Kobanê davasının duruşması avukatların usule yönelik itirazlarıyla başladı. Avukat Sezin Uçar, "Dosya bakımında hiçbir illiyet bağı olmayanlar müşteki olarak alınmış ve ifadeleri alınmış" dedi.
IŞİD'in Kobanê’ye yönelik saldırılarıyla ilgili 6-8 Ekim 2014’te yapılan eylemler neeniyle Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanları, Merkez Yürütme Kurulu (MYK) üyeleri ve yöneticilerinin de aralarında bulunduğu 28’i tutuklu 108 kişi hakkında açılan davanın üçüncü duruşmasının ikinci oturumu, Ankara 22’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nde başladı.
Sincan Cezaevi Kampüsü Salonu'nda görülen duruşmaya, HDP milletvekillerinin yanı sıra yöneticileri ve çok sayıda kişi katıldı. Duruşmanın görüldüğü cezaevi kampüsündeki polis ablukası bugün de devam etti. Duruşmaya izleyici olarak sadece 60 kişi alınırken, diğerleri ayrılan başka bir salona alındı.
HDP eski Eş Genel Başkanları Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi eski Eşbaşkanı Gültan Kışanak, Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) eski Eş Genel Başkanı Emine Ayna, HDP Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) üyesi Ali Ürküt, HDP Dış İlişkiler Komisyonu üyesi Nazmi Gür, yerine kayyum atanan Kars Belediye Eş Başkanı Ayhan Bilgen, HDP eski milletvekili Gülser Yıldırım, HDP eski Merkez Yürütme Kurulu (MYK) üyeleri Zeynep Ölbeci, Cihan Erdal, Can Memiş, Meryem Adıbelli, tutuklu bulundukları cezaevlerinden, tutuksuz yargılanan İmralı Heyeti üyesi Sırrı Süreyya Önder İstanbul’dan Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) ile duruşmaya bağlandı. Tutuksuz yargılanan Ahmet Türk, Gülfer Akkaya ve Altan Tan mazeret dilekçesi göndererek, duruşmaya katılmadı.
Kürt siyasetçi Ayla Akat Ata, Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) eski Eş Genel Başkanı Sebahat Tuncel, HDP eski Sözcüsü Günay Kubilay, eski milletvekili Emine Beyza Üstün, İbrahim Binici, HDP yeni dönem MYK üyesi Alp Altınörs, HDP eski saymanı Zeki Çelik, HDP eski MYK üyeleri Pervin Oduncu, Ayşe Yağcı, Bircan Yorulmaz, Berfin Özgül Köse, Meryem Adıbelli, Bülent Parmaksız, İsmail Şengül, Dilek Yağlı ile Sibel Akdeniz, duruşma salonunda hazır bulundu.
EK SÜRE TALEBİ
Kimlik tespitinin ardından duruşma, HDP’nin tutuklu RTÜK üyesi Ali Ürküt’ün savunmasıyla başladı. Ürküt, çok kapsamlı olan Kobanê dosyasına ilişkin kısa sürede savunma hazırlamanın mümkün olmadığını belirtti. Pandemi nedeniyle avukatlarıyla görüşmelerinin de kısıtlı olduğunu dile getiren Ürküt, ek süre talebinde bulundu.
Mahkeme başkanının diğer siyasetçilerin savunmasına geçmek istemesi üzerine avukatlar, usule yönelik itirazda bulunacaklarını söyledi.
AVUKAT CİHAN AYDIN: İDDİANAMEYİ ANF HAZIRLAMIŞ!
Söz alan Ürküt’ün avukatı Cihan Aydın, “Ali Ürküt hakkında hazırlanan iddianamenin çok trajik komik yanları var. 2011’den başlanarak alınan bazı ANF haberleri var. Anlaşıldığı üzere bu iddianame Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından değil, ANF tarafından hazırlanmış durumda” dedi.
'ALTI YIL BOYUNCA BİR SUÇ İHBARI VAR MI?'
