Ukrayna ve Rusya, Kiev’in tarafsızlık ilkesini ve silahlı kuvvetlerinin sınırlandırılmasını kabul etmesi halinde ateşkes ve Rusya’nın geri çekilmesi de dahil olmak üzere 15 maddelik bir geçici barış planı üzerinde anlaşmaya varma konusunda önemli ilerleme kaydetti.

Financial Times gazetesinin müzakere süreci hakkında bilgi sahibi üç kaynağa dayandırdığı haberine göre, Ukraynalı ve Rus müzakerecilerin Pazartesi günü ilk kez tam olarak tartıştığı planda, Kiev’in NATO’ya katılma hedefinden vazgeçmesi, ABD, İngiltere ve Türkiye gibi müttefikler tarafından korunma karşılığında yabancı askeri üslere veya silahlara ev sahipliği yapmamaya söz vermesini içeriyor.

Haberde, “Ukrayna güvenliğine yönelik Batı garantilerinin niteliği ve bunların Moskova tarafından kabul edilebilirliği, 2014 yılında Rusya ve vekilleri tarafından ele geçirilen ülke topraklarının statüsü gibi herhangi bir anlaşmanın önünde büyük bir engel teşkil edebilir. Ukrayna’yı destekleyen 1994 tarihli bir anlaşma güvenlik, Kremlin’in komşusuna yönelik saldırganlığını engelleyemedi” denildi.

Moskova ve Kiev, anlaşma şartlarında ilerleme kaydettiklerini bildirseler de, Ukraynalı yetkililer, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in barışa tamamen bağlı olduğundan şüphe ediyor. Ayrıca, Moskova’nın güçlerini yeniden bir araya getirmek ve saldırısını sürdürmek için zaman kazanabileceğinden de endişe ediyor.

Putin, dün hiçbir uzlaşma belirtisi göstermedi.

Rus lider, Rusya’nın Ukrayna’daki tüm savaş hedeflerine ulaşacağına söz vererek, “Ukrayna’nın ülkemize karşı saldırganlık eylemi gerçekleştirilmesi için bir sıçrama tahtası görevi görmesine asla izin vermeyeceğiz” dedi.

Söz konusu plana göre, Ukrayna silahlı kuvvetlerini elinde tutacak, ancak NATO gibi askeri ittifaklardan uzak durması ve topraklarında yabancı askeri üslere ev sahipliği yapmaktan kaçınması gerekecek.

“Ukrayna’da İsveç gibi tarafsız devlet oluşturulması fikrine sıcak bakıyoruz”

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Ukrayna’da İsveç gibi tarafsız devlet oluşturulması fikrine sıcak baktıklarını belirterek, bunun bir uzlaşma seçeneği olabileceğini açıkladı.

Peskov, dün başkent Moskova’da gazetecilere yaptığı açıklamada, Ukrayna’da İsveç veya Avusturya gibi askerden arındırılmış tarafsız bir devlet oluşturulmasına yönelik fikre sıcak baktıklarını söyleyerek, “Bunun bir uzlaşma seçeneği olacağına inanıyoruz. Bu konuyu istişare ediyoruz” dedi.

Barış görüşmelerinde kaydedilen ilerlemeye rağmen, Ukrayna şehirleri üst üste üçüncü gün yoğun bombardımana maruz kaldı, Kiev Rus işgalcilere karşı bir karşı saldırı başlattığını bildirdi.

Zelenski’nin Danışmanı’ndan yorum

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski’nin Danışmanı ve müzakere heyeti üyesi Mihail Podolyak, herhangi bir anlaşmanın Rus askerlerinin 24 Şubat’ta işgale başlanmasıyla ele geçirilen tüm bölgelerden çekilmesini gerektireceğini söyledi.

Ukrayna anayasası Kiev’i NATO üyeliği aramaya mecbur etse de, Zelenski ve yardımcıları, Ukrayna’nın ittifaka katılma şansının fazla olmadığını düşünüyor.

Zelenski’nin Danışmanı Podolyak, “Bugün NATO’nun yönetebileceği etkili bir Avrupa güvenlik sistemi yok. Avrupa’da tehlikeli bir savaş patlak verir vermez, NATO seyircilerin safında yer aldı” diye konuştu.

