ABD'nin önce sosyal medya ardından basına sızan gizli belgeleri müttefik ülkelerde de tartışma yaratıyor. Belgelerden birine göreRus paralı asker şirketi Wagner Türkiye'den silah almak için girişimde bulundu.
ABD ve NATO'nun Ukrayna savaşına dair gizli istihbarat belgelerinde Türkiye ile ilgili bir kısım dikkat çekti. Sızan belgeler arasında Rusya ordusunun yanında Ukrayna'da savaşan paralı asker şirketi Wagner Grubu'nun Türkiye'den silah almak için çabaladığı iddiası da yer aldı.
'WAGNER PERSONELİ SİLAH ALMAK İÇİN TÜRK BAĞLANTILARLA GÖRÜŞTÜ'
Guardian'ın haberine göre sızan belgeler Wagner'in Haiti'nin yanı sıra Afrika devletlerinde faaliyet gösterme hırsını ve NATO üyesi Türkiye'den gizlice silah tedarik etme planları yaptığını gösteriyor. Raporlardan biri, şubat ayı başlarında Wagner personelinin "Türkiye'den silah ve teçhizat satın almak için Türk bağlantılarıyla bir araya geldiğini" belirtiyor. Belgede bu olası teslimatın gizlenmesi amacıyla Mali'nin vekil alıcı olarak hareket edebileceğini öne sürüyor. Wagner'in Mali'de büyük bir gücü olduğu biliniyor ve sızan belgelerden biri, paralı asker grubunun ülkede 1645 savaşçısı olduğunu iddia ediyor. Raporda, girişimle ilgili Türk hükümetinin bilgisi olup olmadığı konusunda kesin bir bilgi olmadığı aktarılırken, silah satışının gerçekleşip gerçekleşmediğinin de bilinmediği vurgulandı.
'UKRAYNA'NIN HAVA SAVUNMA FÜZELERİ YAKINDA TÜKENEBİLİR'
Sızan istihbarat bilgiler içinde CIA'nın dünya liderlerinin kapalı kapılar ardındaki konuşmaları için özel ajanları istihdam etmesi, ABD'nin Rus birliklerini izlemek için kullandığı uydular, Pentagon’un kış boyunca hazırlanan Ukrayna ile ilgili ayrıntılı savaş planları da yer alıyor. Tarihleri geçen şubat ayına kadar sızan belgeler Ukrayna'nın birlikleri ve hayati bölgeleri Rus hava gücünden koruma kabiliyetine karşı artan bir risk olduğunu da gösterdi.
Guardian'ın aktardığına göre 23 Şubat tarihli ve “Gizli” olarak işaretlenen belgelerden biri, Ukrayna'nın Sovyet dönemi S-300 hava savunma sistemlerinin mevcut kullanım oranıyla 2 Mayıs'a kadar nasıl tükeneceğini ayrıntılı olarak anlatıyor. Kullanım oranının o zamandan beri değişip değişmediği belli değil. Pentagon belgelerinin gerçekliği doğrulanmadı. Pentagon pazar günü yaptığı açıklamada, "hassas ve yüksek derecede gizli materyaller içeriyor gibi görünen" fotoğraflanan belgelerin geçerliliğini gözden geçirdiğini söylemişti.
'BELGELER ABD'DEN SIZDIRILMIŞ OLABİLİR'
Bazı ABD'li yetkililer, gizli Pentagon belgelerinin sızdırılmasının ABD'li bir kaynaktan gelmiş olabileceğine inanıyor. Eski bir üst düzey Pentagon yetkilisi olan Michael Mulroy, Reuters'e verdiği bir röportajda, "Belgelerin çoğu yalnızca ABD'nin elinde olduğundan, şu anda odak noktası bunun bir ABD sızıntısı olduğu" dedi. Yetkililer, Ukrayna, Çin, Orta Doğu ve Afrika'daki savaşa değinen belgelerde ele alınan konuların genişliğinin, belgelerin bir müttefikten çok bir Amerikalı tarafından sızdırılmış olabileceğini düşündürdüğünü söylüyor.
'WIKILEAKS'TEN BERİ EN BÜYÜK SIZINTILARDAN BİRİ'
ABD'li yetkililer, soruşturmanın başlangıç aşamasında olduğunu söylerken, son sızıntının, 2013'te 700 binden fazla belge, video ve diplomatik belgenin Wikileaks'te yayınlanmasından bu yana en ciddi güvenlik ihlallerinden biri olduğu belirtiliyor. ABD'li yetkililer sızıntının arkasında Rusya yanlısı unsurların olma olasılığını göz ardı etmediğini söylüyor.
Sızıntının ifşa edilmesinin ardından Reuters haber ajansı, Discord ve 4Chan başta olmak üzere sosyal medya sitelerinde geçen ay ortaya çıkan "Gizli" ve "Çok Gizli" etiketli 50'den fazla belgeyi inceledi. Belgelerin bir kısmı haftalar önce yayınlanırken, varlıkları ilk olarak cuma günü New York Times tarafından duyuruldu. Bazı belgeler “NOFORN” olarak işaretlenmiş, yani bunlar yabancı ülke vatandaşlarına verilemeyen belgeler.
BELGELER GÜNEY KORE VE İSRAİL'DE DE TARTIŞMA YARATTI
"Çok Gizli" olarak işaretlenen ve 1 Mart tarihli bir CIA istihbarat güncellemesinden alınan başka bir belge, İsrail istihbarat teşkilatı Mossad'ın İsrail başbakanı Benjamin Netanyahu'nun Yüksek Mahkeme üzerindeki denetimleri sıkılaştırma planlarına karşı protestoları teşvik ettiğini söylüyor.Belge, ABD'nin bunu sinyal istihbaratı yoluyla öğrendiğini söyleyerek, Washington'ın Ortadoğu'daki en önemli müttefiklerinden birini gözetlediğine işaret ediyor.
Netanyahu'nun ofisi pazar günü yaptığı açıklamada iddiayı "yalan ve hiçbir temelden yoksun" olarak nitelendirdi."Mossad ve ona hizmet eden üst düzey personel, gösteriler konusuyla hiçbir şekilde ilgilenmedi ve kuruluşundan bu yana Mossad'a rehberlik eden devlete hizmetin değerine kendilerini adadılar" ifadelerini kullandı.
Güney Kore'nin ana muhalefet partisi Demokrat Parti ise hükümeti, ABD'nin Seul'deki üst düzey yetkilileri silah satışı konusunda gizlice dinlemeye çalıştığı iddialarını içeren Pentagon belgelerini doğrulamaya çağırdı. Yonhap haber ajansının aktardığına göre Demokrat Parti'den Park Hong-keun, CIA ajanlarının Güney Kore'nin ABD'ye satmayı planladığı top mermilerinin eninde sonunda Ukrayna'ya gidebileceğine dair endişelerle ilgili bir iç tartışmayı izlediğine dair haberlerin ardından talepte bulundu.
Güney Kore, Rusya'ya karşı uluslararası yaptırımları destekledi ve Kiev'e silah değil ölümcül olmayan yardım sağladı. Seul, büyük bir silah ihracatçısı olmasına rağmen, savaş halindeki ülkelere silah satmama konusunda uzun süredir devam eden bir politikaya sahip. Park, New York Times'ın sızıntılarla ilgili haberine atıfta bulunarak, "Eğer haber doğruysa, bu 70 yıllık müttefikler arasında asla kabul edilemeyecek bir eylem, egemenlik ihlali ve ikili güveni bozan bir diplomatik hainlik olur" dedi.