Birinci Dünya Savaşı sırasında Süryanilere yönelik “Kılıç” anlamına gelen “Sayfo” katliamında binlerce kişi hayatını kaybetti, on binlerce kişi yerinden sürüldü.

Suriye’ye göçertilen Süryaniler, yol güzergahlarının askerler tarafından tutulması ve yollarda da saldırılara maruz kalmalarından dolayı bir kaleyi andıran Mardin’in Midyat ilçesine bağlı Aynvert (Gülgöze) köyünde direnişe geçti. Korunaklı bir merkez olan köydeki Mor Hadbşabo Kilisesi Süryanilerin direniş merkezi oldu.

Direnişin merkezi olan bu köyde günümüzde sadece beş Süryani ailesi yaşıyor.

Süryanilere ait 4 kilisenin bulunduğu köyde, kiliseler onarılmış olsa da bir din görevlisi olmadığı için ayinler yapılamıyor. Köyde Müslüman olan ailelerle birlikte kalan Süryaniler, yaşamlarını çiftçilik ve hayvancılıkla sürdürüyor.

Aynvert köyünde yaşayan son Süryanilerden biri olan Yuhanun Akay, kilise duvarına saplanıp kalan kurşunları göstererek, “1915’ten bize kalan bir kurşun” diyor.  

Akay, köylerinde 62 gün süren direnişi dedelerinden dinlediklerini dile getirerek, şunları aktarıyor: “Katliamdan kurtulanların istikameti burası olduğu için bizimkiler avantajlıymış. Gelip, gidenlerden neler olduğunu öğreniyor ve önlemlerini alıyorlarmış. 1915’te yaşlılarımız Haziran, Temmuz aylarında hasat dönemi de başladığından dolayı bir baskın olduğunda aç kalmamak için ekinlerini hemen toplamış. Köyün etrafında mevzi kurmuşlar. Köyün etrafındaki kuyuların suyunu kullanmışlar. Köyün içindeki kuyuları bir baskına karşı direniş durumunda ihtiyaç olur diye kullanmamışlar."

Kilisenin Sayfo döneminde önemli rol aldığını ifade eden Akay, “Kilise bir kaleyi anımsatacak şekilde olduğu için tercih edildi. Çocuklar, yaşlılar ve kadınlar için bir muhafaza yeri oldu. Büyük bir yoğunluk olmuş kilisenin içinde” dedi. Kilise içindeki yoğunluk sırasında çocukların ezildiğini de kaydeden Akay, kilisenin köyün direnişinin sembolü haline geldiğini ifade etti.