İran Dışişleri Bakanı Zarif anlaşmayı, “Suriye’yi terörist artıklarından temizlemek için önemli bir adım” diye nitelendirdi. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ise söz konusu bölgede sadece sivillerin kalacağını vurgulayarak, “terörist gruplar çıkartılacak” dedi ve TSK tarafından bölgeye asker takviyesi yapılması gerekliliğine işaret etti. Suriye Dışişleri Bakanlığı’ndan bir yetkili de mutabakatı memnuniyetle karşıladıklarını söyledi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, dün Rusya’nın Soçi kentinde yaptıkları görüşmenin ardından düzenledikleri ortak basın toplantısında Suriye’nin İdlib vilayetinde hükümet ile silahlı muhalif grupların elindeki kesimler arasında ‘silahtan arındırılmış’ bir bölge kurulmasına karar verdiklerini açıkladı.
Putin ile Erdoğan’ın düzenlediği basın toplantısının ardından bir açıklama yapan Rusya Savunma Bakanı Sergei Şoygu da İdlib’e askeri bir operasyon düzenlenmeyeceğini söyledi.
Buna göre, 15 Ekim tarihine kadar İdlib’de silahlı muhalif gruplar ile Suriye ordusu arasında 15-20 kilometre genişliğinde silahtan arındırılmış bir bölge kurulacak.
Putin tarafından “radikal düşünceye sahip” gruplar olarak nitelendirilen El Nusra gibi örgütlerin, oluşturulacak bu silahsız bölgeden çıkmaları öngörülüyor.
10 Ekim tarihine kadar tüm silahlı muhalif grupların ellerindeki füze sistemleri, top ve tank gibi ağır silahları bölgeden çekmeleri planlanıyor.
‘Türkiye ve Rusya devriye faaliyeti yapacak’
Türkiye ve Rusya ordularına bağlı birliklerin, silahtan arındırılmış bölgede devriye gezmeleri de üzerinde anlaşmaya varılan bir diğer nokta.
Türkiye, bu anlaşmanın muhalif grupların bulundukları yerlerde kalmaya devam etmelerini sağlayacağını ve bunun karşılığında da Rusya ile birlikte belirleyecekleri “radikal grupların” bu alanda faaliyet göstermesinin engelleyeceğini söylüyor.
İki liderin üzerinde anlaşmaya vardığı bir diğer konu da İdlib üzerinden geçen Halep-Lazkiye arasında M4 ve Halep-Hama arasındaki M5 otoyolların yeniden trafiğe açılması.
Tahran: Suriye’yi terörist artıklarından temizlemek için önemli bir adım
Erdoğan ve Putin’in İdlib konusunda dün vardığı mutabakatın ardından ise Ankara ve Tahran’dan açıklamalar geldi.
İran Dışişleri Bakanı Cevat Zarif, Twitter’dan yaptığı açıklamada “Ankara ve Şam’a ziyaretlerim sırasında yoğun ve sorumluluk sahibi bir diplomasi yürüttük. Ardından Tahran’daki İran-Rusya-Türkiye zirvesi ve şimdi de Soçi’deki görüşme İdlib’de savaştan kaçınırken radikal teröre karşı sert bir kararlılık içerme konusunda başarılı. Diplomasi işe yarıyor” dedi.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi de “Rusya ve Türkiye’nin devlet başkanlarının İdlib konusunun çözümü için vardıkları anlaşma Suriye’yi terörist artıklarından temizlemek için önemli bir adım” dedi.
Suriye’nin sorunlarına siyasi çözüm getirilmesi için yardıma ihtiyaç olduğunu belirten Kasımi, “Bu anlaşma Suriye’de barışı sağlama ve ülkedeki terörist grupların varlığını sonlandırma imkanı sağlıyor” diye konuştu.
Ankara: Bölgeye asker takviyesi yapmamız gerekiyor
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise İdlib’de ‘silahtan arındırılmış bölge’ oluşturulması kararı ile ilgili yaptığı açıklamada, “Bölgeden sadece teröristler çıkarılacak” dedi ve ekledi: “Burası da gitseydi muhalefet diye bir şey kalmayacaktı.”
Çavuşoğlu, ülkede kalıcı bir siyasi çözüm için muhalefetin de bulunması gerektiğini savundu. Dışişleri Bakanı’nın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
“Bu bölgeye saldırı olmaması, rejimin girmemesi için gerekli tedbirleri Rusya alacak. 12 tane gözlem noktamız da kalacak. İdlib sınırında Rusya ve Türkiye birlikte devriye görevi gerçekleştirecek. Bunun için bölgeye asker takviyesi yapmamız gerekiyor. Çatışmasızlık bölgesini muhafaza edeceğiz. 15-20 km derinliğinde alan ağır silahlardan arındırılacak. Siviller kalacak. Sadece terörist gruplar çıkartılacak.”
Çavuşoğlu, Rusya ile birlikte yapılacak devriye görevinde insansız hava araçlarının da kullanılacağını sözlerine ekledi:
“Soçi mutabakatına göre İdlib’in sınırları korunacak. Statüsünde değişiklik olmayacak. Herkes yerinde kalacak. Bu yıl sonuna kadar ticaret için önemli olan (Suriye’deki) M4 ve M5 otoyolları trafiğe açılacak.”
Şam: Memnuniyetle karşılıyoruz
Suriye devlet ajansı ve televizyonuna konuşan Suriye Dışişleri Bakanlığı’ndan bir yetkili, Putin ile Erdoğan arasında varılan İdlib’de ‘silahtan arındırılmış bölge’ mutabakatını memnuniyetle karşıladıklarını söyledi.
Mutabakatın Şam yönetiminin Suriye’nin tamamında yeniden kontrolü sağlama hedefine uygun olduğunu da belirten Dışişleri yetkilisi, “Suriye toprağının son karışı kurtarılana dek terörle savaşımızı devam ettireceğiz” dedi.
Suriyeli milletvekili Maha Shbib ise Rusya ile Türkiye arasında İdlib konusunda varılan mutabakatın Şam yönetiminin büyük çapta bir operasyon gerçekleştirmeden bölgedeki durumu kontrol altına alması sürecini hızlandıracağını savundu.
Shbib, “Önümüzdeki günlerde İdlib’deki durum açığa kavuşacak. Bizim için önemli olan İdlib’in hükümet güçlerinin kontrolüne geçmesi. Varılan mutabakat bu süreci hızlandıracak. Bu askeri bir senaryodan daha iyi” dedi.
İdlib hakkında
İdlib, Suriye’de silahlı muhalif güçlerin elinde kalan son büyük vilayet.
İdlib’de çok sayıda farklı örgüt bulunmakta. Ancak El Kaide üyelerinin kurduğu Heyet Tahrir Şam, Rusya destekli Suriye ordusunun operasyona hazırlandığı Türkiye sınırındaki İdlib’in yüzde 60’ını kontrol ediyor.
Türkiye, Rusya ve İran, Astana süreci kapsamında Suriye’de çatışmasızlık bölgeleri mutabakatı imzalamıştı. Bu kapsamda Türkiye’nin İdlib’de kurduğu 12 gözlem noktası bulunuyor.
(BBC/ SPUTNİK/ KARINCA)