AK Parti ve MHP’nin “dezenformasyon ve yalan haber” ile mücadele gerekçesiyle TBMM’ye sunduğu yasa değişikliğine Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ) Başkan Yardımcısı Mustafa Kuleli sert tepki gösterdi. Brüksel’deki EFJ Yönetim Kurulu toplantısı öncesi teklif için “sansür yasası” ifadesini kullanan Kuleli, “Amaçları dezenformasyonu değil gerçek haberciliği ve fikir özgürlüğünü bitirmek” dedi.
“Dezenformasyon” ve “niyet” tanımları muğlak olan kanun tasarısının, Türkiye’de milyonlarca İnternet kullanıcısını hapis riskiyle karşı karşıya bırakacağını belirten EFJ Başkan Yardımcısı; “Bu yasa, Türkiye’nin zaten son derece siyasallaşmış yargısının elinde bir sansür sopası olur” diye konuştu.dezenf
ÜÇ YIL HAPİS VAR
Türk Ceza Kanunu’na “yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” diye yeni bir suç ekleyen değişiklik teklifi, bu suçu işleyenlere üç yıl hapis cezası öngörüyor. “Failin gerçek kimliğini gizlemek suretiyle veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde” ceza yarı oranında artırılacak. Planlanan idari tedbirler arasında medya kuruşlarına yönelik para cezası ve sosyal medya ağlarına bant daraltma yaptırımı da var.
‘SEÇİM AYARLI’
Tasarının AB Dijital Hizmetler Yasası ile uyumlu olmadığının da altına çizen Avrupa Gazeteciler Federasyonu Başkan Yardımcısı Mustafa Kuleli “Kapalı kapılar ardında hazırlanan bu teklif iktidar içinde bile tartışma yarattı. İstişare etmeden, aceleyle yasa geçirme telaşı, amacın medyaya baskıyı artırmak üzere seçim ayarlı bir düzenleme yapmak olduğunu gösteriyor” ifadelerini kullandı.
Dezenformasyonla mücadele edilmesi gerektiğini, ancak bunun kamuoyunun haber alma ve ifade özgürlüğünü kısıtlayarak gerçekleştirilemeyeceğini belirten Kuleli “Hükûmetler karar alma süreçlerinde ceberut ve intikamcı değil katılımcı olmalı. Demokrasiye, ifade ve basın özgürlüğüne inanan tüm milletvekillerini bu tasarıyı reddetmeye çağırıyoruz” dedi.
YASA NE GETİRİYOR?
İktidar milletvekillerinin imzasıyla TBMM’ye sunulan “Basın Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” başlıklı teklif, çeşitli kanunlarda değişiklik öngören bir torba yasa niteliğinde. İlk bölümünde İnternet haber sitelerinin süreli yayın olarak tanımlanması ve basın kartı ile ilgili düzenlemeler yer alıyor.
İkinci kısım ise “yalan haber” ve “dezenformasyonla mücadele” gerekçesiyle Türk Ceza Kanunu’na “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” başlığıyla yeni bir suç ekliyor. Teklifte, bu suçu işleyenlere bir yıldan üç yıla kadar hapis öngörülüyor. “Failin gerçek kimliğini gizlemek suretiyle veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde” ceza yarı oranında artırılacak.
Ayrıca sosyal ağ sağlayıcılara, bu da da dâhil bir dizi suçu işlediği şüphesiyle kovuşturulan kişilerin bilgilerinin adli makamlara teslim zorunluluğu getiriliyor, bunu yapmayanlara bant daraltma yaptırımı öngörülüyor. İdari para cezaları ve reklam yasakları gibi idari tedbirler ile yeni tasarruflar da içeren teklif, Internet haber sitelerini süreli yayın kapsamına alırken onların aynı cezai ve hukuki sorumluluklara tâbi olmasını öngörüyor.