15.07.2017 tarihinde Diyarbakır’da altı Kürt partisi (Azadi Hareketi, PAK, PDK-Bakur, PDK-T, ÖSP, PSK), STK ve şahsiyetlerin katılımıyla “Güney Kürdistan Bağımsızlık Referandumu Çalıştayı” düzenlendi. Esas olarak Kuzey olarak Bağımsızlık Referandumu’na bakışı, bu yönde yapılması gerekenleri tartışan çalıştay, bu yöndeki çalışmaları yürütmesi amacıyla ortak bir insiyatif olarak; “Bakur bo Serxwebuna Başur” komitesi oluşturdu. Bu komitenin çalışma programı için çok değerli önerilerde bulundu. Çalıştay sonuç bildirgesinde ifadesini bulan politik hedefler doğrultusunda komite ve onun seçtiği sekreterlik, ileriki günler için bazı önemli faaliyetlerde bulunacak. Birçok katılımcı tarafından “geç kalmış” bir insiyatif olarak değerlendirilen bu çalışma bazı etkinliklerin gerçekleştirilmesini planladı ve siyasi olarak da referanduma dair bazı siyasi bakış açılarının öncelikli olarak ortaya konması, konuşulması, tanıtılması ve anlamlandırılmasını önüne koydu.

Türkiye’de, Kuzey’de tüm Kürtler, iktidar partisi taraftarı Kürtleri de katarak söylenebilir, Güney Referandumu’nu destekliyorlar. Bundan heyecan duyuyorlar. Şartlı olarak söylersek; 25 milyon Kürt içinde açıktan Kürdistan Bağımsızlık Referandumu’na karşı çıkan Kürt yoktur. Dolayısıyla, “Bakur Bo Başur” komitesi bütün Kürtlerin mobilizasyonunu sağlamayı hedefleyecek, bütün Kürt parti, örgüt ve şahsiyetleriyle ilişkiye geçecektir. Kuzey’deki, Türkiye’deki Kürtler olarak dünyaya, herkese Güney Kürdistan Referandumu’nu Bölge’nin barışı, demokrasi ve istikrarı için bir şans olduğunu anlatmak ve bunu güçlü rasyonel argümanlara dayandırmak çok önemlidir. Referandum için Kuzey’in siyasi ve ideolojik farklara rağmen alacağı ortak tavrın Türkiye, bölge, Güney için büyük bir etkisi vardır.

Kuzey’deki Kürtlerin referandum tavrı  Güney’deki kardeşleri için de önemli bir etkiye sahip olması gerekiyor. Kuzey referandum için seferber olmaya başlarken, referandumu kendi parti ve siyaset çıkarları için “araç yapmamaya” itina göstermesi, referandumun genel olarak Kürtler ve bölge için taşıdığı tarihsel demokratik ve normalleştirici etki ve işlevlerinin öne çıkarılması önemlidir.

Kürtler, hep temel felsefelerinin özgürce, herkesle barış ve demokrasi içinde yaşamak olduğuna inanırlar. Ancak, görüyoruz ki, bugün referandumun hedefleri, etkileri üzerine son derece anlamsız ve spekülatif bilgi kirliliği yaratılıyor, rasyonel olandan çıkarılıp “siyaset-dışı” bir mecraya kaydırılmaya çalışılıyor.

