İlham Ahmed’in Al Monitor’den Amberin Zaman’a röportajının bir bölümünü yayınlıyoruz.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, geçen hafta Meclis’te “Suriye’deki Kürtler, Türkiye için ödevlerini biliyor” dedi.  Ankara ile Suriye Kürtleri arasında yenilenen bir iletişim olduğuna işaret etti. Fidan, ayrıca “Irak ve İran’dan gelen tüm PKK kadrolarının geri gönderilmesi gerektiğini” ekledi.

Al-Monitor, Kürt liderliğindeki Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’nin fiili dışişleri bakanı İlham Ahmed ile bu gelişmeleri tartışmak üzere bir araya geldi. Ahmed, önceki görüşmelerde Ankara ile kilit bir müzakereciydi ve akıcı bir şekilde Türkçe konuşuyor.

Al-Monitor: Son barış sürecinde (2013), Rojava müzakerelerde kilit bir bileşendi ve siz ve bazı diğer kişiler, örneğin Salih Müslim, Türk yetkililerle görüşmek için düzenli olarak Türkiye’ye seyahat ediyordunuz. Şu anda benzer bir temas var mı?

Ahmed: Durumu yatıştırmak için çalışan birçok taraf var ve bunu önemsiyoruz.

Al-Monitor: Türkiye’nin size mesajı nedir? Arada herhangi bir yabancı arabulucu var mı?

Ahmed: Kesinlikle arabulucular var. Şu anda daha fazla ayrıntıya giremem. Rojava’daki durum, Kürt barış süreciyle ilgili herhangi bir müzakerenin yeniden başlaması için çok önemli. Türkiye’nin tam olarak ne istediği açık değil. Rejimin bu topraklara geri dönmesini mi istiyorlar, İranlıların mı gelmesini istiyorlar? Türkiye’nin ne istediğini bildiğini sanmıyorum. Tüm bölgeyi yok mu etmek istiyorlar?

Al-Monitor: 2013, 2014 ve barış süreci 2015’te çökene kadar, Türkiye’nin sizden ne istediği açıktı. Rojava’daki özerk yönetim projenizden vazgeçmenizi ve Türkiye destekli muhalefetin yanında yer almanızı istiyorlardı. Ne oldu?

Ahmed: Hatırlarsanız, Temmuz 2015’te Kobani’ye yardım götürmeyi planlayan bir grup barış aktivistine yönelik IŞİD’in düzenlediği bir saldırı oldu (Suruç’taki Türk sınır kasabasında). Yaklaşık 34 kişi öldü ve 100’den fazla kişi yaralandı. Bu, sürecin sona ermesinin ana nedeniydi. Bazen bir bombalı saldırı barış masasını devirebilir. Ayrıca Erdoğan’ın IŞİD hakkında yaptığı bazı açıklamaları da unutamayız.

Al-Monitor: Daha geniş mesele ise, Türkiye’nin Rojava’nın özerk bir yapı olarak varlığına kesinlikle karşı olmasıydı, değil mi? Sonraki yıllarda, hükümet defalarca Rojava’nın dışından gelen PKK kadrolarının bölgenizden ayrılmasını istedi.

Ahmed: Evet, Türkiye için ana sorun Rojava’nın varlığıydı. Rojava’yı mevcut şeklinden başka bir şeye dönüştürmek istediler. Bizim temel pozisyonumuz aynı kaldı. Kendi topraklarımızda kalmak ve güvenli bir şekilde özgürce yaşamak istiyoruz. Türkiye, bizim onların düşmanı olduğumuzu iddia ediyor. Türkiye’ye karşı hiçbir düşmanlık beslemiyoruz. Türkiye ile, diğer tüm komşularımızla olduğu gibi, barışçıl ve yapıcı ilişkiler istiyoruz.

Al-Monitor: Herhangi bir müzakerede Türkiye’ye ne sunabilirsiniz?

