Eski Başkan Donald Trump’ın Senato’da görülecek azil davasında savcı görevini üstlenecek olan Demokrat Temsilciler Meclisi üyeleri, Trump’ın destekçilerinden oluşan bir grubu “dolu top mermisi” gibi Kongre binasını hedefleyerek, Kongre’nin tüm üyelerinin hayatını tehlikeye attığını savundu. Demokratlar bu suçlamayı, Senato’ya sundukları azil davası özetinde yaptı. Özet, eski bir başkanın halen görevde olmamasına rağmen neden suçlu bulunması ve seçimlerde tekrar yarışmaktan men edilmesinin gerektiği konusunda bugüne kadarki en ayrıntılı değerlendirmeleri içeriyor.

Trump’ın hile karıştığı iddiasıyla seçimlerin sonucunu tersine çevirme çabalarıyla 6 Ocak’ta Kongre’de yaşanan olaylar arasında bağlantı kuran dava özetinde, Trump’ın, Amerikan demokrasisinin temel taşlarını doğrudan tehdit eden eylemlerde “tartışmasız” biçimde sorumluluğu olduğu belirtiliyor. Gelecek hafta Senato’da başlayacak azil duruşmasının mahkumiyet kararıyla sonuçlanması gerektiği de kaydediliyor.

Senato’daki yargılamada savcı görevini yürütecek olan ve “azil yöneticileri” olarak nitelenen Temsilciler Meclisi’nin 9 Demokrat üyesi, hazırladıkları dava özetinde, “Trump’ın davranışı, Kongre’nin her bir üyesinin hayatını tehlikeye attı, iktidarın barışçı devrini risk altına soktu ve ulusal güvenliğimizi zafiyete uğrattı” ifadesini kullandılar. Özette, “Bu, federal makamlardan men edilmeyi gerektiren türden anayasal suçun tam bir örneği” deniyor.

Dava özeti, Temsilciler Meclisi üyelerinin azil davasında getirecekleri argümanları ilk kez ayrıntılı biçimde listeliyor. Belgede Trump’a sadece olaylarda rolü bulunduğu yönünde açıkça suçlama yöneltilmesinin ötesinde, Trump’ın sözlerinin ABD Anayasası’nın ifade özgürlüğüyle ilgili Birinci Ek Maddesi’nin koruması altında olduğu, azil davasının anayasal olmadığı hatta Trump artık görevde olmadığı için bunun gereksiz olduğu şeklindeki savunma makamının ortaya sunacağı tezlerin önceden çürütülmesi hedefleniyor. Özette, Trump’ın davranışının, federal bir makamda yer almasını süresiz olarak yasaklamayı gerektirecek kadar kötü olduğu görüşü dile getiriliyor.

Belgede, “Bu, seçimlerin gelecekteki suistimallere karşı tek başına güvence oluşturabileceği bir durum değil. Seçim sürecinin kendisi Trump’ın saldırısına uğradı ve Trump ya da onun yaptığının aynısını yapmaya girişebilecek başkalarına karşı korunmalı” sözlerine yer veriliyor.

Trump’ın ekibi de dosyayı bugün sundu

Trump’ın avukatları da bugün kendi argümanlarından oluşan dosyayı sundu. Dosyada gelecek haftaki yargılamada savunma makamı olarak sunacakları tezleri ayrıntılandıran avukatlar, eski bir başkanı azletmenin anayasaya aykırı olduğu ve Trump'ın 6 Ocak'taki konuşmasının olaylara doğrudan yol açmadığı şeklindeki değerlendirmelerini dile getirdi.

Dosyada, Trump'ın konuşmasının ABD Anayasası'nın Birinci Ek Maddesi'nin koruması altında olduğu görüşü ifade edilirken, Demokratlar da azil maddesini Temsilciler Meclisi'nden aceleyle geçirerek Trump'ı adil yargılanma hakkından mahrum etmekle suçlanıyor.

Dosyada, ABD'nin 45'inci Başkanı Trump'ın görev yemininin gerektirdiklerini ihmal etmediği, tam tersine ABD Başkanı olarak tüm görevlerini tam ve sadık biçimde yerine getirdiği, ABD Anayasası'nı daima koruma yönünde adım attığı ve asla bir suç eyleminin içerisine girmediği savunuluyor.

