıkarılan bazı kalıntıların burada sergilendiği de belirtildi.

Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi'nin direktörü Celal Uludağ, dünyada Neolitik Çağ'a dair en geniş koleksiyonun burada olduğunu söyledi.
 

Üzerinde farklı hayvan desenlerinin yer aldığı "T" şeklindeki taşlar, Göbeklitepe'nin farklı noktalarında görülebiliyor (AFP)

Şanlıurfa İl Kültür ve Turizm Müdürü Aydın Aslan ise "Bu medeniyete ve zamanın başlangıcına bir yolculuk" dedi.

Haberde Göbeklitepe'ye turist akınının şehrin ekonomisini de olumlu etkilediğine işaret edildi.

Şanlıurfa'nın nüfusunun çeyreğini Suriye'deki iç savaştan kaçan sığınmacıların oluşturduğuna da dikkat çekilen haberde, 2019'da şehri 1 milyondan fazla turistin ziyaret ettiği ve bu yıl pandemi öncesindeki yoğunluğa tekrar ulaşılmasının öngörüldüğü de ifade edildi.

Ayrıca başrollerinde Beren Saat ve Mehmet Günsür'ün oynadığı, 2019-2021'de Netflix'te yayımlanan Atiye dizisinin Göbeklitepe'nin popülerliğini artırdığı da hatırlatıldı.

Independent Türkçe, AFP