Irak Yüksek Bağımsız Seçim Komisyonu 25 Eylül’de seçim sürecinin startını verirken 1191 adayın Kürdistan Parlamento seçimlerine katılmasının önünde hiçbir yasal engel bulunmadığını duyurdu. Adayların 368'i kadın. Bu sayı yüzde 30’luk bir orana tekabül ediyor.
Irak Yüksek Bağımsız Seçim Komisyonu’nun verilerine göre, en fazla kadın aday Süleymaniye’de seçim yarışına katılıyor. Süleymaniye’de 507 adaydan 171’i kadın. Süleymaniye’yi 385 adaydan 112’sinin kadın olduğu Erbil takip ediyor.
Seçimlerde en fazla kadın adayı KDP gösterirken ikinci sırada en fazla kadın adayı gösteren parti KYB oldu.
Seçim komisyonuna verilerine göre seçim bölgelerinde ve partilere göre kadın adayların dağılımı şu şekilde:
Süleymaniye Vilayeti:
Birinci seçim bölgesi Süleymaniye'de 171 kadın aday oldu. Adayların partilere göre dağılımı ise şöyle;
Süleymaniye’de Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) 24 en fazla kadın aday gösteren parti oldu. Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) 22 kadın aday ile ikinci sırada. Nwey Nwe (Yeni Nesil) 17, Kürdistan İttifakı 16, Goran (Değişim) Hareketi 15, Bereye Gel (Halk Cephesi) 14 kadını partilerinden aday gösterdi. Seçimlere ilk kez katılan Lahur Şeyh Cengi’nin liderliğindeki Helwest (Tavır) Listesi Süleymaniye’de 13 kadını aday gösterdi.
Adalet Topluluğu (Komal) 10, Hewpeymani Niştiman (Ulusal İttifak) 9, İslami Birlik Partisi (Yekgirtu) 8, İslami Hareket (Bizotnewe) 5, Serdem Listesi 3, İslami İlişkiler Hareketi 3 kadın aday gösterdi.
Süleymaniye’de ayrıca 3 kadın bağımsız olarak seçim yarışına katılıyor.
Erbil Vilayeti
Irak Yüksek Bağımsız Seçim Komisyonu’nun verilerine göre ikinci seçim bölgesi Erbil’de 385 adaydan 112’si kadın.
Erbil’de KYB 21, KDP 19, Halk Cephesi(Beriya Gel) 14 kadını aday gösterdi. Üç partinin ardından 9 adayla en fazla kadın adayı çıkaran Nweyi Nwe (Yeni Nesil) Partisi, 8 kadın adayla Serdem Listesi, 5 adayla Helwest Listesi ve İslami Hareket (Bizotnewe) geliyor. Goran ve Yekgirtu 4 kadın aday, Kürdistan İttifakı 3, İslami İlişkiler Hareketi 2 kadını aday gösterdi.
Erbil’de 4 kadın ise bağımsız aday oldu.
Duhok Vilayeti:
Üçüncü seçim bölgesi olan Duhok Vilayetinde 220 aday seçimler için yarışacak. Bunların 63’ü kadın adaylar.
Duhok’ta 15 adayla KDP en fazla kadın aday çıkaran parti oldu. KDP’yi 10 kadın adayla KYB takip ediyor. Yekgirtu ve Halk Cephesi 7 kadını aday gösterirken, Kürdistan İttifakı 5, Nwey Nwe (Yeni Nesil) 4, Ulusal İttifak ve Helwest 3 kadını aday gösterdi. Komal ve Serdem 2 kadını aday gösterdi.
Duhok’ta 3 kadın bağımsız aday oldu.
Halepçe Vilayeti:
Seçimlerin dördüncü seçim bölgesi Halepçe en az kadının aday olduğu il oldu. 53 adayın yarıştığı kentte 22 kadın aday oldu.
Adalet Topluluğu (Komal) 3 kadını aday gösterdi. KYB, KDP, Halk Cephesi, Serdem, Nwey Nwe, Yekgirtu partilerin her biri 2 kadın adayla seçime katılırken, İslami Hareket (Bizotnawe), İslami İlişkiler Hareketi, Goran, Helwest ve Ulusal İttifak ise birer kadın aday çıkardı.
Halepçe’de bağımsız kadın aday bulunmuyor.
Partilerin toplam kadın aday sayısı ise şöyle:
Toplam Kadın Aday Sayıları:
Kürdistan Demokrat Partisi (KDP): 22 Süleymaniye, 19 Erbil, 15 Duhok ve 2’si Halepçe olmak üzere 58 aday en fazla kadını aday gösteren parti oldu.
Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB): 24 Süleymaniye, 21 Erbil, 10 Duhok ve 2’si Halepçe olmak üzere 57 kadın adayla ikinci sırada yer aldı.
Nwey Nwe (Yeni Nesil): 17 Süleymaniye, 9 Erbil, 4 Duhok ve 2’si Halepçe olmak üzere 32 kadın aday gösterdi.
Kürdistan İttifakı: 16 Süleymaniye, 3 Erbil, 5 Duhok ve 2’si Halepçe olmak üzere 26 kadın adayla dördüncü sırada yer aldı.
Goran (Değişim) Hareketi: 15 Süleymaniye, 4 Erbil, 7 Duhok ve 1’i Halepçe olmak üzere 27 kadın aday gösterdi.
Bereye Gel (Halk Cephesi): 14 Süleymaniye, 14 Erbil, 7 Duhok ve 2’si Halepçe olmak üzere 37 kadın aday gösterdi.
Helwest (Tavır) Listesi: 13 Süleymaniye, 5 Erbil, 3 Duhok ve 1’i Halepçe olmak üzere 22 kadın adayla katıldı.
Adalet Topluluğu (Komal): 10 Süleymaniye, 0 Erbil, 2 Duhok ve 3’u Halepçe olmak üzere 15 kadın aday gösterdi.
Hewpeymani Niştiman (Ulusal İttifak): 9 Süleymaniye, 0 Erbil, 3 Duhok ve 1’i Halepçe olmak üzere 13 kadın adayla katıldı.
İslami Birlik Partisi (Yekgirtu): 8 Süleymaniye, 2 Erbil, 7 Duhok ve 2’i Halepçe olmak üzere 19 kadın aday gösterdi.
İslami Hareket (Bizotnewe): 5 Süleymaniye, 5 Erbil, 0 Duhok ve 1’i Halepçe olmak üzere 11 kadın aday gösterdi.
Serdem Listesi: 3 Süleymaniye, 8 Erbil, 2 Duhok ve 2’i Halepçe olmak üzere 15 kadın aday gösterdi.
İslami İlişkiler Hareketi: 3 Süleymaniye, 2 Erbil, 0 Duhok ve 1’i Halepçe olmak üzere 6 kadın aday gösterdi.
· KDP: 58
· KYB: 57
· Nwey Nwe: 32
· Kürdistan İttifakı: 26
· Goran: 27
· Bereye Gel: 37
· Helwest: 22
· Komal: 15
· Ulusal İttifak: 13
· Yekgirtu: 19
· Bizotnewe: 11
· Serdem: 15
· İslami İlişkiler: 6
Kadın adayların yüzdesi
Yüzdeye göre altıncı dönem Kürdistan Parlamento seçimlerinin toplam adayların yüzde 30'unu kadınlar oluşturuyor.
Halepçe, kadın aday sayısı bakımından son sırada yer alsa da toplam aday yüzdesine göre yüzde 41,5 ile yüzdelik olarak en fazla kadın aday sıralamasında birinci oldu. Süleymaniye seçim bölgesi yüzde 34 oranıyla ikinci, Erbil ise yüzde 29 oranıyla üçüncü sırada yer aldı. Duhok vilayetinde ise kadın aday oranı yüzde 28 olarak kayıtlara geçti.
Kürdistan Parlamentosunda kaç kadın olacak?
Yeni seçim istemine göre Kürdistan Parlamentosunda yüzde 30’luk kadın kotası bulunuyor. 100 sandalyeli Parlamento’nun 5 kürsüsü bileşenler için ayrılmış durumda.
Yeni sisteme göre 95 sandalyenin 30'u kadınlara ayrıldı. Buna göre Süleymaniye'de 36 sandalyenin 11'i, Erbil'de 32 sandalyenin 10'u, Duhok'ta 24 sandalyenin 8’i ve Halepçe'de üç sandalyeden biri kadın kotası olacak.
Kürdistan Parlamento seçimleri için kampanya süreci 25 Eylül’de başladı ve 15 Ekim'e kadar devam etmesi planlanıyor. Genel seçimlerin ise 20 Ekim'de Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu gözetiminde gerçekleştirilecek.
Komisyona göre; seçimde 2 milyon 899 bin 578 kişi oy kullanma hakkına sahip oldu. (Rudaw)