Türkiye'de enflasyonun yüzde 80'e yaklaşması birçok açıdan ekonomik dengeyi bozdu.

Yüksek enflasyon nedeniyle maaşlar eridi, alım gücü düştü. Ekonomik kriz birçok sektörü olumsuz etkiledi.

Kamu çalışanlarından iş bırakanlar oluyor. Örneğin Türk Tabipleri Birliği'nin (TTB) verilerine göre yurtdışına gitmek için bin 165 hekim "İyi Hâl (Good Standing)" belgesi aldı.

Hekimler gibi benzer problemleri yaşayan bir diğer meslek örgütü de vergi müfettişleri.

Medyaya çok yansımasa da daha şimdiden vergi müfettişlerini birçok mensubunu özel sektöre kaptırdı. 

Onlar da diğer kamu çalışanları gibi "eşit işe eşit ücret" ilkesiyle özlük haklarının iyileştirilmesini istiyor.

"Hemen her gün istifa haberleri geliyor"

Son dönemlerde neredeyse her gün bir veya birkaç müfettişin istifa ederek özel sektöre geçmeyi tercih ettiği ileri sürüldü.

İddianın sahibi Ondokuz Mayıs Üniversitesi Kamu Hukuku Bölüm Başkanı Prof. Dr. Murat Batı.

Prof. Dr. Batı, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda artan istifalara dikkati çekerek şu ifadelere yer verdi:

"Sosyal medyada hemen hemen her gün bir ya da daha fazla vergi müfettişi istifa ettiğini duyuruyor. Zaten sayı itibariyle toplamda 8 bin civarında olan bu meslek mensuplarının sanıyorum özlük ve mali haklarıyla alakalı iyileştirmeye ihtiyaç var. Umarım tez elden düzelir."

Aslında Prof. Batı gibi birçok isim sosyal medyada vergi müfettişlerin yaşadığı soruna dikkati çekti.

Peki, Türkiye'de ne kadar vergi müfettişi var? Kaç kişi istifa etti? Ne istiyorlar?

Vergi Müfettişleri Derneği Genel Başkanı Ahmet Halis Başlı, Independent Türkçe'nin sorularını yanıtladı.

Türkiye'de toplam kaç vergi müfettişi görev yapıyor?

Türkiye'de şu anda yaklaşık 7 bin 500 vergi başmüfettişi, müfettiş ve müfettiş yardımcısı görev yapmakta.

"İstifaların büyük çoğunluğu son yıllarda oldu"

Müfettişlerinin istifa ettiği doğru mu?

Vergi müfettişlerinin istifa ettiği doğrudur. İstifaların büyük çoğunluğu da son yıllarda gerçekleşti.

Ahmet Halis Başlı / Fotoğraf: Independent Türkçe

"10. yılının dolmasını bekleyenler özel sektöre geçiyor"

Şimdiye kadar kaç kişi istifa etti?

Son iki yılda yaklaşık olarak 600 vergi müfettişi istifa etti. Azımsanmayacak sayıda vergi müfettişinin de 10. yılının dolmasını müteakiben istifa ederek özel sektöre geçeceği tahmin ediliyor.

"Görevleriyle orantılı gelir elde edemiyorlar"

Niye istifa ediyorlar?

Türkiye'nin seçkin üniversitelerinden mezun olup yapılan özel yeterlilik sınavlarıyla göreve kabul edilip üç yıllık zorlu ve etkin bir mesleki eğitim sürecinden geçen ve sonrasında yeterlilik sınavıyla vergi müfettişi olarak atanan meslektaşlarımız Türkiye'nin tüm illerinde ve vergisel her konuda vergi incelemesi yapmakta, aynı zamanda teftiş ve soruşturma görevleriyle yoğun bir şekilde mesai harcamaktadırlar. Özel ve özgün bir çalışma sahasında olan ve seçkin bir eğitim sürecinden geçen vergi müfettişlerinin yaptıkları görevleri ile orantılı olarak bir gelir elde ettiği söylenemez. Bu nedenle vergi müfettişleri özel sektörde mali danışmanlık alanında (YMM, SMMM, inceleme danışmanlığı) yoğun bir talep görmektedirler. 

