Önder Algedik*
Orman Bakanlığı aslında Ormanı Korumama Bakanlığı. 11 milyon fidan dikimi de bu gerçeği örtme, bu yeşil yalana halkı alet etme işi. Bakanlık 2012-2018 arası tam 41 bin 122 izin vermiş, 2 bin 714 kilometrekare alanı şirketlere açmış ve sadece 2018’de Alamos’un yaptığı doğa katliamının neredeyse 42 katına göz yummuş.
Tarım ve Orman Bakanlığı 11 Kasım’da 81 ilde 2023 noktada üç saat içinde tam 11 milyon fidanı toprakla buluşturmayı hedefliyor. İsterseniz fidan dikimine katılabiliyor, isterseniz bağışta bulunabiliyorsunuz. Ne kadar masum görünüyor değil mi? “Geleceğe Nefes Ol” adı verilen kampanya aslında Orman Bakanlığı’nın ormanları yok etme politikasını örtbas etme kampanyası. Bir anlamda yeşile çalma kampanyası. Çünkü Orman Bakanlığı para karşılığı Alamos Altın şirketine Kazdağları’nda ağaç kesimine izin veren, bu yaz orman yangınlarına uçak kaldırmayan bakanlık. Geleceğe Nefes Ol kampanyası da bu ve ötesini örtbas etmek için biçilmiş kaftan.
“Geleceğe Nefes Ol” aslında mevcut skandalları örtmeye yarıyor.
Mesela Orman Bakanlığı orman ekosistemini doğaya kapatıp ekonomiye açıyor. Maden arama, çıkarma, tesis kurma hatta petrol çıkartmak için bile sizin ormanı kullanmanıza izin verebiliyor. 2012 yılında bu amaçlarla 2 bin 810 tane izin vermiş. 2012-2018 arası verdiği izin sayısı, sıkı durun, 18 bin 515!
Sadece madenler değil, mesela enerji şirketleri de istedikleri gibi ormanı kullanabiliyor. Baraj yapabiliyorsunuz, balık üretme çiftliği bile kurabiliyorsunuz. Hatta ormanda define aramak isteseniz Orman Bakanlığı izin veriyor. 2012-2018 arası maden ve enerji dışında kalan bu alanlarda 7 bin 990 adet izin verilmiş.
Diyelim hızınızı alamadınız, atık su tesisi, spor tesisi, katı atık tesisi hatta mezarlık bile yapmak isterseniz bir engel yok. Aynı dönemde bu gibi başlıklardaki projelere 14 bin 617 izin verilmiş.
Toplamı ise orman dışında her şey için kullanıldığını gösteriyor. 11 milyon fidan dikecek olan Orman Bakanlığı ormanlara maden, enerji ve diğer tesislerin yapılması için 2012-2018 arası tam 41 bin 122 izin vermiş.
Yani 11 milyon fidan dikme kampanyası ormana yapılmasına izin verilen 41 bin 122 izni örtmeye yarıyor.
81 ilde 2023 yerde 11 milyon fidanın dikilmesi iyi bir şey gibi geliyor. Fidan dikmek bir iş ise fidana bakmak da bir iş. Ama bakacak insan pek kalmadı. Orman Genel Müdürlüğü’nde 2015’te 13 bin 413 işçi çalışırken 2018’de işçi sayısı 10 bin 667’ye düşmüş. Yani 2 bin 746 işçi eksilmiş. Yani her beş işçiden biri çıkartılmış, emekli edilmiş. Geriye kalan dört işçi ile bunların bakılmasını kimse bekleyemez. Muhtemelen bakım işi de birilerine ihale edilecek. Anlayacağınız devlet size bakımı pek garanti olmayan bir işe ortak edecek.
Peki diyelim ki o fidanlar şans eseri büyüdü, sonrasında ne olacak? Hepsi Kazdağları’nda Alamos altın madeni şirketine verildiği gibi para karşılığı kesilebilecek orman mı olacak? Ne yazık ki öyle. Alamos’un 200 bin ağaç kestiği alan yaklaşık 600 hektar. 2018 yılında madenciliğe, enerjiye ya da diğer işlere izin verilen orman alanı ise 25 bin 192 hektar. Alamos’un kestiği ormanın tam 42 katı! Devlet Alamos’un yaptığı o koca katliamın tam 42 katını 2018 yılında izin karşılığı yapmış.
Yani sizin dikeceğiniz o 11 milyon fidan aslında Alamos’un yaptığı katliamın 42 katını örtmeye yarıyor.
