Dersim’de hayata geçirilen ve büyük tahribata yol açan baraj projeleri, kum ve taş ocaklarının ardından bölgede bulunan altın ve krom ocaklarının hayata geçirilmesi nedeniyle Dersimliler tedirginlik yaşıyor.
Geçtiğimiz aylarda Dersim-Erzincan sınırında bulunan Erzincan'ın İliç ilçesindeki Çöpler Altın Madeni'ni işleten Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş., maden sahasında siyanür sızıntısının ortaya çıkması ile vatandaşlarda zehirlenme korkusu başladı.
Sızıntı miktarının 8 kg olduğunu belirten şirket, bölgenin hemen temizlendiğini aktardı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, altın madeninin faaliyetinin durdurulduğunu açıkladı ancak gerek Dersim gerek Erzincan’da yaşayan vatandaşların kaygıları hala giderilemedi.
Çöpler köyündeki altın madeninde Türkiye’nin ikinci en büyük siyanür havuzu bulunuyor.
İliç’te Kanada ve Çalık Holding ortaklığındaki Anagold altın madeni ocağında oluşturulan atık göletinde biriken kanserojen ve öldürücü kimyasallar buharlaşarak doğanın üzerine ölüm olarak yağıyor.
Dersim ve Erzincan sınırında bulunan İliç Çöpler köyündeki altın madeni şirketinin şimdilerde Dersim’in Ovacık (Pulur) ilçesine bağlı Cevizlidere (Dere Goze) Bölgesinde şirket yöneticilerinin yerel halk düzeyinde görüşme gerçekleştirmesi vatandaşları tedirgin ediyor.
145 maden projesi bulunuyor
1993-94 yılında köylerin boşaltılmasının ardından en fazla zarar gören Ovacık ilçesine bağlı Cevizlidere köylüleri, köylerinde tespit edilen altın ocağının hayata geçirilmesi halinde bölgenin biteceğini belirtiyor.
Yeraltı kaynakları bakımından en fazla çeşitliğe ve zenginliğe sahip olan Yukarı Fırat havzasında bulunan Dersim'de her geçen gün yeni maden sahaları açılıyor. 145 maden projesinin bulunduğu Dersim'de, 6 saha daha maden sahası ilan edilmiş durumda.
2000 yılında altın şirketleri tarafından başlatılan sondaj ve arama çalışmaları bölgede yaşayan vatandaşları tedirgin ediyor.
Rûdaw’a konuşan Cansal Özgül, “Herkes evinde dursun ve çıkmasın, benim burada emeğim var. Kimse ikna etmek için gelmesin ben karşı olduğuma dair imzamı veririm. Ben ölürüm ancak o zaman gelip maden çıkarabilirler” diye konuştu.
Foto: Ali Haydar Gözlü/Rûdaw
“Maden çalışması bölgemizin yıkımı, insansızlaşmasıdır”
Celal Özgül, “Bölgemizde 2000’li yıllarda maden çalışmasına başladılar, biz de bu çalışmaya karşı çıktık. Birlikte hareket edemediğimiz için maden şirketi, 3-5 yıl sondaj çalışması yaptı ve burada zengin bir altın rezervi tespit etti. Biz zengin rezerv istemiyoruz, bölgemizde, köyümüzde ve Tunceli’de yabancı şirketlerin maden çalışması yapmasını istemiyoruz. Maden çalışması bölgemizin yıkımı, insansızlaşmasıdır. Bu çalışmaların yapılması halinde insanların göç etmesine neden olacaktır” şeklinde konuştu.
“Krom madeni çıkarıyoruz diyerek algı yaratıyorlar”
Maden şirketlerinin Cevizlidere köyünde altın madeni şirketlerinin halkı ikna çalışmaları başlatması üzerine harekete geçen Dersim Dernekleri Federasyonu (DEDEF) yöneticisi Ali Rıza Bilir, “Devlet neden bu politikasından vazgeçmiyor, bunun nedeni devletin tek bir amacı var; Dersim’ii insansızlaştırma politikasıdır. Köylüler ile yaptığımız görüşmede, Cevizledere halkının hiçbiri “siz madene karşı çıkmayın” demedi. Tam tersine hepsi bu durumdan duyduğu kaygı ve endişe devam ediyor. Havaçor bölgesinde krom madeni çıkarıyoruz diyerek algı yaratıyorlar, halkı da bu şekilde kandırıyorlar. Altın madeni ile krom madeni birbirine yakın madenlerdir. Krom madeni çıkarıyoruz algısı yaratarak halkı sindirmeye çalışıyorlar. Bölgemizde 30-40 yerde krom madenleri altında doğayı tahrip ediyorlar ve suları zehirliyor. Bunları biliyoruz, bu halkı kandırdıklarını ve işbirlikçilerle doğaya zarar verdiklerini biliyoruz. Yakın zamanda bunları teşhir edeceğiz” ifadesini kullandı.
Foto: Ali Haydar Gözlü/Rûdaw
“O kadar aç gözlü ve hoyratlar ki ne yasa tanıyorlar ne kural tanıyorlar”
CHP Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun, CHP heyeti Dersim’in Ovacık ilçesini ziyaret etti.
Maden şirketlerinin Dersim’deki çalışmaları ile ilgili Rudaw’a açıklamada bulunan Torun, “Her yerde bunun mücadelesini veriyoruz. Benim ilim Ordu da bu tehdit ile karşı karşıya. Fatsa ve Ulubey’dekileri iptal ettirdik. Ama bunlar o kadar aç gözlü ve hoyratlar ki ne yasa tanıyorlar ne kural tanıyorlar. Tabi yukarıdakinden cesaret alıyorlar. Bunlar her şeyi paraya dönüştürme çabası içindeler. Bu bozulan doğayı, elde ettikleri paranın on katını harcasak bu doğayı getiremeyiz. Yarınlarımızı yok ediyoruz. Bunun mücadelesini her platformda vereceğiz. İnanılmaz bir algı içindeler ama asla doğanın bozulmasına izin vermeyeceğiz” diye konuştu.
Foto: Ali Haydar Gözlü/Rûdaw