18 Kürt gazetecinin davası | Bu iddianameyle halka sansür uygulanıyor

Evrim Kepenek

Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen duruşmada gazeteciler Ömer Çelik, Mehmet Ali Ertaş, Serdar Altan, Mehmet Şahin ve Zeynel Abidin Bulut savunma yaptı. Duruşma yarın devam edecek.

Diyarbakır'da 15'i tutuklu 18 gazetecinin yargılandığı davanın ilk duruşması Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülüyor.

Kimlik tespiti ile başlayan duruşmada, gazetecilerin avukatı Resul Temur,  gazetecilerin iddianamesini hazırlayan soruşturma savcısının mahkeme üyesi ile evli olduğu olduğunu söyledi ve reddi hakim talebinde bulundu. Mahkeme başkanı avukat Temur'un talebini reddetti.

Ayrıca mahkeme başkanı, duruşma salonunda PC ve telefon kullanılmayacağını kullananları salondan çıkaracağını söyledi. Bu karar salondaki gazetecilerden itirazlar yükseldi. 

Altan: Biz tüm ezilenlerin sesi olduk

Daha sonra iddianamenin özeti okundu, ardından tutuklu gazeteci DFG Eşbaşkanı Serdar Altan Kürtçe savunma yaptı.

1 saat 45 dakika savunma yapan Altan, Osmanlı’dan bugüne basına yönelik baskıları anlattı. 6 Nisan 1909'da öldürülen Hasan Fehmi'yi hatırlatan Altan, bu coğrafyada gazetecilerin geçmişte de tehdit altında olduklarını söyledi. 

Kürt basına yönelik baskıların tarihsel sürecine değinen Altan, ilk Kürt gazetesi Kürdistan gazetesinin de sürekli baskı altında olduğunu belirtti. Altan, "O gün Kürtleri ve basınını kabul etmeyenler bugün de kabul etmiyorlar" dedi.

"AKP döneminde baskı arttı"

Özgür Gündem, Özgür Ülke gibi Kürt basının mihenk taşı olan gazetelerin sürekli baskı altında olduğunu vurgulayan Altan, şunları söyledi: "AKP döneminde basın yönelik baskılar çok daha şiddetlendi. AKP döneminde Kürt sorununu dile getiren sadece Kürt gazeteciler değil, Merdan Yanardağ gibi gazeteciler de tutuklanıyor. Kürt sorununu dile getiren birçok gazeteci tutuklanıyor. Biz onlardan sadece bir kaçıyız. AKP döneminde baskılar bununla bitmedi, Tatvan’da gazeteci Sinan Aygün saldırdılar. 

"Onlarca gazeteciye dava açıldı, yüzlerce gazeteci sürgüne gitmek zorunda kaldı. RTÜK, demokrasi kılıcı gibi televizyon kanallarının başında sallanıyor. Oysa özgür basın özgür toplumun sigortasıdır. Özgür basın olmasa zorbalar kadın ve çocuk katilleri istismarcıları artar. Özgür basın olmasa yer yüzünde kötülükler artar. Özgür basın hiçbir zaman hakikatten taviz vermedi. Biz objektif yayıncılık yaptık, yandaş olmadık, kimseye taraf olmadık. Biz emekçilerin, ekolojistlerin, Kürtlerin ve tüm ezilenlerin sesi olduk."

"Bu sıradan bir operasyon değil"

Gözaltına alındıkları 8 Haziran 2022’yi hatırlatan Altan, savunmasına şöyle sürdürdü: "Bizler 8 Haziran 1992'de Hizbullah tarafından katledilen gazeteci arkadaşımız Hafız Akdemir’i anmak için hazırlık yaparken haksız şekilde gözaltına alındık.

