Dini cemaatlerin önemli bir bölümü referandumda tutumunu 'evet' olarak belirledi. Tavrını 'hayır' olarak ilan eden şimdilik iki cemaat bulunuyor. Kadiri tarikatından Haydar Baş Grubu, mensuplarını 'serbest' bırakırken Süleymancılar sessiz kalmayı tercih etmiş durumda.
Referanduma sayılı günler varken Nakşibendilerden, Nurculara ve Kadirilere kadar Türkiye’deki etkin cemaatlerin önemli bölümü oylarının rengini belli etti. Bazı cemaatler yaptıkları açıklamalarla mensuplarını Evet ve Hayır konusunda serbest bıraktı, bazıları ise şu ana kadar renk vermiş değil…
Referandumu sunulacak Cumhurbaşkanlığı sistemine Evet diyen cemaatler şöyle:
‘SULH VE SALAHA VESİLE OLMASI NİYAZIYLA’
İsmail Ağa Cemaati: İsmail Ağa cemaati resmi internet sitesinde bir açıklama yaparak referandumda ‘Evet’ diyeceklerini açıkladı. Açıklamada “ Ümmetin birlik ve selâmeti ile bu yolun yolcusu olanların muvaffâkiyetlerine duâ ediyor, Mevlâ’mızdan ülkemiz ve bütün İslâm dünyası için sulh ve salaha vesile olması niyâzıyla 16 Nisan’da ‘Evet’ diyoruz” denildi.
‘CEMAATİMLE BERABER HAKKIN YANINDAYIZ’
Yahyalı Grubu: Kayseri, Yahyalı merkezli Nakşibendi ekolünden bir cemaat olan Yahyalı grubunun lideri Ali Ramazan Dinç yaptığı açıklamada “İnşallah bir cemaatin imamı olarak cemaatimle beraber Hakk’ın yanındayız ve Hakk’a evet diyoruz” diyerek referandumda tercihlerinin “Evet” olacağını duyurdu.
‘NASA’YA HAYKIRMAK İÇİN EVET’
İskenderpaşa Cemaati: Cemaatin başında bulunan Nurettin Çoşan yaptığı yazılı açıklama ile referandum’da cemaatin kararını “evet” olarak duyurdu. Cemaat taraftarlarının kurduğu Sağduyu Partisi imzasıyla bir açıklama yapan Nurettin Çoşan niye “Evet” dediklerini maddeler halinde açıklarken son madde sosyal medyada oldukça yankı yaptı. Çoşan “NASA’ya sonsuzluğun keşfinin uzayın dip köşelerinde değil, gönüllerimizin engin deryasında olduğunu haykırmak için evet” demişti.
‘TARİHİ VE KÜLTÜREL YAPIMIZA UYGUN’
Hayrat Vakfı: Kamuoyunda Yazıcılar olarak bilinen cemaat yazılı bir açıklama yaparak referandumda “Evet” oyu vereceğini duyurdu. Vakıf adına yapılan açıklamada “Hayrat Vakfı olarak biz Risale-i Nur Talebeleri, 16 Nisan 2017 tarihinde yapılacak referandumda yeni ve güçlü Türkiye’yi hedefleyen, tarihî ve kültürel yapımıza daha uygun bulduğumuz Cumhurbaşkanlığı sistemini destekliyor ve aziz milletimizi, memleketimizin selametine vesile olacağına inandığımız bu sivil düzenlemeye Evet demeye davet ediyoruz ”denildi.
Kurdoğlu Grubu: Nurcu cemaatler içinde en kapalı grup olarak biliniyor. Okulları ve yurtları olduğu bilinen grubun gazete, TV gibi yayın organları bulunmuyor. Referandum konusunda da bir açıklama yapmadılar. Ancak Gülen cemaatinin tasfiyesinden sonra çeşitli kurumlara bu cemaatin üyelerinin atandığı iddialar arasında. Hükümetle ilişkileri çok iyi olan cemaatin referandumdaki tavrının Evet olacağı biliniyor.
Meşveret Cemaati: Cemaatin haber sitesi Asri Haber’de referandumda ‘Evet’ oyu vereceklerini açıkladılar. Cemaatin önemli isimlerinden Ahmet Akagündüz de Twitter hesabından ‘Evet’ oyu vereceklerini duyurdu.
‘BAKIŞIMIZ MÜSPETTİR’
Suffa Vakfı: Cemaat, Suffa vakfının internet sitesinde on dört madde ile referandumda neden “Evet” dediklerini açıkladı. Açıklamada “2017 Nisan ayında muhtemelen milletin reyine arz edilecek olan bu anayasa teklifine ve başkanlık sistemine bakışımız müspettir. İnşallah reylerimiz de Evet olacaktır”denildi.
Erenköy Cemaati: En güçlü Nakşibendi gruplarından birisi olan Erenköy Cemaati’nin referandumda “Evet” oyu vereceği biliniyor. Cemaat siyasi konularda yayın organlarında tavır belirtmiyor. Ancak cemaatin etkili isimlerinden Star gazetesi yazarı Ahmet Taşgetiren referandumun sonuçlarına ilişkin bazı uyarılarda bulunsa da “evet” oyu vereceğini açıkladı.