Savcılığın araştırma gereği duymadan sadece ANF çıktıları üzerinden dosyayı hazırladığının altını bir kez daha çizen Aydın, “2021’e kadar bu iddialar neden beklendi, bunu biz biliyoruz. İkincisi altı yıl boyunca devam eden sözde soruşturma boyunca etkinlikler gerçekleşti mi gerçekleşmedi mi? Yetkililer tarafından herhangi bir suç ihbarı var mı? Yok mu? Bunların hiçbiri savcı tarafından araştırılmamış. İşin kolaylığına kaçarak, bu iddianame yığınını önümüze koydu. Ali Ürküt’ün DBP PM üyesi olduğunu yazmışlar ama bugün HDP MYK’nın attığı bir tweetten dolayı bir suçlama var. Bunları konuşmak istiyoruz. Her defasında bizi susturarak bunları engellemeyin. Bu salonda bir yargılamanın olduğunu düşünmüyoruz. Tıpkı bu iddianamenin kimler tarafından hazırlandığını bildiğimiz gibi” diye konuştu.
'YAKILAN HDP BİNALARINA İLİŞKİN TESPİTİNİZ VAR MI?'
“2011 yılında atılan tweetlerle 2014’te yaşanan olaylar arasına nasıl bir illiyet bağı kurdunuz” diye soran Aydın, şöyle devam etti: “Bu davada asıl tartışmamız gereken usul bu. Dün bu salonda konuşan müdahil vekillerin ya da katılan vekillerin ne tür bir zararla karşılaştığını biliyor musunuz? Biz bilmiyoruz sizin de bildiğinizi düşünmüyorum. 2 bin 900 müşteki koymuşlar önümüze. Bu dönemde aynı tarihler arasında yakılan yıkılan binlerce HDP binasına ilişkin olarak bir tespitiniz ya da girişiminiz var mı? Devletin var mı? Hayır yok. Başından sonuna kadar tartışmamız gereken meseleler bunlar. Ama müvekkillerimiz savunmasını yaptıktan sonra. Çabamızı başından sona etkin bir şekilde sürdürmeye çalışacağız, mikrofonlarımızı kapatmayın.”
'SAVCI İDDİANAMEDE OLMAYAN HABERLERİ ÇIKARIP GETİRDİ'
Aydın, “Ali Ürküt’ün katıldığı iddia edilen yürüyüşler hakkında yerel savcılık ve kolluk birimleri tarafından yürütülen soruşturmalar var mı? Bunların istenmesini istiyoruz. Çıkan haberler üzerine yargılama yaparsak bu hamur çok su kaldıracak. Bu bilgiler geldikten sonra biz de davaya ilişkin görüşlerimizi paylaşacağız” dedi. Aydın’ın sözünü kesen mahkeme başkanı, “Usule ilişkin beyanlarınız varsa alırım” dedi. Aydın, da “Bu dosya içine konulan bazı medya çıktılarından dolayı müvekkillerimize suçlama yöneltiyorsunuz. Bunların hukuka uygun olarak toplanıp toplanmadığını sormamız lazım” yanıtını verdi.
Mahkeme başkanı Aydın’ın taleplerini delil kısmında alacaklarını kaydetti. Mahkeme heyetinin tutumuna tepki gösteren Aydın, “Dün sordunuz. Savcı iddianamede olmayan haberleri çıkarıp getirdi onlarla ilgili sorular sordu” cevabı verdi. Mahkeme başkanı ise “Ben sormadım, cevap vermek zorunda da değilsin dedim” dedi.
‘DOSYAYA GİRMEYEN DELİLDEN DDOLAYI SORGULAMA YAPAMAZSINIZ'
Sorgulama yapıldığı sırada söz siyasetçilerin avukatlarına da söz verilmesini talep eden Aydın, “Biz burada söz almak istiyoruz, dosyaya girmeyen, bulunmayan sözüm ona bir delilden dolayı sorgulama yapamazsınız. Ama Cumhuriyet Savcısı sordu. Biz elimizi kaldırdığımızda tutanağa geçiniz. Dosyaya konulan haber çıktılarının soruşturmada olup olmadığını, bilmeden müvekkilime susma hakkının olup olmadığını nasıl söyleyebilirim. Sorguya geçilmeden önce müvekkillerimize ve size ilişkin olarak yasayı hukuku hatırlatmaya çalışıyoruz. Lütfen mikrofonlarımızı açın. Biz sizinle delil tartışmıyoruz. Sadece delillerin elde edilme süreçlerine ilişkin olarak hukuka uygun davranılıp davranılmadığı konusunda hem size hem de müvekkillerimize hatırlatma yapıyoruz” ifadelerinde bulundu.
