Türkiye’de 1990’lı yıllarla simgeleşen “kaçırma” olayları bugün yeniden gündemde. Türkiye’nin farklı birçok ilinde yaşanan olaylarda Ankara öne çıkıyor. Sadece son 10 günde iki olay yaşandı. Ankara'daki Çin Büyükelçiliği önünde ailelerinden haber almak için nöbet tutan 4 Uygur resmi gözaltı işlemi yapılmadan saatlerce bir araç içinde alıkonuldu. Daha sonra evlerinin önünde GBT kontrolü gerekçe gösterilerek sivil araçlara zorla bindirilen 3 üniversiteli genç de saatler sonra şehrin üç farklı noktasına bırakıldı. İnsan Hakları Derneği (İHD) Genel Merkezi ve İHD Ankara Şubesi’nin raporlarına göre son yıllarda benzer onlarca olay yaşandı.

İHD’nin 2018, 2019 ve 2020 yılları raporlarına göre kaçırılan ya da alıkonan kişiler başvurularında, “Kemiklerini dahi bulamazlar", "İşten çıkarılmanı sağlarız”, “Yıllarca cezaevinde yatarsın”, “Seni okuldan mezun ettirmeyiz" "Hiçbir yerde çalışamazsın", "Sadece seni değil aileni de rahat bırakmayız", "Nereye gitsen peşine düşeriz” gibi sözlerle tehdit edildi. İHD’nin son 3 yıldaki raporlarına göre olaylar ve iddialar şöyle:

2018'DE İHD ANKARA ŞUBESİ’NE YAPILAN BAŞVURULAR
İHD Ankara Şubesi’ne 26 Mart 2018 tarihinde başvuru yapan D.E., 22 Mart 2018 tarihinde gözaltında tutulduğu yerde avukat görüş odasına çağırıldı. D.E.’yi burada karşılayan iki kadın, 'kamu güvenlik kurumundan' geldiklerini ve sohbet etmek, kahve içmek istediklerini, bunu kabul etmediği takdirde 1 yıl cezaevinde kalacağını, konuşmanın devamında hükümet olmadıklarını, kendilerinin devlet çalışanı olduklarını söyledi.

İHD Ankara Şubesi’ne 24 Mart 2018 tarihinde başvuru yapan F.C. ise 25 Aralık 2017 tarihinde Dışkapı’da kaldığı yurdun önünden “hakkında arama kararı var”, “savcılığa gideceğiz” denilerek kaçırıldı. Daha sonra “Biz seninle biraz sohbet edeceğiz” diyerek F.C.’ye “ajanlık” teklif eden kimliği belirsiz kişiler, “Seni okuldan mezun ettirmeyiz, hiçbir yerde çalışamazsın, sadece seni değil aileni de rahat bırakmayız, nereye gitsen peşine düşeriz” şeklindeki tehditlerinin ardından F.C.’yi kaldığı yurdun önüne bıraktı.

‘KEMİKLERİNİ DAHİ BULAMAZLAR’
İHD Ankara Şubesi’ne 12 Eylül 2018 tarihinde başvuru yapan G.K. ise, 28 Ağustos 2018'de iş çıkışı 6 kişi tarafından siyah bir araçla kaçırıldı. “Kemiklerini dahi bulamazlar, işten çıkarılmanı sağlarız, Sincan Cezaevi'ne yollarız” sözleriyle tehdit edildiğini belirten G.K.’ye geçmişte kadın eylemlerine, basın açıklamalarına neden katıldığı soruldu. Kaçıran kişiler G.K.’yi 23.55’te “yine geleceklerini” söyleyerek Seyran Bağları semti civarında araçtan indirdi.

B.K. ise 15 Ekim 2018’de İHD Ankara Şubesi’ne başvuru yaparak 8 Ekim’de evinin yakınlarında polis kimliği gösteren iki kişi tarafından durdurulduğunu, “Tekrar görüşeceğiz” diyerek kısa zamanda yanından ayrıldıklarını, 10 Ekim’de arayarak görüşmek istediklerini, bir kafede buluştuklarında ajanlık teklif ettiklerini, üç saat boyunca ikna etmeye çalıştıklarını, kalkmasına izin vermediklerini, kendisini Fırat olarak tanıtan birinin aradığını ve tehdit ettiğini, “Teklifimizi kabul etmezsen, başına geleceklerden biz sorumlu değiliz. Şimdiden çocuklarına bakıcı bul” dediklerini anlattı.

KAÇIRILAN KHK’LİLER AYLAR SONRA ANKARA EMNİYET MÜDÜRLÜĞÜ’NDE BULUNDU
OHAL döneminde yayımlanan KHK’lerle ihraç edilen Salim Zeybek, Erkan Irmak, Özgür Kaya, Yasin Ugan, Gökhan Türkmen ve Mustafa Yılmaz ise tanıkların ifadelerine göre Şubat 2019’da siyah Transporter araç ile kaçırıldı ve yakınları bu kişilerden uzun süre haber alamadı.

