Rojava'daki Kürt taraflar dün, ülkelerindeki gelecekleri için ortak vizyon belirleyen tarihi bir anlaşmaya vardıklarını duyurdular.

Anlaşmada Kürtlerin siyasi temsil hakkının yanı sıra, anayasanın Kürt halkını ve Kürtçeyi tanımasının sağlanması çağrısında bulunuldu. Anlaşma, ABD-Fransa himayesinde, Iraklı Kürt lider Mesud Barzani ve Demokratik Suriye Güçleri (DSG) lideri Mazlum Abdi'nin gözetiminde imzalandı.

Görüşmelere katılan kaynaklara göre Kürt hareketinin iki kutbu; Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) ve Kürt Ulusal Birliği Partileri’ne (PYNK) liderlik eden Suriye Demokratik Birlik Partisi (PYD) Fransa'nın çabaları ve ABD'nin Suriye İşlerinden Sorumlu Temsilcisi Scott Bowles’ın katılımıyla, 10 Mart'ta Suriye'deki geçiş sürecinin lideri Ahmed eş-Şara ile Mazlum Abdi arasında imzalanan ve Kürtlerin gelecek vizyonunun temellerinden birini oluşturacak anlaşmayı onaylayan bir mutabakata vardı.

Anlaşma, Suriye'nin ‘demokratik, çoğulcu, siyasi olarak âdem-i merkeziyetçi bir devlet’ olmasını öngörüyor. Kürt taraflar, Şam ile müzakereler sırasında bu vizyonu benimsemeyi kabul etti.

Kürt taraflar arasında varılan ve Suriye'deki yeni geçiş yönetimiyle yapılacak müzakerelerin temelini oluşturacak olan anlaşma, Kürt halkının haklarının korunması ve anayasal güvence altına alınması da dahil olmak üzere birçok madde içeriyor. Kürtlerin ülkelerinin geleceğine ilişkin vizyonlarının yanı sıra Şam hükümetiyle görüşmeler için ortak bir heyet oluşturulması, siyasi âdem-i merkeziyetçiliğin Kürtler için önemli bir talep olduğu ve hükümet sisteminin federal olması gerektiği belirtiliyor.

Anlaşma, ENKS liderliği ile PYNK'ye liderlik eden PYD liderliği arasında 2020 yılı sonlarından beri yaklaşık 5 yıl süren sürtüşmenin ardından 18 Mart’ta Haseke kentindeki Uluslararası Koalisyon tarafından kullanılan ABD üssünde, ABD'nin Suriye İşlerinden Sorumlu Temsilcisi Scott Bowles’ın katılımıyla ilk kez bir araya geldikleri tarihi bir toplantının ardından imzalandı.

İki taraf, Şam’daki yeni yönetimle müzakereler için ortak bir yol haritası hazırlanması, mevcut aşamada Kürt saflarının birleştirilmesi ve geçiş yönetimiyle müzakerelere girmek üzere ortak bir heyet oluşturulması konularında anlaştı.

 Suriye'deki yeni geçiş yönetimiyle yapılacak müzakerelerin temelini oluşturacak olan anlaşma, bölgede Kürtlerin haklarının korunması ve anayasal güvence altına alınması da dâhil olmak üzere birçok maddeden oluşuyor. Talepler konusunu kendi arasında netleştiren Kürt taraflar, siyasi âdem-i merkeziyetçiliğe vurgu yaparak, federal hükümet modelini dillendirdi.

İşte o kararlar

PYD ile ENKS arasında varılan anlaşmaya göre, alınan kararlar şu başlıklar altında sıralandı:

- Şam ile müzakereleri sürdürecek ortak heyet oluşturulacak.

- Kuzey Doğu Suriye’nin adı “Rojava Özerk Yönetimi” olarak değiştirilecek ve bölge yönetimini temsil edecek bayrak, Kürdistan bölgesinde kullanılan ve tüm Kürtler tarafından Kabul gören sarı-yeşil ve kırmızı renklerden oluşacak.

- Silahlı güçler birleştirilecek: Halen bölgede faaliyet gösteren YPG ile Kuzeydoğu Suriye yönetimi tarafından bölgeye alınmadığı için Kürdistan bölgesinde konuşlandırılan “Roj Peşmergeleri” adıyla bilinen ENKS’ye bağlı silahlı grup, birleşecek.

- Bölgede kurulacak yönetim sistemine yönelik tartışmalar da nokta koyuldu. Bu kapsamda merkezi Şam yönetimine özerk ya da adem-i merkez olarak ifade edilen federal sistem önerilecek.

Birleşik Kürt oluşumu Şam’la istişare edecek

Rojavada’ ki Kürt tarafların kendi aralarında anlaşmaları sonrası yakın zamanda bölgede geniş katılımlı “Kürt Ulusal Kongresi” düzenlemek için kapsamlı çalışma başlatıldı. Kongreye farklı siyasî taraflar, bağımsız şahsiyetler ve aydınların katılması bekleniyor. Kongrede alınacak kararlar doğrultusunda birleşik Kürt oluşumunun, bir heyetle Şam'a gitmek için hazırlık yapmaya başladığı bildirildi.