'TUTANAKLAR GERÇEĞİ YANSITMIYOR'
Siyasetçi Ürküt’ün avukatı Sezin Uçar da hem bugün hem de dünkü duruşmanın yönetim biçimi ve tutanağa yansıma biçimine ilişkin eleştirileri olduğunu belirtti. Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun (CMK) 190’ncı maddesine ilişkin maddeyi mahkeme heyetine bildirmek istediğini ancak tutanağa “sanık müdafileri usulsüz söz aldı” diye geçildiğini dile getiren Uçar, “Burası bir sınıf değil siz de öğretmen değilsiniz. Her durumda müvekkillerimize yardım etme durumumuz var. Ama bizde savunma makamı olarak yargılamaya etkin olarak katılma hakkımızı kullanmak istiyoruz. Sizden söz istediğimizde, verilmesi gerekiyor. İtiraz edeceğimiz çok fazla şey var 26 Nisan’dan bu yana. Ama bazı şeyleri özetlemek gerekiyor. Duruşma tutanaklarına burada ne olduysa olduğu gibi yazılması çok önemli. 26 Nisan’daki duruşma tutanağı var ve bu duruşmada yaşananlara aykırı bir SEGBİS çözümü var. SEGBİS kayıtlarının bize verilmesini talep ediyoruz” diye belirtti.
‘TUTANAKLAR GERÇEĞE UYGUN TUTULSUN’
Hem bugün hem de dünkü oturumda tutanaklara geçilenlerin gerçeği yansıtmadığını vurgulayan Uçar, şöyle devam etti: “Makamın objektif incelemesi gerekiyor. AYM bu tutanakları baz alacak bu nedenle tutanakların SEGBİS çözümlerinin delil niteliğinin kazanılması gerekiyor. Tutanağın gerçeğe uygun bir biçimde tutulmasını istiyoruz. 26 Nisan’da iddianamenin özeti okundu ve SEGBİS tutanağında tek satır sadece ‘iddianame okundu’ diye geçildi. 26 Nisan’daki duruşmada avukatların duruşmaya alınmaması, kimlik tespitinin usulsüz yapılmasını dışarıda bırakıyorum. Sanık sorgusu yapılmadan duruşmaya devam edilemez ama dosyada herhangi bir illiyet bağı olmaksızın çoğu kişi müşteki olarak addedildi ve sanık sorgusundan önce dinlendi.”
'HİÇBİR İLLİYET BAĞI OLMAYANLAR MÜŞTEKİ OLARAK ALINMIŞ'
Dosyada kendi ismini katılan olarak gören birçok kişinin kendilerini aradığını dile getiren Uçar, şöyle devam etti: “Sayısız telefon geldi bize ve kendini müşteki olarak görenler bizi arıyor bizim bu dosya ile ilgili ‘ne işimiz var’ diyor. Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş’ı siyasetçi olarak tanıyor ama arıyorlar. Bu dosya ile alakalarının ne olduğunu soruyorlar. Dosya bakımında hiçbir illiyet bağı olmayanlar müşteki olarak alınmış ve ifadeleri alınmış bir durumda. Müvekkillerimizin sorgusu ile devam edeceksiniz. Ama bu sorulara son vermeniz gerekiyor. Delil niteliğini söz konusu olmadığı için müvekkillerimize bu kişilerin ifadelerini sormamanız gerekiyor. Talimatla dinlenen müştekiler ve sanıklar hakkında sorulmaması gerekiyor. Savunma makamı olarak esasta CMK’de düzenlenen katılma müessesesinin geniş olarak yorumlanmasından yanayız. Ama hiçbir müştekinin bu dosyada müşteki sıfatının olup olmadığını dahi tespit etmeniz gerekiyor. Taleplerimizden birisi CMK’ye göre dinlenme, müştekiler ve tanıklar sanık sorgusundan önce dinlendi."
