Jandarma Genel Komutanlığı Diyarbakır’ın Lice ilçesinde askerlerce çobanlara uygulanan şiddet görüntülerine ilişkin CİMER’e yapılan başvuruyu yanıtladı.

CİMER'e Diyarbakır’ın Lice ilçesinde yaşanan şiddet olayına dair yapılan başvuruyu yanıtlayan Diyarbakır İl Jandarma Komutanlığı, olayda yer alan kamu görevlileri hakkında idari yönden soruşturma başlatıldığını belirtti. 

Jandarma Genel Komutanlığı tarafından başvuruya verilen yanıtta, "Jandarma Genel Komutanlığı kendisine tevdi edilen adli ve idari bütün görevleri mer’i mevzuat ve evrensel hukuk ilklere kapsamında yerine getirmekte, mevzuat ve hukuka aykırı eylem ve işlemlerin tespit veya iddiasında ise somut gerçeğin açığa çıkması için adli süreçlerin yanı sıra bağımsız, tarafsız ve etkin şekilde idari soruşturmalarını yürütmektedir" ifadelerini kullandı.

Konuya dair görüştüğümüz Diyarbakır Barosu Başkan Yardımcısı Av. Mehdi Özdemir, soruşturmaya dair İlçe Jandarma Komutanlığı'nın kendilerine herhangi bir bilgi vermediğini aktardı ve soruşturmaya dair gelişmeleri takip ettiklerini "Bizle savcılık makamı üzerinden bilgi paylaşımı olur. Savcılık üzerinden edindiğimiz bilgi ise şu anda tahkikatın başlatılmış olduğu, şüphelilerin kimlik tespitine ilişkin işlemlerin yürütüldüğü oldu" sözleriyle dile getirdi. 

İşkence ve kötü mualameye ilişkin baro olarak suç duyurusunda bulunduklarını hatırlatan Özdemir, "Suç duyurusu içeriğinde de, işkence ve kötü muamele yasağını ihlal eden bir şekilde davranışlarda ve eylemlerde bulunan kişiler açısından, işkence suçundan, kişiyi hürriyetinden mahrum bırakma, hakaret ve tehdit suçlarından şüphelilerin yargılanmasını istedik. Hem şüphelilerin kimliklerinin tespitini hem de bu anlamda görevlerinde bulunmalarının soruşturmanın selametini tehlikeye sokacağından bahisle görevlerinden uzaklaştırılmaları için mülki amirlik vasıtasıyla talepte bulunulmasını istedik. Suç duyurusunda bulunduktan sonrasında edindiğimiz bilgi savcının, suç duyurusu dilekçemizi, şüphelilerin tespiti için polise, yani emniyete bildirdiği ve emniyetin bu anlamda bir araştırmaya gittiği. Tabi video kaydı içerisinde kimlik tespitine yarar eşgal tespiti yapmak gayet mümkün. Lice içinde bu anlamda çalışan asker ve polisin kimlik tespitini bir an önce yapması ve şüphelilerin etkin bir soruşturma kapsamında yargılanması adına gerekli işlemlerin yürütülmesi gerekir. Bizim de talebimiz bu, süreci de Diyarbakır Barosu olarak süreci yakından takip ediyoruz" dedi.

Değişen bir şey yok

Özdemir, 90'lı yıllardan beri işkence ve kötü muamele yasağını ihlal eden eylemlerle birlikte, faili kolluk kuvveti olan pek çok vakada yargı mercilerinin kolluk görevlilerinin, mülki amirlerinin kendi içerisinde aklandığını ve kolluğun eylem ve davranışlarının meşru gösterilmek suretiyle suçlanma konusu olmaktan çıkartılma çabasının olduğunu anlattı.

Cezasızlık nedeniyle mağdurların fail konumuna getirildiği, kendi içerisinde belli suç isnatlarıyla ceza tehdidi altında bırakıldığı bir yargı süreci gözlemlediklerini belirten Özdemir, kolluk kuvvetinin fail olduğu yargılamarla ilgili şunları söyledi:

"Bu anlamda yalnızca son süreçte değil, 1990'lardan bu yana yaşanan, kolluk kuvvetlerinin keyfi ve insanlık dışı davranışlarının gerek ulusal mevzuatta gerek Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler açısından suç teşkil etmesine, insanlığa karşı suç tanımı içerisinde yer almasına karşın keyfi bir yargı pratiğine, ayrıcalıklı bir yargı usulüyle kolluk görevlilerinin aklandığını, her şekilde cezasız bırakıldığını görmekteyiz. Ancak bu durum kendi içerisinde Türkiye'deki yargı pratiğinin kolluk kuvvetlerine karşı koruyucu ve aklayıcı tutumundan kaynaklanmaktadır.

Türkiye'nin taraf olduğu sözleşmeler ve var olan yasal mevzuatın kendisi, söz konusu eylem ve davranışların işkence suçu kapsamında, belli suç tanımları içerisinde yargılanmasını gerektirirken, yargı mercilerinin daha basit yargılama usulleri ile, daha basit suç tanımları içerisinde yargı faaliyetinin yürütülmesine sebebiyet vermektedir. Bu durum Türkiye'deki yargı pratiğinin ulusal mevzuat içerisinde doğru suç tanımı üzerinden yargılama yapması gerekirken yanlış ve kasti anlamda bu yanlışlığı sürdürmesi ile keyfi bir şekilde yargılamalar sonuçsuz bırakılmaktadır.

Bütünen bu suçlar değerlendirildiğinde, 1990'lardan bugüne Türkiye'de yargı pratiği, kolluk kuvvetinin fail olduğu yargılamalarda eyleme uygun suç tanımı üzerinden yargılama gerçekleştirmemekte, ayrıcalıklı yargılama usulleriyle yargılanmanın sonuçsuz bırakılmasına sebebiyet verilmekte ve netice itibariyle de alınan kararlarla faili veya failleri beraatla veya bu failleri aklayıcı kararlarla mevcut eylemlere meşruiyet imkanı sağlanmaktadır. Alınan kararlar caydırıcı bir etki yaratmadığı gibi teşvik edici bir durum yaratarak benzeri durumların gün geçtikçe artmasına neden olmaktadır."

NE OLMUŞTU?

Diyarbakır'ın Lice ilçesinin Türeli kırsal mahallesine bağlı Kalkanlı mezrasında çobanlık yapan Yalavuz ailesinden 4 kişi askerlerin şiddetine maruz kalmıştı. 3 Haziran'da yaşanan olay, "Uzman Çavuş Komutan Berk" adlı TikTok kullanıcısının görüntüleri sanal medyada "intikam" ifadesiyle paylaşmasıyla ortaya çıktı. Mağdurlar, kendilerine işkence, tehdit ve hakaret edildiği iddiasıyla Diyarbakır Barosu’na başvurmuştu.

Gözde Çağrı Özköse/ Sur Ajans