Doğu Kürdistan İnsan Hakları Örgütü Hengaw , İran’da Kürtlere yönelik  2020 yılı hak ihlalleri raporunu yayımladı. Rapora göre bir yılda 4’ü siyasi 56 Kürt mahkum idam edildi.

Doğu Kürdistan İnsan Hakları Örgütü Hengaw, 21 Mart 2020-21 Mart 2021 tarihleri arasında İran’da Kürtlere karşı işlenen hak ihlallerine ilişkin rapor yayımladı.

Rapora göre 2020 yılında 56 Kürt mahkum idam edildi, 500’ün üzerinde Kürt aktivist ve sivil gözaltına alındı, 149 kişi hapis ve kamçı cezasına çarptırıldı. Rapora göre 1 yıl içerisinde 67 kolber ve 16 sivil hayatını kaybetti.  22 mahkum cezaevlerinde yaşamını yitirdi.

Hengaw’ın raporunun ayrıntıları şöyle:

İdam cezaları

Hengaw, bir yıl içerisinde aralarında 4 siyasi mahkumunda yer aldığı 48’i kasten adam öldürmek, 4’ü ise uyuşturucu madde ticareti suçlamasıyla toplam 56 Kürt mahkumun idam cezası infaz edildi.

Raporda idam edilen Hîdayet Ebidllahpur, Mistefa Selimi, Diyako Resûl Zadh  ve  Sabîr Şêx Ebidula isimli 4 siyasi mahkumun  isimlerini paylaştı.

Kolbere yönelik hak ihlalleri

Hengaw’ın raporuna göre 21 Mart 2020-21 Mart 2021 tarihleri arasında 67 kolber  hayatını kaybetti, 171 kolber ise yaralandı. Türkiye güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu 6 kolber yaşamını yitirdi,  11 kolber ise yaralandı.61 kolber ise İran güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu hayatını kaybetti. Rapora göre, hayatını kaybeden kolberler arasında 1’i kuzey 1’i ise Güney Kürdistan vatandaşı da bulunuyor. Yine rapora göre   2020 yılında 18 yaşından küçük 3 kolber hayatını kaybetti, 3 kolber ise yaralandı.

Sivillere yönelik silahlı saldırılar

Hengaw’ın bir yıllık raporuna göre, İran  ve Türkiye güvenlik güçlerinin doğrudan açtığı ateş sonucu 16 Kürt sivil yaşamını yitirdi, 20 sivil ise yaralandı. 13’ü İran, 3’ünin ise Türkiye güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu hayatlarını kaybettiği bildirildi.

Mayınlardan kaynaklı ölüm ve yaralanmalar

Raporda 8 yıl İran ve Irak arasında süren savaş nedeniyle sınırlara döşenen mayılardan kaynaklı 10 kişi yaşamını yitirdi, 31 kişi ise yaralandı.

Cezaevinde ölümler

Hengaw’ın raporuna göre 2020 yılında 9’u koronavirüsten, 6’sı ise güvenlik güçlerinin işkenceden kaynaklı olmak üzere toplam 22 Kürt tutuklu çeşitli nedenlerle cezaevinde yaşamını yitirdi.  

Gözaltı ve tutuklamalar

2020 yılında İran güvenlik güçlerinin 500’ün üzerinde Kürt sivil, aktivist ve öğrenciyi gözaltına aldığı kaydedildi.

Gözaltına alınanlardan 461’nin kimlik bilgileri netleşebildi. Gözaltına alınanlar arasında siyasi aktivist, sanatçı, çevrecilerin yanısıra Doğu Kürdistan örgütlerine üye oldukları gerekçesiyle alınanlar da bulunuyor.

Gözaltın alınanlar arasında 33 kadın, 13 18 yaş altı, 9 öğrenci, 3 avukat, 3 öğretmen ve 9 basın üyesi bulunuyor.

Hengaw’a göre İran Devrim Mahkemesi 1 yıl zarfında 149 Kürt vatandaşı çeşitli düzeyde cezaya mahkum edildi.  147 Kürt’e toplam 483 yıl 10 ay hapis cezası, 2 aktiviste idam, 32 kişiye ise 1212 kamçı cezası kesildi.

Geçtiğimiz yıl 11 Kürt kadına toplam  52 yıl 10 ay hapis, 30 kampçı cezası verildi.