'AİHM KARARINI TANIMAYAN ENDER YARGIÇLARDAN BİRİSİNİZ'
Mahkeme heyetinin dünkü duruşmada avukatlara “‘mikrofonu kapatırım” şeklindeki tehdidini de hatırlatan Uçar, şöyle devam etti: “Bunu kabul edemeyiz. Arkadaşlarımız AİHM kararını okuyordu. AİHM kararın tanımayan ender yargıçlardan birisiniz. Bu kadar aleni bir şekilde bu kararını uygulamayacağınızı söyleyemezsiniz. Bizim tarafımızda reddedilen bir hakimsiniz. Türkiye hakları sizin objektif karar veremeyeceğinizi biliyor. İnsanlar sizin vereceğiniz karara güvenmiyor. Ama siz şekilsel anılmada dahil bunu düzeltecek bir şey yapmıyorsunuz. Dolaysıyla biz AİHM kararını sizinle tartışacağız. Siz ısrarla hukuksuzluğa devam ediyorsunuz. Müvekkillerimizin pek çoğu yüksek güvenlikli hapishanelerde kalıyorlar ve dijital ortamda dosyaya erişimleri çok sınırlı. Dolayısıyla sanık sorguları bakımından yeterli sürenin verilmesini talep ediyoruz. Dosyaya sürekli erişmemize rağmen dosyanın tüm eklerini okuyamadık. Ayda sınırlı bir şekilde dosyaya erişen müvekkillerimizin bunu okumaları için daha fazla süre gerekiyor.”
İddia makamı, CMK’ye uygun bir şekilde davanın devam ettiğine dair taleplerin reddine, katılma talepleri bulunan müştekilerin de bu aşamada duruşmaya katılma taleplerinin kabul edilmesini talep etti.
SEGBİS KAYITLARINI VERİLMESİ TALEBİ REDDEDİLDİ
İddia makamının taleplere ilişkin mütalaasını karara bağlayan mahkeme başkanı, heyetteki diğer üyelere sormadan verdiği kararın oybirliğiyle alındığını belirtti.
Avukatların taleplerini reddeden mahkeme başkanı, şu kararları aldı: “Katılma taleplerini sanık savunmaları alındıktan sonra değerlendirilmesine, Ali Ürküt’ün hakkında müşteki beyanlarının yeniden alınması talebinin müştekiler şehir dışında olduğundan yeniden alınması ve eski haline getirilmesi talebinin usule uygun olmaması nedeniyle reddine, CMK’nin 201 maddesine soru sorulabilecek olarak müdafi ve vekillerin soru sorması belirtildiğinden katılmasına karar verilmezse bile müvekkil olarak duruşmaya katılan avukatların soru sorma hakları yasa gereği bulunması nedeniyle talebin reddine, Ceza Muhakemesinde SEGBİS’in kullanılması hakkında yönetmelik gereğince talep eden ilgililer tarafından izlenebileceği belirtilmiş olup bir örneğinin verilmesine dair düzenleme bulunmaması nedeniyle SEGBİS kayıtlarının verilmesi talebinin reddine oy birliği ile karar verildi.”
Mahkeme başkanı iddianamedeki sıralamaya göre sorguyu sürdürmek istedi. Tutuklu siyasetçiler ek klasörleri inceleme şansları olmadığını belirterek süre talebinde bulunmak istediler. Sesini yükselten mahkeme başkanı ise “Savunma yapacaksanız yapın dedi. Size ek klasörleri gönderdik bakmadınız mı?" dedi.
