ABD'nin 20 yıllık savaşı sona erdirerek Pazartesi günü ordusunu Afganistan’dan çekmesinden sonra Başkan Joe Biden ilk kez kameraların karşısına geçti. Biden, Afganistan'dan tahliye operasyonunu olağanüstü bir başarı olarak nitelendirdi.
Başkan Biden ulusa hitaben yaptığı konuşmasının başında, “Dün gece Kabil'de ABD, Afganistan'daki 20 yıllık savaşa son verdi. Amerikan tarihinin en uzun savaşıydı. 120 binden fazla kişinin güvenli bir şekilde tahliyesiyle tarihin en büyük hava tahliyelerinden birini tamamladık. Bu sayı, çoğu uzmanın mümkün olduğunu düşündüğünün iki katından fazla. Tarih boyunca hiçbir ulus böyle bir şey yapmamıştır. Sadece ABD bunu yapabilecek kapasiteye, iradeye ve yeteneğe sahipti. Bugün yaptık. Bu misyonun olağanüstü başarısı, ABD ordusunun, diplomatlarımızın ve istihbarat uzmanlarımızın inanılmaz becerisi, cesareti ve özverili cesaretinden kaynaklandı" dedi.
Afganistan'da asker bulundurmanın, ABD’nin emniyetini arttırdığına artık inanmadığını söyleyen Biden, "Bir başkanın temel yükümlülüğü, bence, Amerika'yı savunmak ve korumaktır. 2001 tehditlerine karşı değil, 2021 ve yarının tehditlerine karşı. Afganistan'la ilgili kararlarımın arkasındaki yol gösterici ilke budur. Binlerce Amerikan askerini konuşlandırmaya devam ederek ve Afganistan'da her yıl milyarlarca dolar harcayarak ABD’nin güvenliğinin artacağına inanmıyorum" ifadelerini kullandı.
Biden, "Savaşı sonsuza kadar uzatmayacaktım. Ülkeden çıkışı da sonsuza dek uzatmayacaktım" diyen Biden, Afganistan'daki asıl kararın "terk etmek ve tırmandırmak arasında" olduğunu söyledi ve askerleri geri çekme seçimini ülkeye daha fazla güç göndermek dışında, tek seçenek olarak nitelendirdi.
Biden, eski Başkan Donald Trump’ın Taleban’la imzaladığı anlaşmaya atıfta bulunarak, "Gerçek şu ki, bu anlaşma her şeyi değiştirdi" dedi.
Biden, Trump döneminde Doha’da imzalanan anlaşmanın "geçen yıl 5 bin Taleban üyesi mahkumun serbest bırakılmasına izin verdiğini, bunlar arasında geçen hafta kontrolu ele geçiren bazı üst düzey savaş komutanları da olduğuna dikkat çekti.
Biden, "Ben göreve geldiğimde, Taleban 2001'den bu yana askeri olarak en güçlü konuma gelmişti, ülkenin neredeyse yarısını kontrol ediyor ya da mücadele ediyordu" dedi.
Tahliyelerle ilgili eleştirileri kabul etmedi
Başkan Biden, ABD'yi Afganistan'dan çekilmesini düzensiz olduğu gerekçesiyle eleştiren ve tahliyelerin daha erken başlatılması gerektiğini söyleyenlerle aynı görüşte olmadığını da söyledi.
Görevi sona erdirme kararının sorumluluğunu üstlendiğini belirten Biden, “Şimdi bazıları 'Toplu tahliyelere daha erken başlamalıydık', 'Bu daha düzenli bir şekilde yapılamaz mıydı?' diyor. Saygılarımla katılmıyorum" dedi.
