Türk Lirasının (TL) başta dolar olmak üzere yabancı para birimleri karşısında yaşadığı değer kaybı yayıncıları da olumsuz etkiledi. Her türlü matbaa ve basım kağıdı ithal edildiği için, TL'deki değer kaybıyla kağıt ve matbaa maliyeti artmış durumda.
Türkiye Yayıncılar Birliği'ne göre, yayıncılar artık kitap basamayacakları bir noktaya geldi.
Diğer yayıncılara oranla önlerinde daha fazla engel bulunan Kürt yayıncılar, matbaa ve kağıt fiyatlarındaki artışla beraber iyice zor duruma girmiş durumdalar.
Kağıt fiyatlarındaki artış ve yükselen maliyetle baş etmeye çalışan yayıncılar, kitaplarını daha yüksek fiyata piyasaya sürmek zorunda kalıyor ve bu durum da Kürt okurun kitap almasını zorlaştırabiliyor.
Diyarbakır'da 2 yıldır Kürtçe yayın yapan Payiz Yayınevi, Kürtçe kitaplar yayınlamakla birlikte bir de kitapçı açtı.
"Elimizden gelen bir şey yok"
TL'deki değer kaybı ve dolardaki artış yüzünden endişeli olduğunu aktaran Payiz Yayınevi'nin sahibi Mehmet Çakmak, "Yine de bu krizden çıkmaya çalışacağız, ama gerçekten de bu noktada endişeliyiz. Buna bir çözüm bulmanın bir yolunu arıyoruz. Fakat şu anda bizim elimizden gelen bir şey yok" değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'de 1936 yılından beri kağıdın üretildiği tek yer, SEKA fabrikasıydı. Aralıksız kapıt üretimi yapan SEKA fabrikası 2005 yılında satıldıktan kısa bir süre sonra faaliyetleri durduruldu.
Bu yüzden de kağıt konusunda dışa bağımlı hale gelen Türkiye'de dolar ve euronun yükselmesiyle kağıt fiyatları da artıyor.
“10 TL’ye mal olan kitap şu anda 19,5’ye mal oluyor”
J&J Yayınevi'nin sahibi Azad Zal “Nureddin Zaza'nın 'Benim Hayatım' adlı kitabının üçüncü baskısını yapıyoruz. Geçen sene ikinci baskısını yaptığımızda bize 9 TL'ye mal oldu. Kargoyla birlikte 10 TL oluyordu ve biz de perakende olarak 28'e satıyorduk. Bu kitap şu anda bize 19 buçuk TL'ye mal oluyor” ifadelerini kullandı.
2018 yılında kağıt fiyatlarının artması nedeniyle 100'e yakın yayınevi, gazete ve dergi ya kapandı ya da dijitale geçmek zorunda kaldı.
Kağıdın tonu 2020’de 750 dolar, şu anda 1500 dolar
2018 yılında bir ABD doları 6 TL iken, euro ise 7 lira civarındaydı. Şu anda ise dolar 12 TL'yi bulurken euro ise 13 liraya yükseldi.
2020'nin başında en kaliteli kağıdın tonu 750 dolarken, şimdi ise kağıdın tonu 1500 dolara çıktı.
Kağıt maliyetindeki bu artış ise basım maliyetini ikiye katlamış durumda.
Rûdaw