ABD Anayasası'nın, bir kişinin azledilmesi için halen görevde olmasını şart koştuğunu ifade eden avukatlar, Kongre'ye baskın düzenleyenler Anayasa'nın Birinci Ek Maddesi'ni ihlal etmiş olsalar bile Trump'ın bu maddenin koruması altında olduğunu, "Eğer Birinci Ek Madde sadece hükümetin mevcut Amerikan kültüründe popüler saydığı konuşmaları koruyorsa, o zaman bu bir koruma değildir" sözleriyle gerekçelendirdi. Dosyada, Trump'ın saldırganların eylemlerinden herhangi bir şekilde sorumluğu olduğu suçlaması da reddediliyor.

Trump’ın avukatlarından David Schoen da dün gece Fox News’a yaptığı açıklamada, davanın anayasal olmadığını, demokratik ilkelere ters düştüğünü ve açıklamalarının Anayasa’nın Birinci Ek Maddesi tarafından korunduğunu savunacaklarını açıklamıştı.

Demokratlar ise hazırladıkları 77 sayfalık dosyada, “İzlenmesi gereken tek onurlu yol, Başkan Trump’ın sonuçları ve yenilgiyi kabullenmesiydi. Bunun yerine, bir çeteyi Washington’a davet etti, onları bir çılgınlığa sürükledi ve yüklü bir top mermisi gibi (Beyaz Saray’dan Kongre binasına uzanan) Pennsylvania Caddesi’ne doğru hedefledi” diye yazdılar.

Demokratlar, Temsilciler Meclisi’ndeki Cumhuriyetçi liderlerden Liz Cheney ve Senato’daki Cumhuriyetçiler’in lideri Mitch McConnell gibi kendi partisinden Trump’a yönelik eleştirilere de dikkat çekiyorlar.

Ancak diğer yandan Cumhuriyetçiler, yargılamada Trump’ın ikinci kez aklanmasının muhtemel olduğu sinyalini veriyor. Geçen hafta Senato’da bunun testi niteliğinde bir oylama yapılmıştı ve McConnell dahil 45 Cumhuriyetçi üye, anayasal olmadığı gerekçesiyle davanın düşürülmesinden yana oy kullanmıştı. Senato’dan azil kararı çıkması için 100 üyenin üçte ikisinin, yani 67 senatörün oyu gerekiyor.

Bugüne kadar hiçbir başkan görevden ayrıldıktan sonra azil davasında yargılanmadı ancak Demokratlar, 1876’da azil davasından kaçmak için istifa eden ancak yine de Senato’nun yargıladığı dönemin savaş bakanını örnek gösteriyor.

Demokratlar dava özetinde, Anayasa’yı hazırlayanların, ülkeyi “bir başkanın son günlerinde sergilediği bir hainliğe karşı” korunmasız bırakmak istemeyeceğini, “onun elindeki gücü suistimal etmesini, görev yeminini ihlal etmesini ve Kongre’ye, seçim kurumlarımıza karşı isyanı teşvik etmesine” izin vermeyeceğini belirtti.

Demokratlar, “Anayasa’nın azil ya da herhangi bir diğer maddesinde ‘Ocak İstisnası’ diye bir ibare yok. Bir başkan, görevinin ilk gününden son gününe kadar davranışlarının hesabını kapsamlı şekilde vermeli” diye yazdı.

Ayrıca, Trump’ın görevi daha devam ederken Temsilciler Meclisi’nde hakkında azil kararı alındığına da belgede dikkat çekiliyor.

Trump’ın daha 2020 yazında seçim sonuçlarını kabul edip etmeyeceği konusundaki bir soruya net yanıt vermediği de belgede hatırlatılıyor ve kökenleri o döneme dayanan sonucu değiştirme çabalarının mahkemelerde sonuç vermemesi üzerine Trump’ın “iktidarda kalmak için uygunsuz ve istismarcı yollara başvurduğu” kaydediliyor.

Demokratlar, Trump’ın Georgia Eyalet Sekreteri Brad Raffensberger ve eski Adalet Bakanı William Barr’ı etkilemek için sergilediği ancak başarısız olduğu çabalara belgede işaret ederken, Trump’ın Eylül ayındaki televizyon tartışmasında “geride durun ve hazır bekleyin” diye seslendiği “Proud Boys” adlı aşırı sağcı grup dahil destekçilerinin çoğunun zaten şiddete hazır olduğu tespitini yaptı.