Diyarbakır Dağkapı Meydanı’ndan seslenen Engelsiz Bileşenler Federasyonu, ‘BM Engelli hakları sözleşmesi uygulansın’ çağrısı yaptı.

Diyarbakır’daki Dağkapı Meydanı’nda açıklama yapan Engelsiz Bileşenler Federasyonu, 10-16 Mayıs Engelliler ve Farkındalık Haftası dolayısıyla engelli bireylerin yaşadıkları sorunların çözümü için çağrı yaptı.

Engelsiz Bileşenler Federasyonu, 10-16 Mayıs Engelliler ve Farkındalık Haftası etkinlikleri kapsamında, Dağkapı Meydanı’nda basın açıklaması yaptı.

Açıklamada engellilerin karşılaştığı zorluklar ve adaletsizliklere vurgu yapılırken, ekonomik kriz ve yüksek enflasyonun engelliler üzerindeki etkilerine dikkat çekildi.

‘BM Engelli hakları sözleşmesi uygulansın’

Açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“10-16 Mayıs engelliler Haftası, dünya genelinde engelli bireylerin taleplerini, sorunlarını ve çözüm önerilerini gündeme getirmek için ilan edilmiştir. Engelsiz Bileşenler Federasyonu ve bağlı dernekler olarak, tüm engel gruplarının haklarının sağlanması için yıllardır mücadele ediyor ve bu haftaya özel etkinlikler düzenliyoruz. Ancak ekonomik kriz, yoksulluk ve işsizlik gibi nedenlerle milyonlarca engelli zorlu bir dönemden geçmektedir. Maalesef, engellilere yönelik hakların ve kamu hizmetlerinin sağlanması konusunda gereken adımlar henüz atılmamıştır. Bizler, lütuf veya yardım değil anayasal ve yasal haklarımızın tanınmasını, BM Engelli hakları sözleşmesi kapsamında düzenlenen haklarımızın eksiksiz uygulanmasını talep ediyoruz.”

‘Erişilebilirlik temel bir haktır’

Toplumdaki önyargıların engelli bireylerin yaşmını daha da zorlaştırdığına dikkat çekilen açıklama şöyle devam etti: “Toplumsal kalıp yargılar, önyargılar, gelenekler ve alışkanlıklar en büyük engel olarak hepimizi sınırlandırıyor. Erişilebilirlik mevzuatı artık geciktirilmeden eksiksiz bir şekilde uygulanmalıdır. Erişilebilirlik temel bir haktır. Bu konuda tahammülümüz bitmiştir. Kamu kurumları, engellilerin haklarını ihmal etmektedir ve resmi engelli verileri tutarsızdır. Her mahalledeki engelli sayısının istatistiksel olarak belirlenmesi ve buna göre desteklerin sağlanması gerekmektedir.”

Kapsamlı sosyal politika

Engellilerin hizmetlere erişiminde yaşanan sıkıntılar ise açıklamada şöyle dile getirildi:

“Engellilerin eğitim, sağlık, ulaşım ve istihdam haklarından yetersiz bir şekilde yararlandığı bir gerçektir. Engellilik, bedensel engellerden ziyade çevresel engellerle mücadele edilmediği sürece aşılabilir değildir. Bu nedenle, zihniyet değişikliği ve çevresel düzenlemeler yapılmalıdır. Yüzbinlerce engellinin yaşadığı illerde bile erişilebilir mekanların eksikliği büyük bir sorundur. Kamu binaları da dahil olmak üzere birçok mekan, engelliler için uygun değildir. Engellilik durumu ile birlikte süreğen hastalığı olan kişiler de bu ülkede kısıtlı bir alanda yaşama ve hak ihlallerine maruz kalma durumundadır. Diyaliz hastaları, SSPEliler, Serepral Palsililer, Down Sendromlular, Otistikler, SMAlılar başta olmak üzere birçok engel grubu için verilen sosyal destekler yetersizdir. Çok ağır yaşam koşullarına maruz bırakılan bu kişilerin kapsamlı bir sosyal politikaya dahil edilmesi gelir ve yaşam koşullarının aileleri ile birlikte iyileştirilmesi gereklidir.”

‘Engelli kadınlara yönelik ayrımcı söylem ve pratikler derhal durdurulmalı’

Açıklamada ülkede yaşanan ekonomik kriz ortamının engelli bireyler üzerindeki etkilerine dair da şu ifadelere yer verildi:

“Yoksul engellilerin sosyal ve ekonomik desteklenmesi, belediyelerin ve diğer kamu kurumlarının öncelikli görevidir. Engelli istihdam kotalarının doldurulması ve tüm kamu kurumlarındaki engelli istihdam kotaları yasanın gereği olarak doldurulmalıdır. Açıkça yasa dışı olan bu durumun ortadan kalkması için 2024 yılında en az 20 bin engelli kamuda mezuniyetlerine uygun kadrolarda istihdam edilmelidir. Bölgemizde devam edegelen çatışmalı süreçler ve savaşların önemli bir engellilik nedeni olduğu, göçmenlik ve gazilik gibi süreçlerin engellilikle örtüşebildiği görülmelidir. Başta kara mayınlarının temizlenmesi olmak üzere toplumsal yoksunluğu ve engelliliği arttıran çatışma ve şiddet süreçleri barışa evrilmeli ve yapay engellilik nedenleri durdurulmalıdır. Engellilik kapsamında da kadın engellilerin cinsiyetçi tüm söylem ve uygulamalardan daha fazla olumsuz etkilendiği bilinmelidir. Başta CEDAW gibi kadın haklarına ilişkin sözleşmelerin gereklerinin yerine getirilmesi, kadın engellilerin haklarına da olumlu etkileri olacaktır. Engelli kadınlara yönelik ayrımcı söylem ve pratikler derhal durdurulmalıdır.”

BM Engelli Hakları Sözleşmesi

Açıklamada son olarak uluslararası kriterlere ise şöyle vurgu yapıldı: “BM Engelli Hakları Sözleşmesi en geniş kapsamlı uygulama rehberidir. İlkeleri ve perspektifi eşit yurttaşlar oluşturmak amacında olan bu sözleşmenin “Evrensel Tasarımı” esas alınarak yarının yaşamı inşa edilmelidir.”