PAK(Kürdistan Özgürlük Partisi)

"BMGK 688 sayılı kararı Kürdistan Federe Bölgesi’nin temelini atmıştır

2 Ağustos 1990'da Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesiyle başlayan krizin sonucunda, ABD öncülüğünde, Birleşik Krallık, Fransa, Suudi Arabistan, Suriye, Mısır'ın da aralarında bulunduğu 37devletin dahil olduğu koalisyon gücünün Irak'a karşı düzenlediği askerî harekât, 17 Ocak 1991'de Irak güçlerini Kuveyt'ten çıkartmak için yapılan hava bombardımanıyla başladı. Bunu 24 Şubat'taki kara harekâtı izledi. Harekât sonunda Irak'ı Kuveyt'ten çıkaran Koalisyon Güçleri Saddam Hüseyin’e karşı mutlak bir zafer elde ettiler.

Kuveyt'in kurtarılmasıyla beraber, 1 Nisan 1991 günü ateşkes ilan edildi.

Güney Kürdistan halkı Saddam Hüseyin Rejimi’nin aldığı bu darbeyi bir fırsata dönüştürerek ayaklanma(raperin) başlattı. Kürdistani cephe’nin müdahelesiyle ayaklanmalar örgütlü bir hal aldı. İlk ayaklanma 5 mart 1991 günü Güney Kürdistan’ın Süleymaniye iline bağlı Ranya ilçesinde başladı. Üç hafta içinde Güney Kürdistan’ın Hewler, Süleymaniye, Duhok, Halepçe ve Kerkük illeri işgalden kurtarıldı.

Ancak 27 Mart 1991’de Irak Ordusu karadan ve havadan Güney Kürdistan’a yönelik büyük bir saldırı başlatarak, çocuk, kadın, yaşlı, genç demeden sivilleri bir kez daha katletmeye başladı.

Aynı gün Kerkük, ayın 31’inde ise Hewler işgal edildi.

Milyonlarca masum Kürt Enfal soykırımının tekrarlanacağı korkusuyla Türkiye ve İran Devletlerinin sınırlarına kaçmak zorunda kalmıştı.

Saddam Hüseyin’in Baas Rejimi’nin saldırılarını sonlandırmak ve Kürt halkını korumak için Fransa ve Belçika’nın talebi üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) 5 Nisan 1991 tarihinde 688 sayılı kararı ile Baas Rejimi güçlerinin 36’ıncı Paralel’in kuzeyine geçişleri yasaklanarak, bu bölgede ‘uçuşa yasak güvenli bölge’ ilan etti.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) 5 Nisan 1991 yılında 688 sayılı kararla 36’ncı paralelin kuzeyinde kalan bölgede ‘uçuşa yasak güvenli bölge’ ilan etti.

BMGK’nin 5 Nisan 1991 yılında aldığı 688 sayılı kararın üzerinden 30 yıl geçti.

Fransa, Nisan 1991’de BMGK’ya sunduğu teklifte Irak’ın Kürtlere karşı katliamının kınanmasını talep etti. Bu talep, Rusya ve Çin’in ‘Irak’ın içişlerine müdahale kabul edilemez’ şeklindeki muhalefetine rağmen, 5 Nisan 1991 yılında ABD ve İngiltere ve BM’nin büyük bir çoğunluğunun desteğiyle 688 sayılı kararın çıkmasında etkili oldu. Güvenli bölge ve uçuşa yasak bölge ilanı Kürtleri ve Şiileri Baas rejimine karşı korudu.

Bazı büyük dünya devletlerinin Kürdistan’ın bölünmesi, işgali ve işgalci devletlere verdikleri destekler ve göz yummalarla, statüsüzlüğünün devamında en başat aktörler oldukları tartışma götürmez bir gerçekliktir.BM de mevcut statükonun koruyucusu olarak Kürdistan’ın statüsüzlüğünde büyük bir rol oynamıştır.

Ama, Fransa, ABD başta olmak üzere bazı dünya devletlerinin 1991’de Güney Kürdistan halkına verdikleri destekler de göz ardı edilmemelidir. BMGK’nin 688 sayılı kararı Kürdistan tarihinde yeni bir başlangıcı ifade eden, Kürt milleti için tarihi önemde bir karardır.

Dünyada dostumuz artıran, düşmanımızı azaltan bir siyasetle Kürdistan halkının özgürlük mücadelesinde dünya devletlerinin desteğini almaya çalışmalıyız.

BMGK’nin 688 sayılı kararı, dönemin Irak Baas Rejimi’nin Güney Kürdistan’ın Hewler, Süleymaniye, Duhok ve Halepçe şehirlerindeki işgallerine son vermiş ve 36’ncı paralelin kuzeyinde kalan bölgede Kürdistan Federe Parlamentosu ve Hükümeti’nin kurulmasına temel oluşturmuştur.

Güney Kürdistanlı partilerin Kürdistani Cephe ile güçlerini birleştirmiş olmaları da, 1991’den sonra federe devlet kazanımlarının elde edilmesi ve korunmasında en önemli anahtarlardan biri olmuştur."

05.04.2021

PAK Basın ve İletişim Bürosu