Uluslararası piyasada gıda ürünlerinin fiyatlarını aylık olarak izleyen FAO, Gıda Fiyat Endeksi’nin 2023'ü 2022'deki seviyesinin yaklaşık yüzde 10 altında kapattığını duyurdu. TÜİK gıda fiyat endeksine göre ise Türkiye'de gıda fiyatları yıllık yüzde 72 artış gösterdi.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), küresel gıda fiyatlarının, şeker fiyatlarında yaşanan düşüşün de etkisiyle Aralık'ta yüzde 1,5 gerilediğini açıkladı.

Dünyada düşüş

FAO'nun Roma'daki Genel Merkezi'nden yapılan açıklamaya göre, FAO Gıda Fiyat Endeksi, Aralık'ta  önceki aya oranla yüzde 1,5, Aralık 2022'ye göre yüzde 10,1 düşüşle ortalama 118,5 puan oldu.

Bloomberg'in yorumuna göre, dünya gıda fiyatlarının ölçülmesinde en önemli gösterge olan FAO Gıda Fiyat Endeksi, 2023'ü bir önceki yıl düzeyinin yaklaşık yüzde 10 altında tamamladı. Endeks, 2023'ün tamamı için bir önceki yılın ortalama değerinden yüzde 13,7 daha düşüktü. Dönem boyunca sadece uluslararası şeker fiyat endeksi bir önceki yıla göre yükseliş gösterdi.

Şeker Fiyat Endeksi'ndeki düşüşte, Brezilya'daki güçlü üretim temposunun yanı sıra Hindistan'da etanol üretimi için şeker kamışı kullanımının azalması etkili oldu. Böylece, endeks Aralık'ta, kasıma göre yüzde 16,6 geriledi.

Türkiye'de artış 

VoA'nın haberine göreyse Türkiye’de gıda fiyatları Eylül 2020’den bu yana 40 aydır aralıksız yükseliyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2023 Aralık tüketici fiyat endeksi verilerine göre, gıda fiyatları yıllık yüzde 72,01, aylık yüzde 4,81 arttı. Uzun dönemdir genel enflasyondan daha yüksek seyreden gıda fiyatları, Aralık'ta yüzde 64,77 olan resmi genel enflasyonu aştı.

Yıldırım: "Üretici fiyatları çok düşük,
tüketiciye yansıyan çok yüksek"

VoA Türkçe’ye konuşan tarım uzmanı Ali Ekber Yıldırım’a göre, gıda fiyatlarının bütün dünyada düşerken Türkiye’de yükselmesinin başlıca nedeni, tarladan sofraya ulaşan sürecin doğru yönetilememesi. Yıldırım, “Türkiye’nin üretim açısından çok büyük bir sorunu yok görünüyor. Fakat üretilen ürünün tüketiciye arzında ciddi bir sıkıntı ve organizasyon eksikliği var. Üreticideki fiyat düşük ama tüketicideki fiyat çok çok yüksek. Bu makas kapanmadığı için de hep gıda enflasyonu daha yüksek çıkıyor.” dedi.

Yıldırım, devletin gıda fiyatlarının düşürülmesi için yalnızca market raflarına yönelik çalışmalar yapmasını eleştiriyor: “Oysa asıl sıkıntı tarlada, üretimde başlıyor. Tarladan sofraya kadar olan süreç iyi yönetilemediği için gıda fiyatlarında bu kadar ciddi artış var.

Yıldırıma göre, "Devletin özellikle üreticilere yönelik destekleri hem zamansız hem de az, ödemeler ise çok geç yapılıyor."

"Yıllık enflasyon yüzde 64,77 ama 2023 yılında mısır üreticilerine alım fiyatında yapılan artış yüzde 5’te buğdayda yüzde 21’de kaldı. Diğer ürünlere baktığımızda da birçoğu enflasyonun altında bir fiyat. Bu da üreticiyi üretimden kaçıran, üretimin sürdürülebilirliğinin sağlanmasına engel olan bir durum ortaya çıkarıyor.”