.Kürdistan Bölgesi’nin IŞİD’le savaşı hakkında “Kürtler, kendilerine gelen silahlar için para ödemiyor ve buna mecbur da değil” diyen Halilzad, Iraklı Şii milislerin düzene geçirilmemesi durumunda Kürdistan Bölgesi için tehlike oluşturacağını ifade etti.

Zalmay Halilzad, son gelişmeleri Rûdaw’a değerlendirdi.

Erbil ve Bağdat’ın anlaşmasını nasıl görüyorsunuz? Abadi Hükümeti anlaşmaya uymazsa ABD’nin tutumu ne olacak?

Kürdistan Bölgesi ile Bağdat’ın anlaşması olumludur ancak uygulanıp uygulanmayacağını beklemek lazım. Sayın Abadi’nin girişimleri de olumludur, diğer tarafları da anlaşmaya katıyor, sorunları çözmek istiyor. Bildiğim kadarıyla ABD, Erbil – Bağdat arasındaki anlaşma için arabulucu oldu. Bu yüzden de anlaşmaya desteğinin süreceğini düşünüyorum.

Peşmerge, kendisine verilen silah desteğinin yetersiz olduğunu söylüyor…

Doğru… Kürdistan Bölgesi’ne yapılan silah yardımı sınırlı. Ancak Kürdistan Bölgesi, içinde bulunduğu ekonomik durumdan dolayı, peşmergeye verilen silahlar için para vermek zorunda değil. Ancak bana göre Irak, aldığı silah yardımı için ödeme yapmalı. Kürdistan Bölgesi tüm dünya adına IŞİD’le savaştığı için bu yardımları karşılıksız alıyor.

Kürdistan’ın bağımsızlığı için ne düşünüyorsunuz?

Kürtler’in gelecekleri hakkında karar verme hakları var. Ancak Irak Anayasası’nda gönüllü olarak Irak’ın bir parçası olarak kalmayı kendileri seçtiler. Anayasa yazılırken Kürdistan Bölgesi ve Merkezi Hükümet birlikte oturdu. Bazı Iraklı siyasetçiler merkezi hükümetin güçlendirilmesinden yanaydı. Bana göre Irak halkı için, özellikle Kürtler için federal sistem işlemiyorsa, Kürt yetkilileri diğer seçenekleri gözönünde bulundurmalı. Yine de tarafların vardığı anlaşma, federal sistemi güçlendirme umudu doğurdu.

Fakat, uluslararası kamuoyu ve herkes, Kürdistan’ın nereye ulaşmak istediğini anlıyor.

Savaşın yanısıra Irak’ta bir de Şii milisler var. ABD’li yetkililer buna nasıl bakıyor?

Bunun soruna dönüşeceği görülüyor. Şiiler’in yaşadığı bölgelerde bu milisler koruma gücü olarak kabul ediliyorlar. Sünni bölgelerde de ulusal bir koruma gücü var. Yani herkes kendi bölgesini koruyor. Merkezi hükümet bu güçlerden yararlanabilir ve onları profesyonel bir ulusal güç haline getirebilir. Fakat bunlar bir nizam dahiline alınmazsa ve IŞİD’den sonra para ve iktidar için birbirleriyle savaşırlarsa, Irak’ın geleceği için tehlike haline gelirler. Hem Irak, hem de Kürdistan için.

Sizce Kürdistan Bölgesi bağımsız bir ekonomiye sahip olabilir mi?

Tabii, umarım. Fakat bu, zaman içinde hiç sorun yaşamayacağı anlamına gelmiyor. Kürdistan Bölgesi, Irak’ın diğer bölgelerine kıyasla daha gelişkin durumda. 10-12 öncesinde burada hiç enerji altyapısı yoktu. Ancak şimdilere Kürdistan Bölgesi günlük 400 ila 500 bin varil petrol çıkarabiliyor. Bu önemli bir kazanımdır.

2012’de Erbil’e geldiğimde havalimanı çift yönlü bir cadde gibiydi. Oysa şimdi Erbil’de, Süleymaniye’de donanımlı havalimanları var. Ayrıca altyapı sisteminde de oldukça önemli iyileştirmeler yapıldı. Tabii bu gelişmeler hiç sorun olmadığı anlamına gelmiyor. Kürdistan çok büyük bir tehditle karşı karşıya. Bazen petrol, rahmet yerine lanet oluyor.

PORTRE / Zalmay HALİLZAD

Siyaset bilimi profesörü olan Halilzad, Afganistan kökenli bir ABD vatandaşı. 20. yüzyılın önde gelen savunma ve savaş stratejisti ve aynı zamanda modern savaş doktrininin babasıdır. Savunma Bakanı Yardımcılığı, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi üyeliği, ABD Birleşmiş Milletler Temsilcisliği, Irak ve Afganistan Valiliği yaptı.

RUDAW