'EK KLASÖRLER BİZE GELMEDİ'
Bülent Parmaksız söz alarak, savunma yapmayacağını ama birkaç söz söyleyeceğini ifade etti. Parmaksız, “Savunma yapmayacağım. Bugün 15 Haziran 1970 yılında büyük işçi direnişinin yıldönümü. İşçi konfederasyonu Demirel hükümetinin, işçilerin örgütlenmesine karşı Kocaeli’nde ve İstanbul'da büyük direniş sergilediler. 3 işçi yaşamını yitirdi. Örgütlenme bir haktır insanlık ve emekçi sınıflar için. Egemen sınıflar her fırsatta bunu engellemeye çalışıyorlar bu direnişi. İnsanlık için büyük bir kazanımdır. Ek klasörler bize gelmedi. Bize tebliğ edilen bir şey de yok klasörlerin bize verilmesi ve savunma için de makul bir süre talep ediyorum” diye kaydetti.
Avukatlar, söz almak istedi. Mahkeme başkanı ise, “Çıkaralım cübbeyi siz gelin oturun. Sanık savunma yapacağım dedi” dedi. Avukatlar yanlış bir anlaşılma olduğunu belirterek, açıklama yapmak istedi. Ardından söz alan Berfin Özgül Köse de avukatıyla görüşmek istedi. Köse, duruşma salonunda ayrılan yerde avukatıyla görüştü.
ALTINÖRS: SÖZÜMÜ KESMEYİN
Söz alan Alp Altınörs ise, mahkeme başkanı tarafından sözünün kesildiğini belirterek, tepki gösterdi. Altınörs, “Söz hakkımı kullanmak istedim buna engel olmamanızı istiyorum. Ayağa kalkmadan neden savunmama engel oluyorsunuz” dedi.
Altınörs’ün sözlerini kesen mahkeme başkanı, “Söz hakkını kesmiyoruz. Söz hakkını nereden kestik Ayhan Bilgen savunma yaparken, kestik mi? Sırayla veriyorum” diye yanıt verdi.
Altınörs ile mahkeme başkanı arasında şu tartışma yaşandı:
Altınörs: Sırada ben varım.
Mahkeme başkanı: Savunma yapacak mısınız yoksa ek süre mi isteyeceksiniz?
Alp Altınörs: Birincisi 9 aya yakındır süren haksız ve hukuksuz tutukluluğumun dayandığı bir dosya var. Bu dosyaya dair incelemeleri henüz yapmış değiliz. Siz bu konuda karar alındığını ve hapishane yönetimine haber verildiğinizi söylediniz ancak bize gelen giden bir şey yok. İkincisi zaman konusunda dilediği kadar süre verileceğini yazdınız, söylediniz ancak bize bunlar tebliğ edilmiş değil ve ek klasörlere erişimimiz yok. Savunmamız ancak bu ek klasörleri inceledikten sonra yapacağım. Pek çok şey çıkıyor bu klasörler içinden bu nedenle ek süre istiyorum."
MAHKEME BAŞKANI: AVUKATLARI DİNLEMİYORUZ
Mahkeme başkanı, avukatlara söz vermeden sorguyu sürdürmek istedi. Araya giren avukatlar, “Müvekkillerimize her söz hakkı verdikten sonra bize de vermek zorundasınız. Usulen bunu yapmak zorundasınız” dedi. Mahkeme başkanı avukatları dikkate almadan “Can Memiş buyurun sorguya geçelim” dedi. Memiş, “Avukatlar söz istiyor bu koşulda nasıl savunma yapacağım” dedi. Mahkeme başkanı ise “Biz sizi dinliyoruz, onları dinlemiyoruz” diyerek yanıt verdi ve sorguya geçmekte ısrar etti.
Avukatlar ise “Söz hakkı verilmeyeceği nerede yazıyor” diye tepki gösterirken, mahkeme başkanı, “Duruşmayı ben yönetiyorum” diye kendini savundu.
AVUKATLARIN MİKROFONU KAPATILDI
Mahkeme başkanı avukatların mikrofonunu kapattı. Avukatlar seslerini duyurmak için bağırmak zorunda kalırken, mahkeme başkanı söz hakkının sonra verileceğini belirtti. Mahkeme başkanı “Söz hakkı vermiyorum savunmada istediğiniz kadar söz hakkınız olacak” dedi.
Avukatlara söz hakkı vermeyen mahkeme başkanı tutanaklara sadece, “Söz almadan konuştular” diye geçti. Avukatlar duruma bir kez daha tepki gösterdi. (MA)