Menzil cemaati: Adıyaman’ın Menzil köyünü merkez olarak kullanan cemaatin lideri Abdulbaki Erol, hükümet yetkililerinin de sık, sık ziyaret ettiği bir isim. Devlet kadrolarından Gülen cemaatinin tasfiyesinden sonra onların yerine Menzil cemaati mensuplarının geçtiği iddiaları dile getirilmişti. Cemaatin referandumda “Evet” diyeceği biliniyor.
RESMİ AÇIKLAMA YOK AMA ‘EVET’
Kadiriler, Muhammediye Grubu: Kadiriler bir çok gruba ayrılmış durumda. Ancak İstanbul, Ankara, Düzce gibi şehirlerde etkili olan Muhammediye grubunun lideri Seyyid Muhammed Ustaoğlu’nun liderliğini yaptığı grup AK Parti’ye destek veriyor. Cemaat resmi bir açıklama yapmasa da cemaate yakın isimler “evet” diyeceklerini açıkladılar.
‘Hayır’ oyu vereceğini açıklayan cemaatler şöyle:
‘HAYIR’ BROŞÜR VE TOPLANTI
Yeni Asya Grubu: Liderliğini Mehmet Kutlular’ın yaptığı grup Türkiye’nin en eski cemaat gazetelerinden Yeni Asya’yı çıkartıyor. Yeni Asya grubu referandumda “Hayır” diyeceğini açıkladı. Çıkardığı broşürler, toplantılar ile etkili bir “Hayır” kampanyası yürütüyor. Gazetenin genel yayın yönetmeni Kazım Güleçyüz “Biz Kemalizme ve onu dayatan 12 Eylül anayasasına karşıyız. Son pakete de bu düzene dokunmayıp tersine iyice pekiştirdiği için hayır diyoruz” diyor.
‘İNCELEMEDİM AMA BÖYLE BİR YETKİLERİ YOKMUŞ’
Furkan Vakfı: Furkan Vakfı Genel Başkanı Alparslan Kuytul laiklik karşıtı konuşmaları ile ön plana çıkan bir isim. Kuytul cemaat içinde yaptığı ve vakıf tarafından yayınlanan konuşmasında yeni anayasaya karşı çıktı. Kuytul’un bu konuşması cemaatin “Hayır” oyu vereceği şeklinde yorumlandı. Kuytul konuşmasında cumhurbaşkanına verilen yetkileri eleştirerek “Bazı kimseler Mustafa Kemal’e diktatör der. İsmet İnönü’ye ve Beşar Esad’a diktatör der. Ben incelemedim ama inceleyen biri söylüyordu Mustafa Kemal’in de İsmet İnönü’nün de, Esad’ın da böyle bir yetkisi yokmuş” dedi.
Evet ya da Hayır konusunda tavrını net olarak açıklamayan cemaatler ise şöyle:
‘HAYDAR BAŞ BEY BİZZAT BANA DEDİLER Kİ’
Kadiri tarikatından Haydar Baş Grubu: İslamcı gruplar içinde ulusalcı diye tanımlanabilecek bir çizgide olan Büyük Türkiye Partisi (BTP) adıyla kurulan bir de partileri olan Kadiri tarikatının bu kolu referandumda çok şaşırtıcı bir açıklama yaptı. Referandumda “Hayır” diyeceği beklenen grup adına BTP genel başkan yardımcısı Abdullah Terzi taraftarlarını “Evet” yada “Hayır” konusunda serbest bıraktıklarını söyledi. Açıklama BTP ve cemaatin lideri Haydar Baş’ın şimdiye kadarki çizgisini bilenler için çok şaşırtıcıydı: “Genel Başkanımız Prof. Dr. Haydar Baş Bey, bizzat bana dediler ki: “Ben parti tabanına, Cumhurbaşkanımıza karşı hayır dedirtmem, böyle bir kampanya yürütmem. Onları serbest bırakıyorum. Kimsenin iradesine karışmıyorum. Millet kararını kendi iradesiyle versin.”
SÜLEYMANCILAR ‘GİZLİ HAYIRCI’ MI?
Süleymancılar: Süleymancılar cemaati yakın döneme kadar AKP’ye karşı mesafeli oldu. Geçtiğimiz yıl liderleri Ahmet Denizolgun’un vefatından sonra yerine Alihan Kuriş geçti. Referandumda ne yapacaklarını açıklamayan ender cemaatlerden birisi Süleymancılar. Ancak geçmişte AKP’ye oy vermeyen Süleymancıların gizli “Hayırcı” oldukları özellikle sosyal medyada dillendiriliyor. İktidara yakın isimlerin paylaştığı twettlerde “Süleymancılar Hayır’a çalışıyor. Üç beş tane oyları var ancak taraflarını belli ediyorlar işte yazık” yorumları yapılıyor.
Sadık Güleç sgulec@gazeteduvar.com.tr