Irak Petrol Bakanlığı, Kürdistan’dan petrol ihracatına yeniden başlanması için Kürdistan Doğal Kaynaklar Bakanlığı ve uluslararası şirketleri acil toplantıya çağırdı.
Irak Petrol Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Kürdistan’daki sahalarda petrol üretimin yeniden sağlanması ve ihracatın “ulusal çıkarları göz önünde bulunduracak şekilde” yeniden başlatılması konusuna hassasiyet gösterildiği belirtildi.
Bakanlık, konunun görüşülmesi ve hızlı şekilde anlaşmaya varılması amacıyla Kürdistan Bölgesi Doğal Kaynaklar Bakanlığı ile uluslararası şirketlere en kısa sürede Bağdat'ta toplantı yapma çağrısında bulundu.
Açıklamada, ihracatın anlaşmaya uygun olarak Ceyhan Limanı üzerinden bütçe kanununda belirlenen miktarda yapılacağı kaydedildi.
Öte yandan Kürdistan Petrol Endüstrisi Birliği (APIKUR), bugün bir açıklama yayımlayarak herkese fayda sağlayacak bir çözüm bulmak için Irak Hükümeti, Kürdistan Bölgesi Hükümeti ve uluslararası petrol yatırım şirketleri arasında üçlü bir toplantı yapılması çağrısında bulunmuştu.
Ne olmuştu?
Irak hükümetinin Kürdistan Bölgesi ile 2013’ten beri direkt ham petrol ticareti yaparak, “iki ülke arasında imzalanan anlaşmayı ihlal ettiği” gerekçesi ile Türkiye aleyhinde Paris merkezli Uluslararası Ticaret Odası Tahkim Mahkemesi (ICC) nezdinde açtığı dava, 23 Mart’ta sonuçlandı.
Kararın ardından Türkiye 25 Mart itibariyle Kürdistan Bölgesi’nden Ceyhan boru hattı üzerinden ham petrol sevkiyatını durduğunu açıkladı.
Mahkeme Irak’ın açtığı davada 5 başlıktan 4’ünü “Kürdistan Bölgesi’nin Irak’ın anayasal bir ünitesi olduğu münasebeti ile reddettiğini” vurguladı.
Mahkeme ayrıyeten Kürdistan Bölgesi’nin, Ceyhan petrol boru sınırını kullanma ve depolama hakkı bulunduğuna ve Türkiye’nin sadece “yükleme ihlali” bulunduğuna hükmetti.
Yine Türkiye; Irak-Türkiye Petrol Boru Çizgisi üzerinden petrol ihracatı planında yer alan ölçüye uymadığı münasebeti ile de Irak’a karşı açtığı davayı kazandı.
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ve ile Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur Barzani 4 Nisan 2023 tarihinde sorunun aşılması ve petrol gelirlerinin düzenlenmesi konusunda bir anlaşma imzaladı.
Irak Federal Bütçe Yasası’na göre Kürdistan Bölgesi'nin petrol ihracatı ve iç tüketim için Bağdat'a günde 400 bin varil petrol teslim etmesi gerekiyor.
Ancak Kürdistan Bölgesi’ndeki petrol şirketleri ile Bağdat arasında “sözleşmeler” konusunda yaşanan anlaşmazlık nedeniyle üretim durmuş durumda. Bu nedenle Kürdistan Bölgesi bütçedeki payını alamıyor.