Türkiye ile ABD arasında Rojava’da oluşturulması tartışılan Güvenli Bölge’nin ilk aşamasının Gre Spi (Til Ebyad) ile Sere Kaniye ilçeleri arasındaki 100 kilometrelik bölgede hayata geçirileceği belirtiliyor. Derinliği 5 kilometre olması öngörülen bu plana Rojava Özerk Yönetimi de karşı çıkmıyor.  

Rojava’da oluşturulması planlanan Güvenli Bölge için Türkiye ve ABD arasında Müşterek Harekat Merkezi'nin kurulmasına yönelik çalışmalar sürüyor.

Bu kampsamda geçtiğimi günlerde Urfa’ya gelen 6 kişilik ABD heyetinde yer alan askerler Güvenli Bölge'nin derinliğinin 5 kilometre ile sınırlı kalmasını isterken, Türkiye Milli Savunma Bakanlığı (MSB) ise bu derinliğin sınır hattına 32 kilometre uzaklıktaki Rakka-Halep otoyoluna kadar uzamasını istiyor.

Türk kaynaklar Müşterek Harekat Merkezi'nin faaliyete başlamasıyla birlikte Rojava’da ilk etapta 10 yerde gözlem noktası kurulacağı belirtiyor. Öte yandan Türkiye Milli Savunma Bakanlığı, ABD ile Güvenli Bölge mutabakatı çerçevesinde bölgede insansız hava araçlarının göreve başladığını açıkladı.

'Güvenli Bölge'nin siması ortaya çıkıyor

Rûdaw Rojava muhabiri Viviyan Fetah’ın aktardığına göre, Türkiye ile ABD arasında varılan mutabakat gereği, Güvenli Bölge’nin ilk etapta Gre Spi ile Sere Kaniye ilçeleri arasındaki 100 kilometrelik hatta hayata geçirileceği tartışılıyor. Ancak her iki ilçenin de plan dahilinde olup olmayacağı henüz net değil.

Bu bölgede çok sayıda köy ve mezra olmasına rağmen herhangi büyük bir yerleşim yeri bulunmuyor. Sözü geçen bölgenin derinliğinin ise 5 veya 6 kilometre olmacağı belirtiliyor.

Sözkonusu bölgede Halk Savunma Birlikleri (YPG) ve Demokratik Suriye Güçleri’ne (DSG) ait ağır silahların 20 kilometre sınırdan geriye çekileceği ifade ediliyor.

Türkiye, güvenli bölgenin Rojava sınırını boylu boyuna kapsamasını istiyor. Ancak ne ABD ne de Rojava Özerk Yönetimi buna sıcak bakmıyor. Dolayısıyla ABD planın ilk aşamasında belirlenen 100 kilometrelik hattı hayata geçirerek hem Türkiye ve hem de Rojava Özerk Yönetimini razı ettiği ileri sürülüyor.

Güvenli Bölge’yi kim savunacak?

Rojava sınırı boyunca 5 kilometre derinlikte güvenli bölge oluşurulması halinde Derik, Rimelan, Çilağa, Kamışlo, Dirbesiye, Sere Kaniye, Gre Spi ve Kobani kentleri bu hattın içerisinde yer alacak.

Bu açıdan Rojava Özerk Yönetimi bu bölgedeki denetimin kendisine yakın olan yerel askeri meclislere devredilmesini veya uluslararası güçlere bırakılmasını istiyor.

Türkiye başından beri bu bölgenin Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ile ABD güçleri tarafından ortak bir şekilde denetlenmesini talep etse de bu talep şimdilik kabul görmüş değil.

Öte yandan belirlenen bölgede, Uluslararası Koalisyon güçlerinin denetiminde ilk etapta 10 gözlem noktasının kurulmasına karar verildiği iddia ediliyor. Sözkonusu bölgede Müşterek Harekat Merkezi’nin bilgisi dahilinde Türkiye'ye ait keşif uçakları uçuş yapabilecek. Ayrıca yine Müşterek Harekat Merkezi’nin bilgisi dahilinde Türk askerleri devriye gezebilecek.

Ancak varılan mutabakat gereği sözkonusu bölgede "tek taraflı eylem" yapılmayacak. Dolayısıyla buna göre, TSK Müşterek Harekat Merkezi’ne rağmen burada sınır ötesi operasyon yapmayacak.

Türkiye’nin Gre Spi’ye operasyon ısrarı

Cerablus, Azez ve Bab’da olduğu gibi Urfa’nın Akçakale sınırında bulunan Gre Spi’de de halkın büyük çoğunluğunun Araplardan oluşuyor. Dolayısıyla bu bölge bir bakıma Suriye muhalefetinin kendisini örgütlemesi ve yerleşmesi için bir hazine gibi duruyor.

Türkiye’nin Gre Spi’de operasyon ısrarı biraz da buna atıf oluyor. Bu bölgenin de Özgür Suriye Ordusu’nun kontrolüne geçmesi isteniyor.

Bu yüzden olası bir operasyon durumda TSK ve ÖSO’nun ilk olarak bu bölgeye operasyon yapması öngörülüyor.