Altı ayın ardından 28 Temmuz 2019 tarihinde Gökhan Türkmen ve Mustafa Yılmaz dışındaki dört kişinin Ankara Emniyet Müdürlüğü’nde olduğu bilgisi aileleriyle paylaşıldı. 22 Ekim 2019’da Mustafa Yılmaz’ın Ankara’daki Karapürçek Karakolu'nda “bulunduğu”, Gökhan Türkmen’in ise 6 Kasım 2019 tarihinde Antalya Emniyet Müdürlüğü’nde olduğu bilgisi paylaşıldı. Bu isimler daha sonra tutuklandı.

Öte yandan HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, Ankara’da yaşayan KHK’li Yusuf Bilge Tunç’un da 6 Ağustos 2019 tarihinde kaçırıldığını açıkladı. Ancak Tunç’la ilgili bugüne kadar bir bilgi ortaya çıkmadı.

2020 YILINDA YAPILAN KAÇIRMA VE ALIKOYMA BAŞVURULARI
8 Şubat 2020’de İHD Ankara Şubesi’ne başvuran S.S., 27 Kasım 2019 tarihinde Ankara’da gözaltına alındığını, 29 Kasım 2019 tarihinde sorgu hâkimliği tarafından serbest bırakıldığını, 29 Kasım 2019 tarihinden sonra bilmediği numaralar tarafından sürekli arandığını ve tehdit edildiğini söyledi. 5 Şubat 2020 tarihinde ise S.S. kendisini polis olarak tanıtan iki kişinin zoruyla bir kafeye girdiğini ve bu kişilerin kendisine HDP ile ilgili sorular sorduklarını, “HDP’de neler yaptığını, senin hakkında her şeyi biliyoruz” dediklerini belirtti.

İHD Ankara Şubesi’ne 5 Mart 2020’de başvuran M.A.Ö ise 4 Mart 2020 tarihinde zorla beyaz renkli bir araca bindirildiğini söyledi. Kendisini polis olarak tanıtan kişilerin, “Kim olduğumuzu biliyorsun”, “Ne yapıyorsun burada, annenin babanın yanına git, seni harcarlar” dediğini aktaran M.A. Ö. darp edilmesinin ardından Mamak’ta bırakıldığını söyledi.

‘KENDİLERİYLE İŞ BİRLİĞİ YAPMAMI İSTEDİLER’
İHD Ankara Şubesi’nin raporuna göre HDP üyesi A.K. isimli bir kişi de, kendilerini polis ve istihbaratçı olarak tanıtan kişiler tarafından 9 Mart 2020’de Ankara’da kaçırıldı. Kendisine ajanlık teklif edildiğini anlatan A.K., “Beni zorla arabaya bindirerek, Etimesgut’ta tenha bir yere götürdüler. Tahmini 2-3 saat arabanın içinde sorguya tabi tutarak, kendileriyle iş birliği yapmamı istediler (…) Taleplerini kesin bir dille reddettim. Bu kez de şantaj yaptılar. ‘Seni götürür, Rojava’dan geçti deriz, yıllarca cezaevinde yatarsın’ dediler” ifadelerini kullandı.

İHD Genel Merkezi’ne 2 Haziran 2020 başvuru yapan T.G. ise, kendini polis olarak tanıtan bir kişi tarafından alıkonulduğunu ve tehdit edildiğini belirtti. İHD Ankara Şubesi’ne 22 Haziran 2020 tarihinde başvuru yapan M. K. ise, kendisini polis olarak tanıtan 3 kişi tarafından farklı tarihlerde tehdit edildiğini söyledi.

‘AİLEMLE TEHDİT ETTİLER’
İHD’nin raporuna göre Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) üyesi ve Sosyalist Kadın Meclisi (SKM) Ankara İl Sözcüsü Burcu Durak da 19 Ağustos 2020’de Ankara’da kendilerini polis olarak tanıtan kişiler tarafından kaçırıldı. Burcu Durak, İHD'de düzenlediği basın toplantısında, “Ajanlık dayattılar. Ailemle tehdit ettiler. Eylemlere katılırsam beni tutuklayacaklarını söylediler. Ayrıca İstanbul Sözleşmesi eylemlerine neden katıldığımı sordular. Araçla 40 dakikaya yakın dolaştırdılar. Neresi olduğunu bilmediğim ıssız yerlerde gezdirildikten sonra yol kenarına bırakıldım” ifadelerini kullandı.

İHD Ankara Şubesi’ne 9 Ekim 2020’de başvuran M.K., 10 Mart 2020 günü 4 polis tarafından evinin önünde alıkonulduğunu, sebep belirtilmeden bir arabaya bindirildiğini, katıldığı 8 Mart Eylemi ile ilgili sorgulanmaya başlandığını belirtti. Tehdit edildiğini belirten M.K. bu olayın beş ay sonrasında iki polis tarafından “çay içme bahanesiyle” iş birliği yapması için zorlandığını ve tehdit edildiğini belirtti.

Serkan Alan/Gazete Duvar