ABD ne zaman çekilmeye başlarsa başlasın, havaalanına akın olacağını söyleyen Biden, "Haziran ya da Temmuz'da tahliyelere başladığımızı, binlerce Amerikan askerini getirdiğimizi ve bir iç savaşın ortasında 120 binden fazla insanı tahliye ettiğimizi hayal edin. Yine de havaalanına bir akın, hükümetin güvenilirliği ve kontrolunda bir çöküş yaşanırdı ve yine çok zor ve tehlikeli bir görev olurdu. Yani bir savaşın sonunda karmaşalar, zorluklar ve tehditler olmadan yürütebileceğiniz tahliye olamazdı” ifadelerini kullandı.
Biden, "Mart ayından bu yana, Afganistan'daki Amerikalılar’a Afganistan'dan ayrılmalarına yardımcı olmak için çok sayıda uyarı ve teklifle 19 kez ulaştık" dedi.
Tahliye 17 gün önce başladıktan sonra, daha önce Afganistan'da kalmaya karar veren ancak şimdi ayrılmak isteyen yaklaşık 5 bin Amerikalı belirlediklerini söyleyen Biden, nihayetinde ülkeden 5 bin 500'den fazla Amerikalı’nın yanı sıra "binlerce Afgan tercüman" çıkardıklarını söyledi.
Biden bununla birlikte, Afganistan'da 100 ila 200 kadar Amerikalı’nın kaldığını kabul etti, ancak çoğunun kalmaya karar veren çifte vatandaşlar olduğunu söyledi.
Başkan, "Sonuç olarak, Afganistan'dan ayrılmak isteyen Amerikalılar’ın yüzde 90'ı ülkeyi terk edebildi. Geride kalan Amerikalılar için bir son tarih yok. Ayrılmak isterlerse onları da ülkeden çıkarmaya kararlıyız" diye konuştu.
Taleban’a mesaj IŞİD’e uyarı
Başkan Biden, askerlerini Afganistan'dan çekmiş olsa da, Taleban'ın ülkeyi terk etmek isteyenler için güvenli geçiş sağlamak da dahil olmak üzere taahhütlerini yerine getirmesini sağlamak için ABD’nin çaba göstereceğini söyledi.
Biden, BM Güvenlik Konseyi'nin dün aldığı ve Kabil havaalanından ayrılmak isteyen insanlar için "güvenli geçiş" bölgesi oluşturma kararına atıfta bulundu.
"Taleban'ın bu taahhütleri yerine getirmesini sağlamaya kararlı yüzden fazla ülke de bize katılıyor” diyen Biden, örgütün Amerikalılar’la birlikte çalışanlar da dahil olmak üzere ayrılmak isteyen herkes için güvenli geçiş konusunda aleni taahhütte bulunduğunu söyledi.
Başkan Biden, dünya çapında terörün peşine düşmeye devam etme sözü de verdi. IŞİD’in Horasan koluna “Sizinle işimiz bitmedi" diye seslenen Biden, geçen Perşembe günü Kabil’de 13 ABD askerinin ölümüyle sonuçlanan havaalanı saldırısı için "sert, affetmez, hedefli, kesin bir strateji" sözü verdi.
Biden, terör tehdidinin Afganistan'dan tüm dünyaya yayıldığını belirterek, "Terör tehdidi devam ediyor ama değişti. Stratejimizin de değişmesi gerekiyor” dedi.
Başkan ayrıca, dünya çapındaki yeni zorlukların arasında Çin ve Rusya olduğuna dikkat çekti ve bu iki ülkenin "ABD'nin Afganistan'da bir on yıl daha çıkmaza girmesinden daha istediği bir şey olmadığını söyledi.
ABD Başkanı, “Dünya değişiyor. Çin ile ciddi bir rekabet içerisindeyiz, Rusya ile birçok cephede zorluklarla uğraşıyoruz, siber saldırılar ve nükleer silahların yayılmasıyla karşı karşıyayız. Amerika'nın bu yeni zorluklarla başa çıkmak için rekabetçi olduğunu göstermeliyiz. Hem terörle mücadele edebilir hem de mevcut olan ve gelecekte de sürecek yeni tehditlere karşı koyabiliriz” diye konuştu.