Serkan Alan*
Türkiye Tarım ve Orman Bakanlığı yaptığı denetimler ile gıda ürünlerinde zararlı maddeler kullanıldığını tespit ettiği ürünleri ve firmaları açıklıyor. Bakanlığın hazırladığı son listede alkolsüz içecekler başlığı altında çok sayıda firmanın ürettiği ‘performans içeceklerinde’ tadalafil ve sildenafil ilaç hammaddeleri tespit edildi. Yine bazı çikolata markalarının ürünlerinde de sildenafil, tadalafil ve sibutramine rastlandı.
‘RASTGELE ÇİKOLATA, KAHVE İÇİNE KONULUP SATILAMAZ’
Bakanlığın tespit ettiği bazı çikolata ve alkolsüz içeceklerde yer alan cinsel içerikli ilaç hammaddeleri olan sildenafil ve tadalafil “iktidarsızlık” tedavisinde kullanılıyor. Obezite tedavisinde kullanılan zayıflama içerikli ilaç etken maddesi sibutramine ise ölüme varan sonuçlar doğurabiliyor.
Gıdalarda kullanımı yasak olan bu maddelerin eczanelerde ilaç olarak satılması gerektiğini, özellikle internet ortamında kontrolsüzce erişilebildiğine dikkat çeken Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS) Başkanı Nurten Saydan şu uyarılarda bulundu:
“Defalarca bunların ilaç, ilacın yerinin eczaneler, yetkili kurumun da Sağlık Bakanlığı olduğunu ifade ettik. Tarım, Gıda ve Orman Bakanlığı’nın bu ilaçlarla ne işi olabilir? Sildenafil iktidarsızlık tedavisinde kullanılan ilaç etken maddeleridir. Yani ilaçtır. Rastgele çikolata, kahve içine konulup satılamaz. Gıda takviyesi adı altındaki bu ürünlerin insan sağlığına verebileceği hasarın önlenmesi için Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan ruhsatlı değil, Sağlık Bakanlığı’ndan ruhsatlı olarak ve yine Sağlık Bakanlığı’nın kontrol ve denetiminde eczanelerde satılması gerekir.”
‘DAHA ÇOK ÇOCUKLAR TEHLİKE POTASINDA’
Enerji içeceği adı altında bazı ürünlere yasal olmayan bir şekilde cinsel performansı arttırıcı maddelerin katıldığını ve bunun tüketicilerin yaşamını tehlikeye soktuğunu belirten TMMOB’a bağlı Gıda Mühendisleri Odası Başkanı Kemal Zeki Taydaş denetimlerin daha sık bir şekilde üretim aşamasında yapılması gerektiğine dikkat çekiyor.
Benzin istasyonlarından zincir marketlere kadar pek çok yerde tüketicinin bu tür ürünlerle karşılaşma riski olduğunu belirten Taydaş şunları kaydetti:
“Enerji içecekleri o kadar çok çeşit ve marka adı altında satılıyor ki, en ücra benzin istasyonundan mahalle bakkalına kadar her yerde. Kurumsal olmayan, bilindik olmayan markalara çok fazla meyil edilmemesi gerekiyor. Enerji içeceklerinin içine bu maddelerin konulması doğru değil. Çünkü herhangi bir markette yaş sınırlaması yapılmaksızın satışa sunuluyor. Bunu yetişkinden ziyade bir çocuk da alabilir. İçeceklerin içerisine bu maddelerin hangi ölçüde koyulduğu da belli olmadığı için eğer sağlık problemi olan bir çocuk var ise kalp durmalarına, ölümle sonuçlanacak acı bir noktaya varabilir. Yetişkinlerde de bu durum söz konusu ama daha çok çocuklar tehlike potası içerisinde.”
‘İDARİ YAPTIRIM YETERLİ DEĞİL’
Enerji içeceği dışında çikolata adı altında performans arttırıcı olduğunu iddia eden bazı markaların ürettiği barlarda tehlikenin ortaya çıkabildiğini belirten Taydaş, tüketicilerin bu tarz ürünlere olan talebine karşılık merdiven altı diye tarif edilen bazı üreticilerin ortaya çıktığını ve suç işlediklerini belirterek şunları kaydetti:
“Değişik kuru yemişlerin sıkıştırılmasıyla elde edilen ve cinsel gücü arttırdığı iddia edilen barlarda bu maddeler görülebiliyor. Tarım Bakanlığı aldığı numunenin sonunda yaptığı analizde etken madde buluyorsa bunları üretenleri çok acı şekilde cezalandırması gerekiyor. İdari yaptırım yeterli değil adli yaptırım da yapılması gerekiyor. İnsanların böyle bir şeye cesaret edememesi için bu gerekiyor. Hekim gözetiminde ve raporunda hastasına verilecek bir etken maddeyi siz normal tüketiciye alınır satılır kalmakla suç işliyorsunuz diyerek adli cezalar verilmeli ve buna bir daha cesaret edilmemelidir. O ürünler tüketiciyle buluşmadan önleminin alınması gerekiyor. Yerinde önlenmeli ki böyle şeyler satışa çıkmasın.”
*Bu haber ilk olarak Gazete Duvar’da yayınlanmıştır.