Avrupa, Ukrayna savaşı üzerinden silahlanmaya hız verdi. Avrupa Birliği 5 bin kişilik askeri acil müdahale gücü oluşturma kararı alırken Almanya’dan İtalya’ya pek çok ülke savunmaya milyarca avro aktaracak.

Ukrayna’daki savaş, Avrupa’nın güvenlik politikasını da değiştiriyor. Son yıllarda savunma harcamalarını artıran Avrupa ülkeleri için Rusya’nın Ukrayna işgali adeta bahane oldu. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) raporuna göre 2017-2021 yılları arasında askeri harcamalarını yüzde 19 oranında artıran Avrupa ülkeleri savaşın başladığı 24 Şubat’tan bu yana silahlanmaya iyice hız verdi.

Almanya’dan İtalya’ya, Polonya’dan Litvanya’ya pek çok ülke milyar dolarları silahlara ve savunma giderlerine aktarma kararı alırken daha önce bir Avrupa ordusu oluşturmak için harekete geçen Avrupa Birliği yeni bir askeri güç oluşturma kararı aldı.

AB’DEN YENİ ASKERİ GÜÇ

Avrupa Birliği (AB) önümüzdeki üç yıl içinde 5 bin kişilik bir askeri acil müdahale gücü oluşturma kararı aldı. Brüksel’deki AB dışişleri ve savunma bakanları toplantısında yeni güvenlik politikasının bir parçası olarak müdahele gücünün oluşturulması konusunda anlaşmaya varıldı. AB’nin üzerinde çalıştığı yeni güvenlik konseptine “Stratejik Pusula” adı verildi.

Almanya Savunma Bakanı Christine Lambrecht, Berlin’in söz konusu gücün “merkezi” olmasını teklif etti. Lambrecht, planlanan gücün yeni konseptin askeri kalbi olduğuna dikkat çekti.

NATO İLE UYUM ARANIYOR

Deutsche Welle’deki habere göre AB’ye bağlı yeni askeri birliğin NATO’nun yanı sıra nasıl hareket edeceği konusunda görüşmeler devam ediyor. Lambert, NATO ile birlikte tutarlı ve kararlı bir şekilde hareket etmek için de seçenekleri değerlendirdiklerini söyledi.

MODÜLER YAPI OLACAK

Almanya’nın girişimiyle çok önce başlayan konsept Ukrayna’daki savaş sonrası bir kez daha gözden geçirildi. AB’nin Dış Politika Temsilcisi Josep Borrell yeni askeri birliğin ihtiyacagöre kara, hava ve deniz kuvvetlerinden oluşacağını kaydetti. Söz konusu askeri güç birbiri ile kombine olabilecek “modüler” bir yapıya sahip olacak.

Müdahale gücü, AB üyesi ülkelerin ordularının desteğiyle oluşturulacak. AB’nin kendine ait acil müdahele gücü oluşturma fikri, geçen yaz Afganistan’da yabancı birlikler çekilirken tahliye operasyonlarında ABD’ye bağlı kalınması üzerine alevlenmişti. Konseptin ilk versiyonunda Moskova ile belirli alanlarda işbirliği yapılması planının üzeri ise tamamen çizildi.

***

Hangi ülke ne yaptı?

Almanya: Almanya savaşın ardından silahlanma için 100 milyar euroluk özel bir fon ayırdı. Her yıl gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde 2’sinden fazlasını savunma için yatırım yapacak. Ayrıca eskimiş Tornado uçaklarının yerine Amerika’dan 35 adet F-35 savaş uçağı satın almaya karar verildi.

İtalya: İtalya’da Temsilciler Meclisi’nde oylanan Ukrayna’ya yönelik yardımlarla ilgili bir kararname çerçevesinde, hükümete GSYİH’nın yüzde 2’sini savunma harcamalarına ayırmaya çağıran bir karar maddesi de onaylandı. Avrupa Birliği’nin 3’üncü büyük ekonomisi olan İtalya’nın 2021’de savunma harcamalarına 24,4 milyar avro ayırdığı, bunun da GSYİH’nın yaklaşık yüzde 1,4’üne denk geldiği basına yansımıştı.

Norveç: NATO üyesi Norveç de silahlanma yarışını hızlandıranlardan. Oslo yönetimi bu yıl Rusya sınırına yakın kuzey bölgesindeki askeri varlığını güçlendirmek amacıyla 340 milyon dolar ek bütçe sağlayacağını aktardı.

Polonya: Varşova yönetimi savaşın hemen öncesinde ABD ile 32 adet savaş uçağı almak için anlaşma imzalamıştı. Aynı zamanda MQ-9 Reaper insansız hava araçlarından (İHA), özel ve hızlandırılmış bir prosedür kapsamında satın almak için harekete geçti.

İsveç: İsveç ve komşusu Danimarka da son krizden sonra savunmayı güçlendirme adı altında silahlanmaya hız verdi.

Slovakya: Slovakya, Almanya ve Hollanda Patriot hava savunma sistemlerini ülkede konuşlandırdı. Patriotlar, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle NATO’nun doğu kanadının güçlendirilmesi amacıyla aktarıldı. Bu kapsamda ülkede 2 bin 100 NATO askeri de konuşlandırılacak.