Podolyak, Ukrayna’nın şu anda Rusya ile savaş halinde olduğunu ve güvenlik modelinin yalnızca ‘Ukrayna modeli’ olabileceğini söyleyerek şöyle devam etti;

“Bu ne anlama geliyor? Birincisi, mutlak güvenlik garantileri. Bu da garantileri imzalayanların bugün olduğu gibi Ukrayna’ya bir saldırı olması durumunda kenara çekilmeyeceği anlamına gelir.

Podolyak, herhangi bir anlaşmanın parçası olarak Ukrayna’nın kesinlikle kendi ordusunu kullanacağını dile getirdi.

Ukrayna’da yabancı üslerin yasaklanmasının önemini küçümseyen Podolyak, “Ukrayna yasaları bunu zaten yasaklıyor” diye konuştu.

Financial Times’a konuşan iki kaynak, sözde anlaşmanın Ukrayna’da Rusça dil haklarının korunmasına ilişkin hükümleri de içerdiğini söyledi.

Podolyak, “Dil sorunları da dahil olmak üzere insani meseleler, yalnızca Ukrayna’nın münhasır çıkarları perspektifinden tartışılıyor” ifadelerini kullandı.

En büyük anlaşmazlık noktası, Rusya’nın 2014 yılında Kırım’ı ilhakının ve doğu sınır bölgesi Donbas’taki iki ayrılıkçı devletin bağımsızlığının Ukrayna tarafından tanınmasını talep etmesi.

Podolyak, şimdiye kadar Ukrayna’nın bu teklifi reddettiğini söyleyerek, “Tartışmalı alanlar ve mevcut çatışma iki ayrı durum. Bugün bile, Rus işgalinin başladığı 24 Şubat’ta başlamasından bu yana işgal altındaki topraklardan garantili bir geri çekilmeden bahsediyoruz” diye konuştu.

Çavuşoğlu: Görüşmelerin olumlu sonuç getirmesini temenni ediyoruz

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile yaptığı görüşmenin ardından Rusya-Ukraya arasındaki görüşmelerin olumlu sonuç getirmesini yürekten temenni ettiklerini vurguladı. 

Türkiye olarak Ukrayna’da yaşanan savaş ve krizin başından bu yana net bir tutum takındıklarını kaydeden Çavuşoğlu, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin bir araya gelme durumunun bugüne kadar yapılan müzakerelerin olumlu seyretmesine bağlı olduğunu belirterek, yakınlaşmaların olduğunu bildiklerini de dile getirdi.

“Rusya’yı eylemlerine göre değerlendirmeniz gerekiyor”

İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, Rusya’nın diplomasiye bağlılığı konusunda şüphelerini dile getirdi.

Wallace, “Bu savaşta büyük bir medya kampanyası yürütülüyor ve iş Rusya’ya geldiğinde kesinlikle onları söylemlerine göre değil eylemlerine göre değerlendirmeniz gerekiyor”

Zelenski ABD Kongresi’ne seslendi

Zelenski, dün video konferans aracılığıyla ABD Kongresi’ne seslenerek, Ukrayna hava sahasının uçuşa kapatılması gerektiğini, bu yapılamıyorsa Ukrayna’ya hava savunma sistemleri ve savaş uçaklarının verilmesi gerektiğini söyledi. Moskova’ya karşı daha sert ekonomik yaptırımlar da talep etti.

Ukraynalı lider şöyle konuştu;

“Rusya sadece bize değil, bizim toprağımıza değil değerlerimize karşı da savaş ilan etti. Özgür yaşama hakkımıza, kendi ülkemizde yaşama hakkımıza savaş ilan etti. Hava sahasını kapatın, Rusya o zaman şehirlerimizi terörize edemeyecek. Eğer bu çok fazla ise bizim hava savunma sistemlerine ihtiyacımız olduğunu da alternatif olarak söyledik. Şunu da biliyorsunuz, elinizde bu uçaklar var ama Ukrayna semalarında uçmuyorlar şu anda halkımızı korumuyorlar. Benim de buna ihtiyacım var, gökyüzünü korumak zorundayım. Acilen yardımınıza ihtiyacım var.”

ABD’nin verdiği büyük desteğe minnettar olduklarına vurgu yapan Zelenski, “Pearl Harbor’u hatırlayın, uçaklar saldırmıştı, 11 Eylül’ü hatırlayın korkunç bir saldırıydı ve kimse bunu beklemiyordu. Ülkemiz şu anda bunu her gün yaşıyor” dedi.

Londra/Şarku’l Avsat