On ülke elçisinin Kavala açıklaması nedeniyle yaşanan krizde yedi gün sonra orta yol bulunsa da fatura bütün memlekete çıktı. Gerilen ipler nedeniyle dolar rekor üstüne rekor kırdı, Türkiye'de hayat daha da pahalılandı.

ABD, Almanya, Fransa ve Kanada’nın da aralarında olduğu 10 ülkenin büyükelçisinin Osman Kavala’nın serbest bırakılması yönündeki ortak açıklamasının yarattığı krizde geri adımlar atıldı. Elçiler tarafından 18 Ekim’de yapılan açıklama Ankara ile Batı arasında gerilime neden olurken, yedi gün sonra zoraki de olsa bir uzlaşı sağlandı.

Krizin de ele alınacağı Kabine Toplantısı başlamadan ABD, Hollanda ve Kanada’nın Ankara Büyükelçilikleri, 18 Ekim’de yapılan açıklamaya dair Twitter’dan mesaj yayınladı. Mesajda diplomatların bulunduğu ülkelerin kanun ve nizamlarına riayet etmesini öngören Diplomatik İlişkiler Hakkındaki Viyana Sözleşmesi’nin 41. maddesine riayet etmeyi teyit edeceği vurgulandı.

Açıklamayı ilk olarak ABD elçiliği paylaştı. Kavala açıklamasına imza atan Kanada, Finlandiya, Danimarka, Hollanda, İsveç, Norveç ve Yeni Zelanda’nın Ankara büyükelçilikleri de ABD’nin Twitter’da yaptığı açıklamayı retweet etti.

Diplomatik İlişkiler Hakkındaki Viyana Konvansiyonunun 41. maddesi, bir diplomata, bulunduğu ülkenin yasalarına ve düzenlemelerine saygı duymayı şart koşuyor. Maddede, "Kabul eden devletin kanunlarına ve nizamlarına riayet etmek, ayrıcalıklarına ve bağımsızlıklarına halel gelmeksizin, bu gibi ayrıcalıklardan ve bağışıklıklardan yararlanan her şahsın görevidir. Anılan devletin iç işlerine karışmamak da bu şahısların keza görevidir" ifadeleri yer alıyor.

ANKARA MEMNUN

Büyükelçilerin "Ülkelerin içişlerine karışmamaya dair maddeye riayet ediyoruz" açıklaması Ankara tarafından memnuniyetle karşılandı.

AKP’den ilk tepki ise sözcü Ömer Çelik’ten geldi. "Kurallara riayet ederek diplomatlar her zaman takdir edilmektedir" diyen Çelik, "Diplomatik misyonların bu ilkeye riayet ederek çalışmalarını sürdürmesi ülkemizle ülkeleri arasındaki ilişkileri geliştirme bakımından her zaman olumlu karşılanacaktır..." ifadelerini kullandı. Çelik, içişlerine ve egemenlik haklarına karışma anlamına gelen her açıklamanın reddedileceğini söyledi.

AKP Genel Başkan Yardımcısı Hamza Dağ ise "Ülkemizin dirayetli duruşu sayesinde 10 büyükelçi içişlerimize ve yargı bağımsızlığımıza müdahale girişiminden geri adım attı. Türkiye’yi masada dizayn etmeye çalışan bu tür girişimler, bugün olduğu gibi bundan sonra da boşa çıkacaktır" ifadelerini kullandı.

Erdoğan’ın danışmanlarından İsmail Cesur ise sonradan sileceği paylaşımında şöyle dedi: "Erdoğan’ın diplomatik zaferi. Ağlayarak günlüğünüze yazabilirsiniz. Tabii günlüğünüzde yer kaldıysa."

HSK YENİ HATIRLADI!

Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) da, 10 ülkenin büyükelçisinin tutuklu bulunan iş insanı Osman Kavala’nın serbest bırakılmasını ifade etmesi üzerine açıklamada bulundu. Yapılan yazılı açıklamada, "Tüm resmi ve özel kurum ve kuruluşlar ile birey ve toplulukların yargı bağımsızlığına saygı göstererek, yargılama süreçlerine müdahale niteliği taşıyacak her türlü eylem ve söylemden kaçınması önem arz etmektedir" denildi.

***

Niyetimiz kriz çıkarmak değil

Erdoğan Kabine toplantısı sonrası yaptığı açıklamada, 10 büyükelçinin yaptığı son açıklamasına ilişkin olarak, "Bizim niyetimiz asla kriz çıkarmak değil. Ülkemizin egemenlik haklarını korumaktır" dedi. Erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü: “Bugün aynı büyükelçilikler tarafından yapılan açıklamada ülkemize karşı yapılan bühtandan geri dönülmüştür. Büyükelçilerin artık Türkiye’nin egemenlik hakları konusundaki beyanlarında daha dikkatli olacaklarına inanıyoruz.”

***

Krizin çizelgesi

18 Ekim: 10 ülkenin büyükelçisi Osman Kavala’nın serbest bırakılmasını istedi. İlk tepki AKP’li Meclis Başkanı Mustafa Şentop ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’dan geldi.

19 Ekim: Ortak açıklamaları nedeniyle 10 ülke büyükelçisi Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı.

21 Ekim: Afrika ziyaretleri dönüşünde soruları yanıtlayan Erdoğan 10 büyükelçinin Kavala çağrısı için "Bunları ağırlamak gibi lüksümüz olamaz" ifadelerini kullandı.

23 Ekim: Eskişehir’de konuşan Erdoğan, “Gerekli talimatı Dışişleri Bakanımıza verdim. ‘Bu 10 tane büyükelçinin bir an önce istenmeyen adam ilan edilmelerini hemen halledeceksiniz’ dedim” ifadelerini kullandı.

25 Ekim: Elçiler yaptıkları açıklamada “Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesi’nin 41. maddesine ‘riayet etmeyi teyit ettiklerini” belirtti. İktidar açıklamayı olumlu karşıladığını açıkladı.

***

NE OLMUŞTU?

ABD’nin de içinde olduğu 10 ülkenin Türkiye Büyükelçiliği, dört yıldır hapiste olan iş insanı Osman Kavala’nın tutuklanmasının yıldönümü olan 18 Ekim’de bir açıklama yayımlayarak, tutukluluğun Türkiye adaletine gölge düşürdüğünü ifade etmişti. Açıklamada "Almanya, ABD, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İsveç, Kanada, Norveç ve Yeni Zelanda Büyükelçilikleri olarak Türkiye’nin uluslararası yükümlülükleriyle uyumlu şekilde, bu davanın adil ve hızlı biçimde sonuçlandırılması gerektiği kanısındayız. Kavala’nın derhal serbest bırakılmasının sağlanması için Türkiye’ye çağrıda bulunuyoruz" denildi. Bu açıklama sonrası elçiler Dışişleri Bakanlığına çağrıldı. Erdoğan da büyükelçiler hakkında bir an önce istenmeyen adam (persona non grata) ilan edilmesi talimatı verdiğini söylemişti. Krizin patlak vermesiyle dolar rekor üstüne rekor kırarak 9,74’leri buldu. Dolar ve Euro’nun fırlaması, dövize endeksli birçok ürünün fiyatının artmasına neden oldu.

Kaynak: Birgün