Bunlar sadece resmin küçük bir karesi. 11 milyon fidan dikme işi Alamos’dan ya da diğer maden, enerji, turizm şirketlerinden para alan ve bu para karşılığı ormanı yok eden bir bakanlığın günahların örtmeyecek kadar küçük. Basit bir örnek verelim, 11 milyon fidan birkaç bir hektarlık bir alan demek. Kıyaslaması kolay olsun diyerek benzer ağaçlandırma çalışmaları ile karşılaştırdığımızda fidan dikilecek toplam alanı yaklaşık 5-6 bin hektarlık bir alan kabul edebiliriz. Yani 11 Kasım’da bir birim alana fidan dikilecekken 2018’de beş birim alan madene, enerjiye, şirketlere verilerek yok edilmiş.
Yani 11 milyon fidan neredeyse beş katı orman alanın yok edilmesini örtecek mi?
BARTIN VE YALOVA TOPLAMI KADAR ORMAN ŞİRKETLERE!
Daha kötüsü, 2012-2018 arası bunun 45-50 katı orman alanı yok edilmiş. Evet yanlış duymadınız. Bu dönemde taş ocağı, altın madeni, define aramak, HES yapmak, otel yapmak içim zarar gören orman alanı tam 271 bin 449 hektar. Yani dikilecek 11 milyon fidan, altı yılda yok edilen yüzbinlerce hektarı örtmeye yaramayacak.
271 bin 449 hektar tam 2714,49 kilometrekare. Bartın ve Yalova’nın yüzölçümü kadar. 2012-2018 arası Orman Bakanlığı ormanlardan Bartın ve Yalova kadar sistemi koparmış.
ORMANI KORUMAMA BAKANLIĞI
Çok açık ki Orman Bakanlığı aslında Ormanı Korumama Bakanlığı. 11 milyon fidan dikimi de bu gerçeği örtme, bu yeşil yalana halkı alet etme işi. 2012-2018 arası tam 41 bin 122 izin vermiş, 2 bin 714 kilometrekare alanı şirketlere açmış ve sadece 2018’de Alamos’un yaptığı doğa katliamının neredeyse 42 katına göz yummuş, izin vermiş.
Hatta korumamak için OGM’de çalışan beş işçiden birini işten çıkarmış, Bartın ve Yalova kadar bir alanı maden şirketlerine, enerji şirketlerine ve ticari işlere açmış. Size ise 11 milyon fidanı diktirerek bunu aklamak istiyor.
Ama sorun bunlarla da bitmiyor. Sizden bağış da alıyor. Bu bağışı da Orman Genel Müdürlüğü Vakfı üstünden topluyor.
SON SÖZ, ÇÖZÜME DAİR
Yapılması gereken o kadar basit ve temel şeyler var ki. Bu verileri politik olarak okuduğunuzda, doğa ve toplum gözünden sorguladığınızda yapılması gerekenler çok daha basit. Bunları basitçe formüle edelim, tartışmaya açalım.
Birincisi, orman ekonominin kölesi değildir, bir ekosistemdir. Bunu kabul etmezsek onu ekonominin kölesi yaparız. Ayrıca son yıllarda yaşanan sel felaketleri ve yangınlar da gösterdi ki orman bugün çok daha değerlidir, candır. Asıl önemlisi bu yaz yanan Amazon Ormanlarının arkasında da ekonomi meselesi yatıyor. Bu nedenle ormanda madencilik, enerji gibi ekonomik faaliyetler yasaklanmalıdır.
İkinci olarak, çok açık ki, ülkede ağaç kesmek de yasaklanmalıdır. Ormanı Korumama Bakanlığı’na para verip istediğiniz işi yapabildiğiniz bir ortamda orman ekosistem olmaktan çıkar. Ormanlar artık kesilebilen ve dikilebilen bir ekonomi sektörü haline gelmiştir. Bugün bütün siyasetçiler ve okumuşlar buna benimsemiş haldeler. Halen cümle içinde “ağaç dikmek” gibi ekonomist bir sözü sarf edebiliyorlar.
Üçüncü olarak bu durum mevcut “rejimin” geldiği nokta ile alakalıdır. Mesela bacası bozuk, yasalara aykırı çalışan termik santrallere çalışma izni veren bir devletimiz var değil mi? Aslında devlet kanunları uygular. Ama bizim devlet suçu örtbas etmeye devam ediyor. Bunun yolu orman ekosistem için daha fazla demokrasi. Bu sistemde her bakan Ormanı Korumama Bakanı olarak çalışacak, bu çok kesin. Bu söylediklerimizi yapmaları imkansız. Çünkü bütün gelecek bakanlar şirketlere karşı sorumlular, halka ve doğaya karşı sorumlulukları ise hiç yok. O yüzden Orman Bakanlığı demokratikleştirilmelidir. Hatta halk tarafından doğrudan seçilmelidir.
11 milyon fidan dikimi üstüne kurulu “Geleceğe Nefes Ol” kampanyası büyük bir yeşile çalma kampanyası. Asıl sorunu örtemeyecek. Siz de buna alet olmayın lütfen.
*Bu yazı ilk olarak Gazete Duvar’da yayınlanmıştır.