ABD'nin nükleer anlaşmadan çekildiğini açıklamasının ardından anlaşma gereği aktivitesini kısıtladığı santrallerde faaliyetlerini artıran İran, Fordow'daki uranyum zenginleştirme programının yeniden başladığını Kasım 2019'da duyurmuştu. Tahran yönetimi, Mayıs 2019'dan bu yana anlaşmanın şartlarını uygulamayı sırayla sonlandırıyor.

Kutsal mekanların bulunduğu Kum şehri yakınlarındaki yer altı santrali Fordow'daki zenginleştirme faaliyetlerinin durması, 2015'te imzalanan nükleer anlaşmanın şartlarından biriydi.

ABD, anlaşmadan Mayıs 2018'de çekilmiş ve İran'a tek taraflı yaptırımları yeniden uygulamaya koymuştu.

Anlaşmanın tarafı olan diğer P5+1 ülkeleri (Almanya, Fransa, İngiltere, Çin, Rusya) ise İran'ın anlaşma şartlarından çekilmemesi için müzakereler yürütmüştü.

İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi, İran parlamentosunun haber ajansı ICANA'ya yaptığı açıklamada "Fordow'da şu an 1044 santrifüj, zenginleştirme çalışması yapıyor. 1044 makinenin zenginleştirme yapmayacağına dair nükleer anlaşmaya bağlıydık, ancak anlaşmanın iptal edilmesiyle birlikte ihtiyaç oldukça bunu yapacağız ve zenginleştirilmiş materyali de saklayacağız" ifadelerini kullandı.

İran, anlaşmayla birlikte zenginleştirilecek uranyuma ve saklama kapasitesine de sınır getirmeyi kabul etmişti. Gelişmiş santrifüjlerin yapımına ve var olanların kullanımına da kısıtlamalar getirilmişti.

Kasım ayındaki açıklamanın ardından İngiltere, Fransa, Almanya ve Avrupa Birliği; Fordow'daki aktivitelerin yeniden başlamasının 2015'te imzalanan anlaşmanın ihlali anlamına geleceğini açıkladı ve Tahran'dan anlaşmaya uymasını istedi.

Tahran ise yaptırımların sona ermesi ve anlaşmanın getireceği ekonomik beklentilerin gerçekleşmesi halinde anlaşmaya yeniden uyacağını söylüyor.

Birleşmiş Milletler'in nükleer silah izleme grubu, 4 Eylül'de İran'ın zenginleştirilmiş uranyum deposunun, anlaşmanın izin verdiğinin 10 katından fazla olduğunu açıkladı.