BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI YILLARINDA, 1916 KÜRD TEHCİRİYLE ANADOLU’YA SAVURULAN AİLELER VE TANINMIŞ KİŞİLER

(BAŞKALARININ DEĞİRMENİNE SU TAŞIYANLAR…)

    2-) YÜKSEL AİLESİ, Bitlis’ten Konya’ya

       1916 Kürd sürgünüyle Konya bölgesine gelenlerden biri de Türkiye’de İslam âlimi olarak ünlenen ve üstat olarak nitelendirilen Sadrettin Yüksel’dir.  Sadrettin Yüksel’in babası Haydaran aşireti mensubu Tahir Efendi, bazı akrabalarıyla beraber, 1916 yılında, Bitlis’in Adilcevaz ilçesi Koçeri köyünden göç ettikten sonra, Konya’nın Sarayönü ilçesine yerleşirler. (Tahir Efendi’nin babası, yani Sadrettin Yüksel’in dedesi Ali Ağa, Birinci Dünya Savaşı’nda cephede öldü.)

         Sadrettin Yüksel, 1920 yılında, Konya Sarayönü’nde doğdu. Birkaç yıl sonra, daha çocukken Bitlis’teki köyüne döndü. Çocukluk yılları, aynı köyde bulunan Hamidiye Alayları eski komutanı Kör Hüseyin Paşa’nın yanında geçti. Başta Norşên olmak üzere çeşitli medreselerde okuduktan sonra, tanınan bir İslam âlimi oldu. Bediüzzaman Said Nursi’nin risalelerini okudu, ondan etkilendi. Bir din adamı olarak müftülük dâhil çeşitli görevler yaptı. 

        SADRETTİN YÜKSEL (1920-2004), çeşitli yerlerde, çeşitli dini görevlerde bulunduktan sonra, İstanbul Fatih’e yerleşti ve orada daha da ünlendi. 2004 yılında vefat eden Sadrettin Yüksel’in, üç oğlu da kendisi gibi tanınan kişilerdir. Genel olarak, babalarının etkisiyle İslamî çizgide devam eden yaşamları ilginç ayrıntılar göstermektedir.

         Büyük oğlu EDİP YÜKSEL (1956), farklı bir İslamî çizgide hareket ederken Kuran’da 19 sayısının sırrı konusundaki açıklamalarıyla ünlendi. Sonradan, seküler ve Kürd kimliğini savunan bir çizgiye doğru evirildi. Bu yüzden İslamcı kesimler tarafından dışlandı; babası tarafından aforoz edildi, mürtet (dinden çıkma) ilan edildi. Kardeşi Metin gibi öldürülmekten korktu, Amerika’da Arizona’ya yerleşti. Çeşitli eserleri vardır ve renkli kişiliğiyle hâlen kendisini izleyen hayran bir kitleye sahiptir. Oğlu Metin Yüksel’in (oğluna, 1979 yılında öldürülen kardeşinin adını vermiş), son Amerikan seçimlerinde kongreye seçilmeyi az bir oyla kaybettiği belirtilmektedir.

        Sadrettin Yüksel’in ortanca oğlu METİN YÜKSEL (1959-1979), 1970’lerin sonunda İslamî gençliğin idolü bir gençti.  Çok genç olmasına karşın Akıncı gençliğin liderlerindendi. İran’da gerçekleşen İslam Devrimi’nin etkisindeydi; ”Sınırsız, sınıfsız İslâm toplumu” hedefini sloganlaştırmıştı. İslamî gençliğin “Deniz Gezmiş’i” diye nitelendiriliyordu. İstanbul Fatihte, Akıncı gençlik ve Ülkücü gençliğin arasındaki çekişmenin sonucunda, Şubat 1979’da (23 Şubat Cuma günü) Fatih Camisi avlusunda, Ülkücüler tarafından öldürüldü.

      Sadrettin Yüksel’in küçük oğlu MÜFİD YÜKSEL (1964) ise hâlen Türkiye’de, İslamî kesimin tanınan araştırmacı yazarlarındandır. Kürd meselesine, İslamî açıdan bakan çalışmaları vardır.

       Amerika’da yaşayan ağabey Edip Yüksel, öldürülen kardeşi Metin Yüksel’in, Recep Tayyip Erdoğan’ın arkadaşı olduğunu ve diğer kardeşi Müfid gibi Osmanlı hayranı olmadığını, idealist bir Müslüman olduğunu belirtiyor. Yaşasaydı Müfid’e benzemezdi diyor. (Kendisine benzeyebilirdi!..)

        Bu ailenin 1916 Tehciri’yle Konya’ya geldiğini, önce Müfid Yüksel’den öğrendim; sonra araştırdım…    

        (İslamî kimliğiyle bilinen Sadrettin Yüksel ve üç oğluyla ilgili olarak pek çok kaynakta bilgi bulunmaktadır. Hâlen Amerika’da yaşayan, ailenin en ilginç kişisi Edip Yüksel’in yazdığı, “Norşin’den Arizona’ya Sıradan Bir Ailenin Sıra dışı Öyküsü, Ozan Yayıncılık, 2017”, kitabına bakılabilir.)

CT