Yeni bir çalışma, Kuzey Kutbu'nda bile karla birlikte gökten mikro plastik parçacıklarının yağdığını ortaya koydu. Bir litrede 10 binden fazla plastik parçacık buldu.
Bu sonuç, sağlığa etkileri henüz bilinmese de insanların plastik soluması anlamına geliyor.
Kuzey Kutbu, dünyanın en kirletilmemiş bölgelerinden biri olarak biliniyor.
Alman ve İsviçreli bilim insanlarının araştırmasının sonuçları bilim dergisi Science Advances'ta yayımlandı.
Uzmanlar, karda kauçuk ve lif parçacıkları da buldu.
Çalışma nasıl yapıldı?
Svalbard'da yapılan araştırmada uzmanlar kaşıkla topladıkları kar örneklerini şişelere doldurdu.
Bu örnekler Almanya'nın Bremerhaven kentindeki Alfred Wegener Enstitüsü'nde incelendi. Testlerde beklenenden çok daha fazla parçacığa rastlandı. Bazı parçacıkların çok küçük olduğu için nereden geldiği tespit edilemedi.
Parçacıkların büyük kısmı bitki selülozu ve hayvan tüyü gibi doğal maddelere ait. Ama örneklerde plastik, araba lastiği parçaları, vernik, boya ve sentetik lif de bulundu.
Araştırma heyetinin başkanı Dr. Melanie Bergmann, BBC'ye "Biraz kirlilik bulmayı bekliyorduk ama mikroplastikler bizim için gerçek bir şok oldu. Kardaki mikroplastiklerin çoğu havadan geliyor.
Beş milimetreden küçük plastik parçalarına mikroplastik deniyor.
Araştırma kapsamında Almanya ve İsviçre'den de kar örnekleri incelendi. Bu örneklerde Kuzey Kutbu'ndakinden daha yüksek yoğunlukta kirlilik tespit edildi.
Plastik Kuzey Kutbu'na nasıl ulaşıyor?
Araştırmacılar mikroplastiklerin rüzgarla taşındığını ve henüz nasıl olduğu anlaşılmayan bir mekanizmayla atmosferde çok büyük mesafeler kat ettiklerini düşünüyor. Sonra bu parçacıklar özellikle kar yağışı yoluyla Kuzey Kutbu'na iniyor.
Daha önce Çin'deki sanayi kenti Dongguan, İran'ın başkenti Tahran ve Fransa'nın başkenti Paris'te yapılan incelemelerde de gökten mikroplastik yağdığı tespit edilmişti.
Kuzey Kutbu'nda çok sayıda vernik parçası bulunmasının da kesin bir açıklaması yok.
Uzmanlar bunların buzları kırarak ilerleyen gemilerden, bazılarının da rüzgar türbinlerinden gelmiş olabileceğini söylüyor.
Lif parçacıklarının ise kesin olmamakla birlikte insan giysilerinden geldiği düşünülüyor.
Dr. Bergmann, "Kendimize sormalıyız. Bu kadar plastik pakete ihtiyacımız var mı? Boyalardaki polimer gerekli mi? Araba lastiklerini farklı şekillerde tasarlayabilir miyiz?" dedi.
Son çalışmaya katılmayan, Norveç Hava Araştırmaları Enstitüsü uzmanı Dr. Eldbjorg Sofie Heimstad, parçacık kirliliğin bir bölümünün o bölgeden kaynaklandığını kimi parçacıkların da uzaklardan taşındığını söyledi.
Heimstad "Analiz ettiğimiz parçalar Avrupa'dan, Asya'dan; dünyanın her yerinden geliyor. Bu kimyasallar ekosistem ve hayvanlar için tehdit oluşturuyor" diye konuştu.
Roger Harrabin
BBC Çevre Muhabiri