Kürdistanlı Muhammed Abdulaziz, elektrik sorununa çare bulmak ve enerji üretiminde kullanmak üzere güneş enerjisinden yararlanmak için evinin damına yerleştirdiği paneller aracılığıyla günlük 10 amper elektrik üretiyor.
Erbil’de Rasti Mahallesi’nde oturan Muhammed, evinin damına yerleştirdiği 12 tane panelden elektrik enerjisi üretiyor. Muhammed Abdulaziz, bu şekilde evinin elektrik ihtiyacını dama kurduğu panellerden sağlıyor.
Konu hakkında konuşan Abdulaziz, “Devlet elektriğinin eksikliği, jeneratör voltunun eksikliği ve fiyatındaki pahalılıktan dolayı bu sistemi kurmaya karar verdim” dedi.
Şu anda jeneratör hizmetini kullanmayan Abdulaziz, güneş enerjisinden yararlanmaları ve sistemini kurmaları için komşularını da teşvik ediyor.
Erbil Teknik Okulu Elektrik Bölümü mezunu Muhammed, “Bu sistemi kurmamdan sonra bizim mahallede 5 kişi daha aynı sistemi kurdu. Halk devamlı şekilde kurduğum sistemi görmek için evime geliyor. Ancak tek sorun sistemin giderleri. İlk kurulduğunda sistemin giderleri fazla oluyor. Ama bir kaç yıllık elektrik faturaları ve jeneratör masraflarını hesaplarsanız aynı masraf gidiyor” diye konuştu.
Kürdistan'da 4500 jeneratör kullanılıyor
Kürdistan Bölgesi’nde 13 yıllık dönemde yakıttan elektrik üreten 13 elektrik üretim santrali kuruldu. Dukan ve Derbendihan’daki elektrik üretim santralleriyle birlikte elektrik üretim kapasitesi 6 bin 364 megavata ulaştı. Bu rakam Kürdistan Bölgesi’nin elektrik ihtiyacını karşılıyor ancak üretim merkezlerine yakıt temin edilmediği için günlük 3 bin 500 megavat üretilebiliyor.
Kürdistan’da 4500 jeneratör kullanılıyor
Çevre Koruma Kurulunun verilerine göre, Kürdistan’da üretim merkezlerinin yanı sıra evlerin elektrik ihtiyacını karşılayan toplam 4 bin 500 jeneratör bulunuyor.
Çevre Koruma Kurulu Sözcüsü Hındırin Şeyh Galib, “Özel jeneratörlerin çoğu park, bahçe ve yeşil alanlara yerleştirilmiş. Bu da çıkardıkları gürültünün yanı sıra park ve bahçelere büyük bir zarar veriyor. Mazot kullanıldığı için çok fazla duman da çıkarıyorlar. Filtre kullanılmadığı için hava kirliliğine yol açıyor” ifadelerini kullandı.
Araştırmalara göre bir litre mazotun yakılması yaklaşık 2 bin 640 gram karbondioksitin havaya yayılmasına neden oluyor.
Şeyh Galib, “Hükümete bir çok kez jeneratörün alternatifinin bulunması için talepte bulundum. Elektrik enerjisi üzerinde çalışılmasını istedim ama kimse dinlemedi” dedi.
Kürdistan Bölgesi’nde elektrik üretiminde su enerjisinin yanı sıra, yakıt ve fueloilden yararlanılıyor. Güneşlenme oranı çok yüksek olmasına rağmen, güneş enerjisinden yararlanma oranı çok düşük.
Kürdistan’da elektrik enerjisi üreten bir firmanın sorumlusu Muhammed Selim, “Kürdistan Bölgesi’nin hava durumu güneş enerjisinden elektrik üretmeye çok uygun. Halk da bu sistemi fark etti. Ama sorun halen bunun Elektrik Bakanlığının bu sistemi bir strateji olarak plan yapmaması. Hükümetin sistemin kurulması için vatandaşları bankalar aracılığıyla destekleme planı yok. Çünkü sistem çok pahalı ve herkesin gücü yok” değerlendirmesinde bulundu.
Selim, hükümetin destek vermesi durumunda maliyeti 3 bin 200 doları geçmeyen bir kaç panel ve sistemiyle 10 - 15 amper arası elektrik üretebileceklerini ve bu şekilde her bir evin günlük 14 saat elektrik ihtiyacını karşılayabileceklerini ifade etti.
Firma sahipleri halkın güneş enerjisi sistemine alışık olmadığı için bazı kişilerin sistemi kurarken zarara uğratıldığını belirtiyor.
Lezan Ticaret sahibi Lezan Halid, “Güneş enerjisi sistemine büyük bir talep var. Ama fiyatların pahalı olması halkı etkiliyor. Bundan dolayı çoğu, indirim ve taksit talebinde bulunuyor” diye konuştu.
Lezan, “Güneş enerji sistemi kuran firmalar iyi ürünler sunmamış. Bundan dolayı halkın güveni sarsılmış. Bazı firmalar rekabet ve satış için sahte bataryalar kurmuş ve halka bununla bu kadar amper üretebilirsiniz demişler. Ama söyledikleri çıkmamış” ifadelerini kullandı.
Kürdistan’da bir milyon 567 bin kişi ortak elektrik kullanıyor
Elektrik Bakanlığının verilerine göre, Kürdistan’da ortak elektrik kullanan bir milyon 567 bin kişi bulunuyor. Bu oranın yüzde 75’i halktan, geri kalanlarda ticari, sanayi ve tarım sektörü ile hükümet kurumlarından oluşuyor.
Kürdistan Bölgesi Elektrik Dağıtım Sorumlusu Umud Ahmed, elektrik üretiminde neden güneş enerjisi kullanmadıklarını, “Elektrik üretim santralleri doğalgaz kullanıyor. Bir kilovat elektrik hükümete 120 dolara mal oluyor. Yakıttan elektrik üretim maliyeti güneş enerjisinden daha ucuz. Yakıt enerjisi daha ucuz olduğu için güneş enerjisini plana almadık” sözleriyle açıkladı.
Elektrik Bakanlığının verilerine göre Kürdistan’da 1 milyon 300 bin elektrikli şofben kullanılıyor. Hükümet sıcak su ihtiyacının güneş enerjisinden karşılanması hususunda bir plan hazırlayarak uygulamaya koyarsa günlük bin megavat elektrik tasarrufu sağlanabilir.
Ahmed, “Kürdistan’da güneş enerjisinden yararlanmak için güneşlenme oranı çok uygun. Bundan dolayı sıcak su için güneş enerjisinin kullanılması çok önemli. Ayrıca enerji hatları çok zarar görüyor. Çünkü kış mevsiminde elektriğin yüzde 70’i ısınma ve şofbenler için kullanılıyor. Bu projeyi uygulamaya koyma planımız var” değerlendirmesinde bulundu.