"Bizim gözaltına altına alındığımız günün arkadaşımızın ölüm yıl dönümü olması operasyonun özel olduğunun göstergesidir.  Bu operasyon sıradan bir operasyon değil. Özel bir savcı görevlendirdiler. Gözaltı süremiz 8 güne çıkarıldı, dosyaya gizlilik kararı getirildi, bir ay boyunca kurumlarımızda karakol kuruldu. Bütün gazetecilerin kullandığı, bizlerin de kullandığı gazetecilik materyalleri suç unsuru olarak iddianameye konuldu.

"Bu iddianame cevap vermeye değer değil"

"Kimse ne ile suçlandığımızı söylemedi, bu başlı başına sorun ve başka bir ceza. Bu iddianame cevap vermeye değer değil, resmen insan aklıyla oynuyor. Kafa karışıklığına yol açmaya çalışıyor. İddianamenin durumu ortada suç yok kanıt yok. 10 ay boyunca bizi suçlamak için kanıt aradılar, gözaltında bulamadılar, sonra gizli tanık buldular.

"Gizli tanığın buraya getirilmesini istedik getirmediler. Savcı çelişkili bir iddianame hazırlamış kendi açımdan bakıyorum iddianameye daha fazla şaşırıyorum. Örgüt üyesi olduğum söyleniyor ama buna dair tek bir kanıt yok.

"Biz sizin karşınıza hesap vermeye değil hesap sormaya geldik. Bizi 13 aydır sevdiklerimizden, sokaktan, mesleğimizden neden uzaklaştırdınız?"

Altan'ın savunmasının ardından duruşmaya ara verildi. 

Verilen aradan sonra meslek örgütleri adliye önünde basın açıklaması yaptı. Açıklamada Yeşil Sol Parti ve CHP milletvekilleri de konuştu. 

Çelik: Program yapmak suç mu?

Aranın ardından duruşma, tutuklu gazeteci Ömer Çelik'in savunmasıyla devam etti. Çelik Kürtçe yaptığı savunmasında şunları söyledi:

"Biz bu suçlamaları kabul etmiyoruz. İddianamede geçenlere değinmek istiyorum. Program yapmak suç mu? Dosya savcısı etnik ifadesini ön plana çıkarmış. Altı programın tamamı Kürt sorununa ilişkin tartışmalardan ibaret.

"Savcıya göre anadilde program yapmak suç. Oysa bu uluslararası bir hak. Erdoğan'ın Abdullah Öcalan'a ilişkin söylediği bir cümleyi HDP milletvekili Ömer Öcalan'a sormak suç olarak gösterilmiş. Bu vekil halen Meclis'te ve bir soru nasıl suç olabilir? Çok sayıda programım var ama altısı suçlama konusu yapılmış. Bir çoğu da Türkiye siyasetinde yer alan konular. Türkiye'de birçok siyasetçinin katıldığı bir program nasıl suç olur?

"Savcı, bu soruların talimatla olduğunu iddia ediyor ama bunun somut kanıtını ortaya koymuyor. Savcı iddiaları ortaya koyuyor fakat ispatlamıyor talimat aldığımıza dair de kanıt yok.

"İktidar Kürt sorunun konuşulmasını istemiyor"

"Bir gazeteci olarak programı kendim hazırlıyorum sunumdan içeriğe kadar. İddia makamı Kürt halkının sorunlarına dair konuları konuklarımla konuşmamdan rahatsız oldu. İktidar Kürt sorunun konuşulmasını istemiyor. Savcı bu programları suç diye lanse ederken çözüm sürecinde herkes bu konuları konuşuyordu bunlara da suç mu diyecek!

"İktidarın bazı isimleri Öcalan'a lider dedi Yalçın Akdoğan Öcalan'ın danışman olduğunu söylemişti bazı sorunların çözümünde  Sadullah Ergin mesela, Abdullah Öcalan'ın fotoğrafını PKK bayrağını suç olmaktan çıkardık demişti. Hilal Kaplan ve Nihal Bengisu Karaca gibi isimler de Öcalan'la ilgili konuştu yazdı.

