Kentte yapılan bir araştırmaya göre, Diyarbakır’da yaşayanların yüzde 76’sı kendisini güvende hissetmiyor. Kentin farklı yerlerindeki Mobese, kontrol noktalarından olumsuz etkilendiklerini belirten katımcıların kendilerini en güvende hissettikleri yer ise evleri oldu.

Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi’nin Diyarbakır’da yaşayan yurttaşların güvenlik algısını ölçmek amacıyla yaptığı bir saha araştırması dikkat çekici sonuçlar ortaya çıkardı.

“Kendini Güvende Hissetme ve Güvenlik Algısına Yönelik” adlı anket çalışma için 12-14 Temmuz 2021 tarihlerinde, kentin merkez Sur, Kayapınar, Yenişehir ve Bağlar ilçelerinde ikamet eden 150 görüşmeci ile yüz yüze görüşüldü.

Yüzde 47,3’ü “erkek”, yüzde 52,7’si “kadın” görüşmecilerden oluşan araştırma grubunun yarısından fazlası 18-34 yaş aralığında yer aldı.

Araştırma grubunda yer alan katılımcıların istihdam durumu ise, yüzde 16’sı “ev içi ücretsiz işçi”, yüzde 15,3’ü “öğrenci”, yüzde 15,3’ü “işsiz”, yüzde 11,3’ü “devlet memuru”, yüzde 9,3’ü “özel sektör”, yüzde 9,3’ü “esnaf, zanaatkar, şoför vs.”, yüzde 8,7’si “işçi” şeklinde oldu.

‘Çok güvende hissediyorum” diyen çıkmadı

Anket katılımcılarına yöneltilen ilk soru “Türkiye’de kendinizi ne kadar güvende hissediyorsunuz?” oldu.

Bu soruya katılımcılarından yüzde 44,7’si “hiç güvende hissetmiyorum”, yüzde 43,3’ü “güvende hissetmiyorum”, yüzde 6,7’si “kısmen güvende hissediyorum”, yüzde 5,3’ü “güvende hissediyorum” yanıtlarını verdi.

Bu soruya “çok güvende hissediyorum” yanıtı veren hiçbir görüşmeci olmadı.

Kentte güvende hissetmeyenlerin oranı yüzde 76

Akabinde ise “Yaşadığınız kentte kendinizi ne kadar güvende hissediyorsunuz?” sorusu yöneltildi.

Katılımcıların yüzde 25,3’ü “hiç güvende hissetmiyorum”, yüzde 50,7’si “güvende hissetmiyorum”, yüzde 20’si “kısmen güvende hissediyorum”, yüzde 4’ü “güvende hissediyorum” yanıtlarını verdi. Yine bu soruya da hiçbir görüşmeci “çok güvende hissediyorum” yanıtını vermedi.

Kadınlar daha fazla güvensiz hissediyor

Soruya verilen yanıtların cinsiyet karşılaştırmasına bakıldığında ‘Kadın’ görüşmecilerin, yüzde 36,7’si “hiç güvende hissetmiyorum”, yüzde 50,6’sı “güvende hissetmiyorum”, yüzde 12,7’si “kısmen güvende hissediyorum” derken, ‘Erkek’ görüşmecilerin yüzde 12,7’si “hiç güvende hissetmiyorum”, yüzde 50,7’si “güvende hissetmiyorum”, yüzde 28,2’si “kısmen güvende hissediyorum”, yüzde 8,5’i “güvende hissediyorum” yanıtlarını verdi.

Mahallede bile güvende hissetmiyorlar

“Yaşadığınız mahallede kendinizi ne kadar güvende hissediyorsunuz?” sorusunu ise katılımcıların yüzde 22’si “hiç güvende hissetmiyorum”, yüzde 44,7’si “güvende hissetmiyorum”, yüzde 26’sı “kısmen güvende hissediyorum, yüzden 7,3’ü “güvende hissediyorum” diye yanıtladı. Bu soruya da yine “çok güvende hissediyorum” yanıtı veren görüşmeci çıkmadı.

Yine “Kamu kurumlarında kendinizi ne kadar güvende hissediyorsunuz?” diye sorulan katılımcıların yanıtları yüzde 39,3’ü “hiç güvende hissetmiyorum”, yüzde 38’i “güvende hissetmiyorum”, yüzde 16’sı “kısmen güvende hissediyorum”, yüzde 5,3’ü “güvende hissediyorum”, yüzde 1,3’ü “çok güvende hissediyorum” şeklinde oldu.

Aile içinde ne kadar güvendeler?

Katılımcılara yöneltilen “Aile içinde kendinizi ne kadar güvende hissediyorsunuz?” sorusuna verilen yanıtlar ise şöyle oldu: Yüzde 13,3’ü “hiç güvende hissetmiyorum”, yüzde 30,7’si “güvende hissetmiyorum”, yüzde 20’si “kısmen güvende hissediyorum”, yüzde 31,3’ü “güvende hissediyorum”, yüzde 4,7’si “çok güvende hissediyorum.”