Ahmed: Türkiye’ye, Suriyeli mültecilerle ilgili sorunlarını hafifletmeye yardımcı olabileceğimizi söyledik. Kontrolümüz altındaki bölgelerden kaçarak Türkiye’ye giden insanlar, buraya geri dönmeye davet edilecek. Bu, Kürtler ve Araplar için geçerli, ister Derik’ten ister Deyr ez-Zor’dan olsunlar. Yüzbinlerce insandan bahsediyoruz. Ancak aynı zamanda, halkımızın da şu anda Türkiye’nin kontrolü altında olan topraklara dönmesine izin verilmelidir. Afrin’e, Serêkaniyê’ye, Tel Abyad’a geri dönmelerine izin verilmelidir.

Türkiye’nin topraklarımızı işgali Ankara için bir başarısızlık olmuştur. Türk denetimi altında sözde yönetilen suç çeteleri, dehşet verici bir baskı, işkence, gasp ve yağma düzeni kurmuş durumda. Onların boyunduruğu altında yaşayan insanlar son derece mutsuz. Bu durum Türkiye için sürdürülebilir değildir.

Al-Monitor: Türkiye şu anda Tel Abyad ve Serêkaniyê/Ras al-Ayn’ı işgal ediyor çünkü dönemin ABD Başkanı Donald Trump bu bölgelerin işgal edilmesine adeta izin verdi. ABD askerlerini bölgeden çekmeye çalışmış ancak Washington’daki tepki nedeniyle geri adım atmak zorunda kalmıştı. Erdoğan’ın Trump ile iyi ilişkileri vardı ve Trump’ın ABD askerlerini kuzeydoğu Suriye’den çekeceğine inandığını sürekli söylüyor. Bu konuda endişeli misiniz?

Ahmed: Bugünkü durum, 2019’daki durumdan çok farklı. 7 Ekim 2023’te Hamas’ın İsrail’e saldırısı sonrasında jeopolitik dengeler büyük ölçüde değişti. Söylediğiniz gibi, ABD Kongresi, kuzeydoğu Suriye’den çekilmeye yönelik çok güçlü bir tepki verdi. Ayrıca, yabancı liderlerle güçlü kişisel ilişkiler kurmak, ABD politikasının bu şekilde şekilleneceği anlamına gelmez. Türkiye’nin işgal ettiği bölgelerden çekilmek, Kürtlere ve diğer azınlıklara yönelik soykırımsal şiddete zemin hazırladı. Trump’ın yeni kabinesindeki bazı üyeler, örneğin Marco Rubio, Türkiye’nin işgaline karşı Kürtleri destekleyen çok olumlu bir duruş sergiledi. Ulusal güvenlik ekibi, özellikle Mike Waltz, Kürtlere her zaman destek verdi.

Ulusal istihbarat direktörü Tulsi Gabbard beni Washington’da ağırladı.

Al-Monitor: Medyada sizin ve SDF başkomutanı Mazlum Abdi’nin Trump ekibi tarafından Washington’a davet edildiğiniz yönünde haberler vardı. Bu doğru mu?

Ahmed: Belki, mümkün.

Al-Monitor: Trump ekibiyle iletişim hâlinde misiniz?

Ahmed: Şu anda değil. Ama birçoğunu tanıyoruz ve onlarla yapıcı ve karşılıklı fayda sağlayacak bir ilişki kurmayı dört gözle bekliyoruz.

Al-Monitor: Son soru. Gittiğim her yerde PKK lideri Abdullah Öcalan’ın resimlerini görüyorum. Yerel yönetim, PKK ile bağlarının olmadığını söylese de, Öcalan’ın burada en üst lider olarak görüldüğü açıkça ifade ediliyor. Öcalan’ın Türkiye ile ilgili bir konuda size bir çağrı yapması durumunda buna uyacak mısınız?

Ahmed: Öcalan’ın söylediği her şey hayati önemdedir ve onun söylediklerinin tamamının Rojava’nın ve tüm Kürtlerin yararına olacağına inanıyoruz.