Buna karşın, ciddi forumlar oluşturularak; konferanslar, medya ve akil adamlar aracılığıyla, konunun uzmanı rasyonel düşünceye sahip insanlarla referandumun taşıdığı esas tarihsel, sosyolojik ve siyasi hakikatleri doğru bir şekilde göstermeye ihtiyaç vardır. Referanduma karşı takınılacak kötü tavır, onu iyi anlamamak, aslında yeni bir kaos, anarşi ve savaşın, yeni yıkım ve felaketlerin sebebi olabilir. Tarihte Kürt lider ve âlimlerinin oynamış olduğu büyük tarihi roller olmuştur, bundan herkes kazanmıştır; işte şimdi de böyle bir dönemi yaşıyoruz. Kürtleri, referandum yapacakları için tehdit edenlere, rasyonel argümanlarla, gaflet içinde olduklarını göstermek mümkündür. Tehditler bölgeyi iyi bir yere götürmedi, yiğitliğimizi “aklın ve insani erdemlerin meydanında” gösterelim. Ortadoğu’nun, hepimizin buna ihtiyacı var, referandumun arkasındaki siyasi kültür, mantık ve felsefe bütün Kürtler gibi, bölgede her devlet, ulus ve kimlik için yeni bir şanstır. Bölge için yeni bir medeniyet dalgasıdır.

Kamuoyu’na, herkese, bu komitenin çalışması çok açık bir şekilde, Irak’ta referandum nihayetine nasıl gelindi, neden referandum Erbil-Bağdat arasında kaçınılmaz bir siyasi tavra dönüştü, özellikle, Kürt siyasi aktörlerinin son 15 yıl içinde bölgede barış, demokrasi, istikrar için, teröre, savaşa karşı tavırlarında yaşadıklarına ilişkin, Bağdat’a “Federasyon” formülasyonuyla tanınan son şansa karşı, Bağdat’ın nasıl bir sorumsuz siyaset izlediğine ve hatta düşmanca tavrı terk etmediğini gösteren yaşanmışlıkların getirdiği tam güvensizliğin artık “ortak devlet” içinde kalmayı imkansız hale getirdiği somut olaylarla anlatılabilir.

Erbil ile Bağdat arasında yaşanan bunca şeyden sonra, “Barış ve istikrar adası” olarak kalma kararlılığından vazgeçmek istemeyen Güney Kürt iradesini “Ortak Devlet” cehhenem ateşine yeniden zorlamak, yarın meydana gelecek bütün savaş, soykırım ve cehennemi kaosun müsebebi olmaktır. Bunun sorumluluğunu taşımak zordur. 

Referandum ve Bağımsızlık Kürtlerin kaderini değiştirmek, hayatı normalleştirmek için tarihi en önemli eylemlerden biridir. Hiçbir siyasi parti, lider, örgütün çıkarı için değil, her Kürt’ün, bölgenin ve dünyanın çıkarınadır. Referandum ve onu hazırlayan siyasi kültür, Kürtlerin çıkarlarını savunmak için yeni bir zihniyet, siyaseti normalleştirici yeni bir tecrübe kazandıracaktır. Çok yüce hedefleri çok insani ve rasyonel yollarla gerçekleştirmek mümkündür. Bu anlamda, Referandum’un başarılı bir sonuç alması, Kürtlerde siyasi kültür ve çalışma mentalitesi üzerinde de köklü bir etkide bulunacaktır.

Referandum hakkında fitneci ve saçma alışkanlıklarla oluşturulmaya çalışılan korkuya mahal olmadığının anlatılması gerekiyor.  Güney Kürdistan’ı kendi devlet yapısına sahip bir federe bölgedir ve bu bölge Bağdat’la anlaşmıyor. Bağdat bölgenin varlığını taşıyamıyor, federel sorumluluk taşıyamıyor. O kültüre sahip değildir. Bu Bağımsızlığı kaçınılmaz kılıyor. Çeşitli jeopolitik proje ve senaryolarla sorunu Bağdat-Erbil eksenli sorun bağlamından çıkarıp başka bağlamlara bağlamaya gerek yoktur.      

Referandum’un rasyonel argümanlarla, gerek siyasi çevrelere, topluma, kamuoyuna anlatmak, referandum hakkında gerçekçi bilgiler ve tavırlar oluşturmak ‘Kuzey’in Güney Bağımsızlık Referandumu için oluşturduğu komitenin çalışmaları arasında önemli bir önceliğe sahip olacak ve bu doğrultuda ciddi etkinlikler gerçekleştirilecektir.

Referandum Kürtleri seferber edecek gibi...