Haber Merkezi- “Adat û Rusûmatnameʼê Tewayifê Ekradiye” kitabı Nubihar Yayınları tarafından “Kürtlerin Gelenek ve Görenekleri” adıyla Türkçe yayınlandı.
Murad Celalî tarafından Türkçeye çevrilen “Kürtlerin Gelenek ve Görenekleri” kitabı 88 sayfadan oluşuyor.
Rûdaw’a konuşan yazar Celalî, “Adat û Rusûmatnameʼê Tewayifê Ekradiye hem içeriğinden dolayı ki gelenek, inanç, ahlak, yemek, içmek gibi sosyal hayat hem de tarih, dil, kültür gibi Kürt tarihi, edebiyatı ve sosyolojisine ışık tutan nadide bir kaynaktır. Zira Kürtlerin 19. yüzyıl sosyal ve kültürel yaşamını konu alan bu çalışma hem konusu itibarı ile hem de yazarın Kürt kimliğinden dolayı ön plana çıkmaktadır. Zira Kürt edebiyat tarihinde Kürtlerin dili, tarihi, kültürü gibi daha birçok konuyu kısa ve öğretici bir tarzda anlatan Kürtçe ilk kitaptır. Bu özelliği ile birçok orijinalliği uhdesinde tutmaktadır. Dolayısıyla bu alanda hem içerik olarak hem de dil olarak Kürtçe/Kurmanci yazılan ilk eserdir” dedi.
Celalî, eserde ana hatlarıyla Kürtlerin tarih, dil, inanç, gelenek ve özgün değerlerinin anlatıldığını ifade etti.
Celalî, “Bu yayında ara başlıklar ekleyerek kitaptan istifadeyi kolaylaştırmaya gayret sarf ettik. Ancak yazar konuları derli toplu bir yerde işlemekten ziyade farklı yerlerde bağlama göre tekrar tekrar anlattığı için başlık koyarken zorlandığımızı da ifade edelim. Çok az da olsa dipnotlarla kısa açıklamalar yaptık” diye konuştu.
Adat û Rusûmatnameʼê Tewayifê Ekradiye
Kürtlerin örf ve adetlerini konu alan “Adat û Rusûmatnameyê Ekradiye”, dönemin Erzurum Rus Konsolosu Aleksandr Jaba’nın desteğiyle Mela Mehmûdê Bazidî tarafından yazılmıştır. Eser, Kürtlerin örf ve adetlerine dair yazılmış bir eser olarak kendi alanında bir ilk olmakla birlikte büyük bir tarihi öneme sahiptir.
Eser'in el yazmaları Aleksandr Auguste Jaba (1801-1894) tarafından korunmuş olup onun sayesinde günümüze ulaşmıştır.
Eser daha önce Fransızca, Rusça, Farsça, Arapça ve Kürtçenin Soranice lehçesine tercüme edildiği gibi Türkçe de yayınlanmıştı.
Mela Mehmûdê Bazidî
1797'de Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinde doğan Bazidi, 1867 yılında vefat etti.
Bazidi’nin, Kîtaba Tewarîxê Cedîdê Kurdistan (Kürdistan Tarihi) ve Camiyê Rîsaleyan û Hikâyetan (Çirok ve Kürt kültürü'nün yazıldığı eser) adlı kitapları da bulunmaktadır.
Kürtlerle ilgili bir çok çalışmaya imza atan Bazidi, ayrıca Şerefhan’ın Farsça kaleme aldığı “Şerefname” adlı kitabını da Kürtçe’ye çevirmiştir.
Kaynak: Rûdaw