"Beraat ettiğim fotoğraf dosyada"

"Çözüm sürecindeki bazı gazeteciler bugün tam tersini söylüyor. Kürt sorununu açıkça dile getirmek bugün de suç oldu. Dün bunları söyleyen gazeteciler yargılanmazken biz neden yargılanıyoruz?

"Haberin suç olup olmadığı iktidara göre mi değişecek? Gazetecilik onurunu savunuyoruz. Onlar da bunu yok etmek istiyor mahkemeler de buna hizmet ediyor. İddianame zaten hukuki değil. Sadece şunu söyleyeceğim, 2015'te Sur'da çektiğim bir fotoğraf ulusal ve uluslararası medyada paylaşıldı şimdi suç oldu aynı fotoğraf yüzünden daha önce yargılandım ve beraat ettim.

"Gazeteciliğin yargılandığı bir dava"

"Haberlerim suç olarak konulmuş. Kabul etmiyorum. İddianamede yasaklı olduğu iddia edilen kitaptan söz ediliyor kitap yasaklı listesinde yok. Evimde 40 yasaklı kitap olduğu iddia edilmiş ama hangi kitaplar olduğu yazılmamış.

"İş arkadaşlarımla görüşmem gayet doğal olmasına rağmen suç olduğu iddia edilmiş. Bu yargılama gazetecilerin ve gazeteciliğin yargılandığı bir dava. Son sözüm de hakikati görebilmek için gözlerimizi yıkamamız gerekiyor."

Bulut: İçi boş iddialarla karşı karşıyayız

Çelik'in ardından Zeynel Abidin Bulut savunmaya yaptı. Kürtçe savunma yapan Bulut, şöyle konuştu: 

"Bugün gazetecilik faaliyetlerimiz yargılanıyor.  Anayasal bir hak olan haber alma hakkı kısıtlanıyor.  Televizyon programlarımız ve haberlerimiz suç sayılıyor.

"Anayasa'nın koruma altına aldığı gazetecilik faaliyetlerimiz nedeniyle yargılanıyoruz. Anayasa'yı koruması gereken yargı bunu yapıyorsa biz nereye başvuracağız?

"Biz bu coğrafyada hukuk sınırları çerçevesinde faaliyet yürütürken dava açılıyorsa biz nereye başvuracağız? Bugün bu coğrafyada gerçekleşen olaylara ilişkin tartışmalar yürütüyor, yorumluyor, analiz ederek halka iletiyoruz.

"Bu bizim görevimiz ve hukuk kapsamında güvence altına alınmıştır. Bu faaliyetlerimiz havuz medyasında gerçekleştirilseydi asla yargılanmayacaklardı. Kürt gazeteci olunca durum değişiyor. Bu çifte standardın bir göstergesidir.

"Arkadaşlar dile getirdi bu iddialar kabul edilebilir değil. Hepsi gazetecilik faaliyeti, Kürt gazeteciler olmasa Ceylan Önkol, Uğur Kaymaz Roboski gibi birçok katliam ortaya çıkmayacaktı. Kürt gazeteciler sayesinde bunlar karanlıkta kalmadı. Bu durum iktidarı ve devleti rahatsız etti. Çünkü onların yaptıklarını ortaya çıkardı."

Ertaş: Kürt halkının değerleri yargılanıyor

Diğer gazeteciler gibi Kürtçe savunma yapan Mehmet Ali Ertaş ise; savunmasında baskılara değindi ve şöyle dedi:  "Ben evrensel gazetecilik kriterlerine göre mesleği yapıyorum. Yaptığım programlar kamuoyuna açıktır. Bu da düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamındadır.

"Anadilde Kürtçe yayın yapan Xwêbun gazetesinin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü olarak gözaltına alınarak tutuklanmam Türkiye için bir utançtır. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Uluslararası seyahatlere çıktığında koltuğunun altına Kürt gazete alarak Türkiye'de demokrasi olduğunun kanıtı olarak gösteriyor. Ancak biz Kürtçe yayın yapan gazeteden dolayı örgüt üyesi olarak yargılanıyoruz. Bu bizde şaşkınlık yaratıyor.

