Birleşmiş Milletler (BM), Avustralya’yı, İşkenceye Karşı Sözleşmenin İsteğe Bağlı Protokolü (OPCAT) taahhüdünü ihlal ederek cezaevlerini incelemeye engel olmakla suçladı.
The Guardian Gazetesi’nin haberine göre, BM İşkenceyi Önleme Alt Komitesi (SPT), Yeni Güney Galler Eyaleti ve Queensland Eyaletleri’nde Avustralya’nın Opcat taahhüdü kapsamında müfettişlerin cezaevlerine tam erişimine izin vermediği gerekçesiyle buralara ziyareti durdurduğunu duyurdu.
SPT heyeti, “Gözaltı merkezlerinin birçok yerinin ziyaret edilmesi engellenmiş, diğer yerlerde tam bir ziyaret gerçekleştirmekte güçlükler yaşanmış ve talep edilen tüm bilgi ve belgeler verilmemiştir” açıklamasını yaptı.
SPT, görevlerini yerine getirmelerinin engellendiğini söyleyerek “Bunun sonucunda SPT üyeleri, 16 Ekim'de başlayan ve 27 Ekim'e kadar sürmesi beklenen 12 günlük ziyaretlerinin, askıya almaktan başka çarelerinin kalmadığını hissettiler” dedi.
Hak savunucularından çağrı
İnsan hakları savunucuları, Yeni Güney Galler Eyaleti ve Queensland Eyaletleri’ni, müfettişlerin cezaevlerine tam erişimine izin vermeye çağırdı.
AA’nın haberine göre, Uluslararası Af Örgütü Avustralya direktörü Tim O’Connor, BM müfettişlerinin tesislere girişine izin verilmemesinin Avustralya’nın OPCAT kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirme yeteneğini tehlikeye attığını söyledi.
O’Connor, müfettişlerin Yeni Güney Galler Eyaleti’ndeki cezaevlerine girmesine izin verilmemesinin eyalet hükümetinin federal hükümetten fon sağlama taktiği olabileceğine işaret ederek, “İnsanlar, hayatlarıyla siyaset oynamaya devam eden hükümetler tarafından bir kez daha piyon olarak kullanılıyor” dedi.
İnsan hakları savunucu Matilda Alexander de bazı Queensland kurumlarında tutulanların psikolojik ve fiziksel koşulları hakkında ciddi endişeleri olduğunu, cezaevleri ve tutuklu merkezlerinin incelemeye açılması gerektiğini belirtti.
Yeni Güney Galler Eyaleti muhalefet lideri Chris Minns, BM yetkililerinin içeri alınmamasının “Avustralya hapishanelerinin asgari standardı karşılamadığı izlenimini bıraktığını” ifade etti.
“BM, İran’a gitmeli” savunması
Yeni Güney Galler Eyaleti'nde cezaevi hizmetlerinden sorumlu bakan Geoff Lee ise bir radyo kanalında, BM heyetinin cezaevlerine girişinin reddedildiğini ve memurların kararının yerinde olduğunu savundu:
“Hapishane sistemimizin tüm görevi, insanları güvende tutmak, bizi suçlulardan korumaktır. İnsanların boş zamanlarında dolaşmasına izin vermek değil. BM, insan hakları ihlalleri aramak için İran'a gitmeli.”
Queensland Eyaleti ise konuya dair yaptığı açıklamada, mahkumların insani bir şekilde muhafaza altına alınması, denetlenmesi ve rehabilitasyonuna bağlı olunduğunu, BM heyetinin tüm tesislerine sınırsız erişimi için yetki verildiğini ancak tesislerdeki sağlık bölümlerine erişimde yasal kısıtlamalara bağlı kalınacağını açıkladı.
OPCAT hakkında
İşkenceye ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı veya Aşağılayıcı Muamele veya Cezaya Karşı Sözleşme’nin İhtiyari Protokolü (OPCAT)
Hem BM nezdinde hem de bölgesel kuruluşlar nezdinde oluşturulan insan hakları belgeleri, bu belgelere taraf devletlere, belgelerin uygulanmasını teşvik etmek, izlemek veya uygulamak gibi amaçlarla yerel düzeyde kurumlar oluşturulması veya var olan Kurumların görevlendirilmesi yönünde yükümlülükler getiriyor. Bu insan hakları belgelerinden biri de OPCAT.
Özgürlüklerinden yoksun bırakılan kişilerin korunmasını güçlendirmek için tasarlanmış uluslararası bir insan hakları sözleşmesidir. Haziran 2006’da yürürlüğe girdi.
Merkezinde, alıkonulma yerlerine düzenli, bağımsız ziyaretler sisteminin suiistimallere karşı önemli bir koruma görevi görebileceği ve doğası gereği halkın gözünün dışında kalan yerlerde işkence ve kötü muameleyi önleyebileceği fikri bulunuyor.