Ramazan YAVUZ-ÖZEL HABER

İran Kürdistan bölgesinin Zagros dağları eteklerindeki Hewreman mıntıkasına keşif gezisi düzenleyen arkeolog Doğan Şan, yörenin en otantik köyünde düzenlenen ve geçmişi 900 yıl öncesine dayanan Zerdüşt alimi "Pir Şaliyar Düğün Merasimi" ile modern Dünya'ya rağmen özünü korumuş olan Kürtlerin yaşamından kesitleri fotoğrafladı.

İran Kürdistan bölgesinde bulunan Hewraman bölgesi, bozulmamış doğal ve mimari yapısının yanısıra burada yaşayan Kürtler, asırlar geçmesine ve modern Dünyaya rağmen gelenek ve göreneklerini devam ettiriyor. Zagros Dağları’nın eteklerinde bulunan Hewraman, bozulmamış dokusu nedeniyle 28 Temmuz 2021'de UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası Listesi'ne alındı. Dünya'da Kültür turizminin en önemli yerleri arasına da giren İran Kürdistan Bölgesindeki Hewraman yöresinde yer alan köyler mimari yapısı, geleneksel yaşam tarzı, dik yamaç tarımı ile dikkat çekiyor.

 Hewraman'daki derin bir vadide yer alan ve yaklaşık üç bin nüfusu olan Huraman Text köyü basamaklar halinde yükselen taş evleriyle Belgesellere, sinema filmlerine ve klip çekimlerine de ev sahipliği yapıyor.

KARTALLARIN YUVASI

19. Yüzyılda bölgeyi gezen batılı seyyahların "Kartalların Yuvası" dediği Sine Vilayetine bağlı Hewraman bölgesi, asırlar önce Zerdüstlük dinine mensup olanların da sığınma ve korunma yerleri olmuş. Kürtçe'nin Gorani ve Sorani lehçelerinin konuşulduğu Hewraman'ın "Hurmani Text" köyünde geçmişi 900 yıl öncesine dayanan Zerdüşt dini alimi olan "Pir Şaliyar düğün merasimi" vardı.

3 GÜN 3 GECE

Hewraman Bölgesinden yüzlerce kişinin akın ettiği kutlamalarda ziyafetler verildi, ibadetler yapıldı ve dervişler yönetiminde 3 gün 3 gece toplu halde arbaneler eşliğinde zikirler çekildi. Basamaklar halinde yükselen taş evlerin üzerinde toplanan yüzlerce Hewramanlı Pir Şaliyar'ı anarken, yerli ve yabancı turistlerde kutlamaları izledi.

ARKEOLOG DOĞAN ŞAN, KEŞİF GEZİSİ DÜZENLEDİ

Diyarbakır merkezli faaliyet yürüten Asur Tur sahibi ve aynı zamanda arkeolog olan Doğan Şan, Hurmani Text köyündeki Pir şaliyar düğün merasimi etkinliklerinin yanı sıra, modern Dünya'ya rağmen gelenek ve göreneklerini, bozmayan Kürtlerin yaşamlarından ve coğrafyalarından kesitler içeren birbirinden güzel fotoğraflar çekti. Arkeolog Doğan Şan, Asur turizm olarak 900 yıllık Pir Şaliyar düğün merasimini deneyimlemek ve Mezopotamya halkına tanıtmak için 4 günlük bir keşif gezisi yaptıklarını belirterek, şunları söyledi:

"BULUTLARIN ÜLKESİ"

"Hawraman bir Kartal yuvası , sanatın mimarinin kültürün ve binlerce yıldır geleneğin vücut bulmuş halidir. Kürtlerin ve atalarının hikayeleri yaşamları şiirleri ve müzikleri burada kayda geçildi. Binlerce yıl önce Zerdüştlerin ( Mithra kültü) sığınma ve koruma yerdi idi. Bulutların ülkesinde 3 gün boyunca olmak enfes bir deneyimdi benim için . Bu son olmayacak ve tekrar baharda inşallah orada olacağız. Önümüzdeki bahar aylarında sınırlı sayıda kültürü, yaşamı, gelenekleri bire bir yaşamak isteyen dostlarla güzel geziler çıkaracağız" dedi.

PİR ŞALİYAR DÜĞÜN MERASİMİ...

"Rivayete göre 11. Yüzyılda Hawraman’da yaşayan Zerdüşt alim Pir Şaliyar, Buhara kralının sağır ve dilsiz kızını tedavi eder. Kız çok güzeldir ve Kral bu durumda kızını Pir Şaliyar’la evlendirmeye karar verir. Fakat fakir olan Pir Şaliyar’ın düğün yapacak mal ve mülkü yoktur. Bunun üzerine tüm Hewramanlılar bir araya gelir, saygı duydukları ve çok sevdikleri Pir için dillere destan bir düğün hazırlar. O zamandan günümüze kadar her yıl kış mevsiminin ortasında Pir Şaliyar düğünü daha çok

dini bir tören havasında geçiyor. Düğünün ilk günü çocuklar Pir Şaliyar’ın bağından topladıkları cevizleri evlere dağıtıyor. Daha sonra kurbanlar kesilerek bir kısmı evlere veriliyor diğer kısmı ise tüm davetlilerin yemesi için pişiriliyor."

Kaynak: Tigris Haber