AYM, “Kadın kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir” düzenlemesini, eşitliğe aykırı bularak iptal etti. Yeni düzenlemeyle, kadınların yalnızca bekarlık soyadı kullanabilmeleri için dava açmasına gerek kalmayacak.
Anayasa Mahkemesi (AYM), Medeni Kanunu’nda yer alan ve kadının evlenmeden önceki soyadını kullanmasını engelleyen hükmü iptal etti. Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, İstanbul 8. Aile Mahkemesi “Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Daha önce iki soyadı kullanan kadın, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir” düzenlemesinin iptali talebiyle AYM’ye başvurdu.
Başvurunun gerekçesinde ise “Erkeğin doğumla kazandığı soyadını ömrü boyunca kullanması mümkünken, aynı hakkın kadına tanınmamasının eşitlik ilkesi ile bağdaşmadığı” vurgulandı.
MEDENİ KANUNUN HÜKMÜ İPTAL EDİLDİ
Dosyayı karara bağlayan ve hükmü oy çokluğuyla iptal eden Yüksek Mahkeme, şu değerlendirmeyi yaptı: “Erkek, evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra da tek başına kullanabildiği halde, kuralla kadının evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra ancak kocasının soyadının önünde kullanabileceği öngörüldüğünden karşılaştırmaya müsait şekilde benzer durumda olan eşler arasında cinsiyet temelinde farklı muamelenin yapıldığı açıktır. Ortak soyadının aile bağlarını korumanın zorunlu olduğunun, bu manada eşlerin ortak soyadı taşımamaları halinde aile bağlarının hiçbir şekilde korunamayacağının söylenmesi de zordur. Evlenmeden önceki soyadının, evlendikten sonra da tek başına kullanılması bağlamında kadın ve erkek arasında kuralla öngörülen farklı muamelenin nesnel ve makul bir temele dayanmaması sebebiyle eşitlik ilkesini ihlal ettiği sonucuna ulaşılmıştır.”
Yüksek mahkeme, iptal kararının Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak 9 ay sonra yürürlüğe girmesine hükmetti.