“Komşularınızın yanında kendinizi ne kadar güvende hissediyorsunuz?” sorusuna; yüzde 19,3’ü “hiç güvende hissetmiyorum”, yüzde 36,7’si “güvende hissetmiyorum”, yüzde 30,7’si “kısmen güvende hissediyorum”, yüzde 13,3’ü “güvende hissediyorum” yanıtlarını verdi. Bu soruya “çok güvende hissediyorum” yanıtı veren görüşmeci yine olmadı.

Yöneltilen sorulara verilen bu yanıtlar katılımcıların yüzde 60’tan fazlasının neredeyse hiçbir alanda kendilerini güvende hissetmedikleri göstermiş oldu.

En güvenli yer ev

“Kendinizi en çok nerede güvende hissediyorsunuz?” sorusu yöneltilen görüşmecilerin yüzde 84’ü “evde” yanıtını verdi. “Evden herhangi bir nedenle dışarı çıktığınızda tek başınıza çıkabiliyor musunuz?” sorusuna katılımcıların yüzde 77,3’ü “çoğu zaman tek başıma çıkabiliyorum”, yüzde 15,4’ü “bazen tek başıma çıkabiliyorum”, yüzde 7,3’ü “dışarı çıkarken mutlaka yanımda birileri olur” yanıtlarını verdi.

Yukarıdaki sorulara alınan yanıtların ardından katılımcılara bu kez “Güvende olmayı nasıl tanımlarsınız?” diye soruldu. Yüzde 13,3’ü “ekonomik refah”, yüzde 12,7’si “özgür olmak” yanıtını verirken, kadın katılımcıların yüzde 16,5’i “özgür olmak”, yüzde 15,2’si “cinsiyetçilik olmaması yanıtlarını verdi.

Güvenli kent nasıl olmalı?

Devamla “Sizce güvenli kent nasıl olmalıdır?” sorusuna katılımcıların yüzde 14’ü “ekonomik refahın sağlanabilmesiyle”, yüzde 14’ü “fikrim yok”, yüzde 10,7’lik oranlarla ise “can ve mal güvenliğinin sağlanmasıyla”, “özgürlükçü/demokratik bir yönetim ile”, “özgürlüklerin sınırlandırılmadığı kamusal alanlar ile” yanıtları verildi.

Diğer geri kalanların yanıtı ise yüzde 9,3’ü “eğitim ile”, yüzde 8’i “kadın özgürlüğüyle”, yüzde 6,7’si “kaygı duymadan yaşanılacak bir kent modeliyle”, yüzde 6’sı “toplumsal dayanışma/hoşgörüyle”, yüzde 5,3’ü “güvenli alanların yaratılmasıyla” ve yüzde 4,7’si “mümkün değil” şeklinde oldu. Cinsiyet karşılaştırmasına bakıldığında bu soruya ‘Erkek’ katılımcıların yüzde 19,7’si “ekonomik refah”, ‘Kadın’ katılımcıların yüzde 15,2’si “kadın özgürlüğü” yanıtını verdi.

Mobese ve kontrol noktaları

“Kentin birçok noktasında yer alan kamera, Mobese, kontrol noktaları vb. güvenlik sistemleri güvenlik algınızı nasıl etkiliyor?” diye sorulan katılımcıların yüzde 5,3’ü “hiç etkilemiyor”, yüzde 20,7’si “etkilemiyor”, yüzde 24,7’si “kararsızım”, yüzde 28’i “etkiliyor”, yüzde 21,3’ü “çok etkiliyor” yanıtlarını verdi.

Anket katılımcılarına akabinde “Sizce vatandaşların can ve mal güvenliğini sağlamaktan en önce hangisi sorumludur?” diye de soruldu. Katılımcıların yüzde 82’sininin yanıtı “hükümet/devlet” şeklinde oldu. Ancak devamındaki “Sizce hükümet can ve mal güvenliğini sağlamakta ne kadar başarılı?” sorusuna katılımcıların yüzde 77,4’ü “başarısız” bulduklarını ifade etti.

“Sizce hangisinin olduğu bir toplumda can ve mal güvenliği daha kolay sağlanabilir?” sorusuna katılımcıların yüzde 40’ı “ekonomik refahın olduğu bir ortamla”, yüzde 32,7’si “özgürlükçü bir siyasal ortamla”, yüzde 27,3’ü “hukuk sisteminin işlevsel olduğu bir ortamla” yanıtlarını verdi.

Siyasi tercihlerini söylemekte çekinme

“Siyasi tercihinizi veya fikirlerinizi ifade ederken kendinizi güvende hissediyor musunuz?” sorusuna katılımcıların yüzde 62’si “hayır”, yüzde 12,7’si “evet” yanıtlarını verirken; yüzde 12’si “Kısmen”, yüzde 13,3’ü “kararsızım yanıtlarını verdi.

“Sizce güvenliğinizi en çok etkileyen unsur hangisidir?” sorusuna katılımcıların yüzde 34’ü “ekonomik kriz”, yüzde 28,7’si “otoriter yönetim”, yüzde 19,3’ü “hukuki olmayan keyfi muamele”, yüzde 8,7’si “mafya ve çeteler”, yüzde 4’ü “kutuplaşma”, yüzde 3,3’ü “iç savaş”, yüzde 1,3’ü “dini aşırılıklar” ve yüzde 0,7’si “düzensiz göç” yanıtlarını verdi.