"Özel sektör aldıkları maaşlarının 3-4 katı teklif ediyor"

Özel sektör meslektaşlarımıza aldıkları maaşın yaklaşık 3-4 katını teklif ederek kamudan ayrılmak suretiyle kendileriyle çalışma taleplerini sürekli olarak iletmektedirler. Ancak vergi müfettişleri yüklendikleri kamusal görev bilinci neticesinde kamuda kalmayı seçmektedirler. 2016 yılında gerçekleştirilen Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ), 2021 yılında yapılan Silici ve son olarak bir hafta önce yapılan Demir Yumruk operasyonu gibi Türkiye Cumhuriyeti'nin kutsal bütünlüğüne, Türk hazine gelirlerine yapılan saldırıların püskürtülmesinde en önemli görevi vergi müfettişleri üstlenmiştir. Üstlenilen sorumluluk ve görev bilinci nezdinde özlük haklarında yapılacak iyileşme ile meslektaşlarımızın kurula olan aidiyet duygusu artacağından özel sektöre geçişlerin büyük ölçüde önüne geçilecektir.

Ahmet Halis Başlı / Fotoğraf: Independent Türkçe

"Özlük haklarında adaletsizlik var"

Özlük ve mali haklarıyla alakalı ne gibi bir iyileştirmeye ihtiyaç duyuluyor?

Özlük haklarında eşitler arasında bir adaletsizlik olduğu aşikardır. Geniş anlamda devletin, dar anlamda ise kamu kurum ve kuruluşlarının harcamalarını ve giderlerini denetleyen Sayıştay Denetçileri, devletimizin en önemli gelir kaynağı olan vergilerin kayıp ve kaçağını denetleyen ve kayıt dışı ekonomi ile aktif mücadele ederek hazineye doğrudan gelir sağlayan vergi müfettişlerinin iki katından fazla maaş almakta ve hem emeklilik hem de özlük hakları bakımından çok ötesinde bulunmaktadır. Cumhuriyetin kurulduğu zamanlarda Maliye Bakanlığı vergi inceleme elemanları mülki idari amirlerden, Sayıştay denetçilerinden, hakimlerden ve diğer üst düzey kamu yöneticilerinden daha yüksek maaş aldıkları halde maalesef bugün saydığımız grupların hepsinden çok daha düşük aylık gelir elde eder hale gelmiştir. Bu ve bunun gibi birçok nedenle mesleki olarak özlük ve mali haklarda iyileştirme gerekmektedir."

"Birçok makam raporlar sunuldu"

Müfettişlerin yaşadığı sorunlarla alakalı hükümet nezdinde herhangi bir girişiminiz oldu mu?

Birçok makama mesleki sorunlar zaman zaman raporlanıp sunulmaktadır. Ancak belli bir aşamaya kadar ilerleme kaydedebiliyoruz.

"40,3 milyar TL ceza kesilmesi önerildi"

Ülkenin yıllık bütçe gelirlerinin yüzde 90'ına yakını vergi gelirlerinden oluşmakta ve bu vergiler çoğunlukla beyan usulü ile tahsil edildiği göz önünde bulundurulduğunda örneğin 2020 yılında ne kadar vergi incelemesi yapıldı ve ne kadar ceza kesildi?

Müfettişler 2020 yılında toplam 47 bin 597 mükellefi incelemiştir. 2020 yılında incelenen mükellefler için tarhı istenen toplam vergi tutarı 24,9 milyar Türk lirası (TL) olurken, 40,3 milyar liralık ceza kesilmesi önerilmiştir.

Abdulhakim Günaydın / Independen Türkçe