"Katledilen arkadaşlarımızın fotoğraflarının iş yerimizde, evimizde bulunulması suçlama konusu yapılmış. Bunları asmak kadar doğal durum olamaz. Basın kartımız dahi suç delili olarak gösteriliyor. Bu iddianame gazetecilerin ve özgür basının yargılandığı bir iddianamedir. Bu iddianame haber yaymayı engelleme, gazeteciye ve halka sansür uygulama iddianamesidir."

Şahin: Öğretmenlik elimden alındı, gazeteci oldum

Ertaş’tan sonra gazeteci Mehmet Şahin Kürtçe yaptığı savunmada “Ben bugün annemin diliyle buradayım” dedi ve ekledi:

“26 yıl önce burada öğrenciyken annem hastalandı. Doktora gittik ve tercümanlık yapmamı istediler. Annem, bana kadınlara özel bir hastalığı olduğunu söyleyemedi ve tedavi olmadı. Maalesef hayatını kaybetti. Bugün annemin diliyle buradayım.

“Bu topraklar, insanlığın beşiği olan kadim bir coğrafya. Ancak bugün basın özgürlüğü ve Kürt halkının sesi yargılanıyor. Tarih bu haksızlığı görüyor. Biz aydınlık ve demokrasi savunucuları olarak tarihteki yerimizi alacağız.

“15 Temmuz darbe girişiminden sonra, 26 yıllık öğretmenlik mesleğim elimden alındı ve gazeteci oldum. Kürt gazeteciler, her zamanki gibi baskı altında. İddia makamı, Kürt gazeteciliğin tasfiyesi görevini omuzlarına almıştır.

"Hakkımdaki iddiaların hepsi yorum"

“Bizi tutuklayanlar, bizim için bir suç oluşturmak zorunda kaldılar. 10 ay boyunca bu suçu oluşturmak için uğraştılar. 399 gün sonra hakim karşısındayız. Bu büyük bir haksızlık. Bu iddianameyi hazırlayan makamın, bir suçumuz olmadığını bilmesine rağmen çalışmalarımızı suç olarak nitelendirdiği açık.

“Hakkımdaki iddiaların hepsi yorum ve kanaat. Somut bir kanıt yok. İddianame ile sonuç kısmındaki ifadeler arasında uyuşmazlık var. Hukuk dışı yöntemlerle elde edilen 'kanıtlarla' yapılan bu yargılamayı ve iddianameyi okumaktan utanıyorum.

“Kürt sorunu yüz yıldır var ve dünün, önceki tarihin sonuçları niteliğindedir. Kürt basınına yönelik tasfiye çabalarını anlamak için tarihe bakmak gerekir.”

Şahin'in savunmasının ardından mahkeme başkanı, duruşmaya yarın (12 Temmuz) etmek üzere ara verdi. 

Basın örgütleri duruşmada

Duruşmayı, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu, Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Başkanı Gökhan Durmuş, DİSK Basın-İş Ankara Temsilcisi Turgut Dedeoğlu, Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği Eş Direktörü avukat Veysel Ok, Uluslararası Basın Ensitütüsü'nden (IPI) Engin Deniz İpek, PEN Norveç Türkiye masası sorumlusu Caroline Stockford, Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG), Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu (MKGP), Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD), Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ), Amsterdam Law Clinics üyesi avukatlar, Diyarbakır Barosu, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), İnsan Hakları Derneği (İHD) takip ediyor.

 

Yeşil Sol Parti Diyarbakır Milletvekilleri Cengiz Çandar, Adalet Kaya ile CHP Diyarbakır Milletvekili Sezgin Tanrıkulu ve Utku Çakırözer de duruşmayı takip edenler arasında yer alıyor.

Kaynak: Bianet