Osman AYDIN

Dünyaca tanınan ve bilim çevreleri tarafından büyük sayğınlığa sahip olan Kürt bilim insanı Nadir Nadirov ne yazık ki Kürtler tarafından yeterince tanınmamasını ve fazlasıyla hakettiği saygınlık konusunda Kürtlerin fazlasıyla cimri devranmasını görmek üzücü bir durum.

Kimdir Nadir Nadirov?

Onun kısa bir biyografisini sunarak ilgi odağı haline geterebilmek küçücük bir hizmettir.

6 Ocak 1932’de Nahcivan Özerk Bölgesi’nde Sederek’de doğmuştur büyük bir bilim insanı ve pekçok icadı bulunan bir mühendistir.

Nadir Nadirov, Stalin’in Kürtleri bölgeden sürme politikası sonucu 1937 yılında daha beş yaşında iken ailesi ile birlikte Kazakistan’a sürüldü.

İlk ve orta öğrenimini zor koşullarda tamamlayan Nadirov’a Kazakistan hükumetince üniversitede okumasına izin verilmemiş ancak büyük uğraşlar sonunda alınan izinle Gogol Devlet Pedagoji Enstitüsü Kimya ve Biyoloji Bölümü’nde okumaya hak kazanmış ve burayı başarı ile bitirmiştir.

Nadir Nadirov 1956 yılında Moskova’daki Lenin Enstitüsü’de mastır, 1967 yılında da Kimya bilim dalında doktora yaptı ve 1970 yılında profesör oldu.

Uluslararası Bilim Akademisi üyesi olan Nadirov, Kazakistan Kimya Akademisi’nin başkanlığını yapıyordu. Bunun yanı sıra Petrol ve Gaz Dergisi redaktörlüğü görevini de yürütüyordu.

Kazakistan’da bilimin mareşali olarak isimlendirilen Nadirov, 1992 yılında, 1930'lu ve 1940'lı yıllarda eski Sovyetler Birliği'nde Kürtlerin toplu sürgünleri konusunda yoğun bir çalışma yaptı ve elde ettiği bilgileri kamuya sundu.

Nadirov Kürdistan Ulusal Kongresi üyeliği görevini de yürütüyordu. Bunun yanı sıra Kazakistan’daki Kürtlerin sosyo- kültürel geçmişleri ve bugün yaşadıkları durumla ilgili yazdığı kitap ve makaleleri ile Kürt sorununu detaylı biçimde ele almıştır. Kürtler ile ilgili birçok çalışması bulunan Nadir Nadirov Kazakistan Başkanlığı içerisinde yer alan azınlıklar delegasyonunda Kürt azınlığın temsilcisi olarak yer almıştır. Kürtlerin sorunları ve çözüm yolları konusunda önemli çalışmalarda bulunmuştur.

2010'lu yıllarda Kazakistan Cumhurbaşkanı Nur Sultan Nazarbayev’in danışmanlığı görevinde de bulundu.

Bu ünlü Kürt bilim insanının bu güne kadar kimya ve petrol üzerine yazdığı 8 kitabı bulunmaktadır. 750 bilimsel makalesi bilim literatüründe saygın bir yere sahip olup, bilim insanlarına yol gösterici niteliktedir. Ayrıca 28 monografi ve 260 bilimsel buluşa sahip bir bilim insanıdır.

Nadir Nadirov‘un ‘’Kazakistan Petrolü ve Doğal Gazı’’isimli kitabı 1996 yılında yılın en iyi kitabı ödülünü almıştır.

Nadir Nadirov özellikle Petro kimya alanında yaptığı buluşlar ile bilim dünyasında büyük yankılar yaratmış ve önemli katkılar sunmuştur. Onun suyla molekülleri karışık petrolün arıtılması esnasında elektrik kullanımı ile ilgili buluşu ödüle layık görülmüş ve Uluslararası Bilim İnsanları Akademisi Moskova’da düzenlenen bir tören ile ona ödülünü vermiştir.

Petrolün rafine edilmesi sürecinde daha ekonomik bir yöntem ile yapılabilmesini sağlayan buluşu, petrolün su moleküllerinden elektrik enerjisi kullanılarak ayrıştırılması esasına dayanmaktadır. Petrolün su moleküllerinden ayrıştırılması ve filtre edilmesi esnasında elektrik kullanımının sağlanması ile araçların petrolün %70’ini değil %100’ünü kullanabilmesini sağlamıştır. “Rekombinasyon Tekniği” ismini verdiği buluşu ile petrol kullanımında büyük tasarruf elde edilebileceğini ve otomobillerin çevreye verdiği zararın da azaltılabileceğini kanıtlamıştır. Bu buluşu şu an Kazakistan ve Rusya başta olmak üzere birçok ülke tarafından kullanılmaktadır.

Nadir Nadirov, 2004 yılında Fransa Altın Madalyalar Komitesi tarafından bilim mareşali olarak Napolyon ödülüne layık görülmüş ve bioyo-kimya alanında yaptığı buluşlardan dolayı ilk mucit diploması alan kişi unvanına sahiptir.

Dünyaca ünlü bu Kürt bilim insanı, yer kürenin belli zamanlarda büzülüp açıldığını öne sürmüş ve yaptığı hesaplamalar ile dünyanın sıktığı dönemlerde daha fazla petrol elde edilebileceğini ispatlamıştır.

Günümüzün bilim alanındaki bu Kürt kahramanını bugün (24 Ağustos 2021) kaybettik. Onu rahmetle ve saygıyla anıyorum.

Güney Kürdistan Kürt Yönetimi’nin hemen Erbil ve Kerkük’te iki önemli alana onun adını vermelerini bir Kürt olarak öneriyorum