Türkiye’de üniversite mezunları, ilkokul mezunlarından daha yüksek oranda işsiz. Okudukları bölümde iş bulamayan üniversiteliler, hayallerinden vazgeçip farklı işler yapıyorlar.
Eurostat verilerine göre, 20-64 yaş arası nüfusta, Türkiye’de üniversite mezunlarının işsizlik oranı, yüzde 12,7 seviyesinde. Aynı verilere göre, üniversite mezunlarının işsizlik oranı, ilkokul mezunlarından daha yüksek. Öte yandan mesleğini yapamayan birçok mezun, farklı alanlarda geçimini sağlıyor. Okudukları alanda mesleğini yapabileceğini hayal eden birçok genç, kendi alanlarında iş bulmakta güçlük çekiyor. Bambaşka işlere yönelmek zorunda kalan gençlerle yaşadıklarını konuştuk.
Üniversite bitirdi, köy işleriyle uğraşıyor…
Vedat Bahşi, 2013’te Muş Alparslan Üniversitesi, Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdikten sonra 2018’de Batman Üniversitesi Tıbbi Dokümantasyon Bölümü ve aynı yıl uzaktan eğitim ile İstanbul Üniversitesi Çocuk Gelişimi Bölümü’ne kaydını yaptırdı. Tanık olduğu usulsüzlük ve haksız yaklaşımlardan dolayı iki bölümünü de donduran Bahşi, okuduğu mesleği yerine hayvancılığa yöneldiğini belirterek şunları söyledi:
“Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü, Türkiye’de yeni bir bölüm ve bu bölümü okuyanların sayısı yüzü geçmiyordu. Öğrencisinin az olması nedeniyle atamasının avantajlı olacağını düşünmüştük. Ama maalesef çözüm sürecinin bitmesiyle Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümü’nün sadece siyasi amaçlarla açıldığını gördük. Yılda sadece iki kişi atanıyor. Durum böyle olunca farklı bölümler okumayı düşündüm. Ama o bölümlerde de geleceğe dair umut taşıyınca yarıda bıraktım. Şu an üniversite bitirmiş biri olarak işsizim. Köyde, köy işleriyle uğraşıyorum.”
Gazetecilik okumuş bir tır şoförü…
Hayallerine ulaşmak istediği için gazetecilik bölümünü bitiren Fettullah Sönmez, meziniyetten sonra hayal kırıklığı yaşayanlardan biri. Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü’nden 2020 yılında mezun olan Sönmez, okuduğu sürede, elinden gelenin en iyisini yapmak için uğraştığını belirtti. Mezuniyetinin ardından yerel gazetelere yaptığı başvuruların olumsuz yanıtlanmasının gazeteciliğinin hayalde kalmasına yol açtığını üzülerek anlatan Sönmez, sözlerine şöyle devam etti:
“Yerel birçok gazeteye başvurdum. Verdikleri cüzü miktardaki para, bana yetmediğinden dolayı mesleğimi yapamadım. Yaşadığım işsizlik ve geçim sıkıntısı nedeniyle şimdilik tır şoförlüğü yapıyorum. Anlayacağınız, gazetecilik bölümü okumuş bir tır şoförüyüm. Bu işi kesinlikle küçümsemiyorum aksine maddi açıdan getirisi daha fazla. Ama ben okuduğum bölümden çok alakasız bir yerdeyim. Bu devran elbet bir gün dönecek. Buna canı gönülden inanıyorum.”
Çocukluk hayalini okudu ama…
Atatürk Üniversitesi Gazetecilik Bölümü mezunu, aynı zamanda aynı üniversitesinin açık öğretim fakültesi iş sağlığı ve güvenliği bölümünde okuyan Azat Özkahraman, gazeteciliğin çocukluk hayali olduğunu belirtti. Türkiye’de hangi bölümü bitirirseniz bitirin hangi eğitimi alırsanız alın iş bulma noktasında sıkıntı yaşandığını anlatan Özkahraman, “Herkes, kendi adamını işe alıyor. Özel sektöre bir itirazım yok ama kamuda da bütün her şey, torpille şekilleniyor” dedi.
Bu nedenle yaşamı idame için yeni yollar aradığını, yeni bölüm okuduğunu farklı bir iş yaptığını ya da yeni bir bölüm okumaya yöneldiğine değinen Özkahraman, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ben de mezuniyetten sonra farklı bölüm okuyanlardanım. Ama açıkçası şu an okuduğum bölümden de pek umudum yok. Tek temennim birilerinin torpili olmadan, kimsenin kendi adamını kayırmadığı, hak edenlerin kendi hakkını aldığı adil bir sistem. Bugün Türkiye’de on binlerce gazetecilik mezunu, boşta. Buna karşın, gazetecilik yapanların binlercesi, bölüm mezunu olmayı bir tarafa bırakın, hiçbir eğitim olmadan bu işi yapıyor. Anlamadığım konu, madem herkes bu işi yapabilecek neden bu bölümler var. En azından bu bölümden mezun olanlara öncelik tanınması gerektiğini düşünüyorum. İşe alımlarda liyakat esas alınmalı. Bu konuda çok sıkı denetim yapılmalı ki herkes hakkını alabilsin. Ne yazık ki az önce de belirttiğim gibi hiç hakkaniyetli davranılmıyor.”
Ne turizm, ne kamu yönetimi ne de gazetecilik, döküm fabrikasında iş imkânı
Nevşehir Hacıbektaş Veli Üniversitesi’nde Turizm İşletme, Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nde Kamu Yönetimi ve Kocaeli Üniversitesi’nde Gazetecilik okuyan Kadir Gürler, yaşadıklarını şöyle anlattı:
“Okuduğum diğer iki bölümde herhangi bir amacın yoktu ama gazetecilik, benim çocukluk düşümdü. Ne yazık ki ne turizm işletmede, ne kamu yönetiminde ne de gazetecilikte iş imkânı bulamadım. Şu anda hepsinden farklı bir iş yapıyorum. Okurken maddi sıkıntılar yüzünden geçinmek için part-time işlerde çalışmak zorunda kalmıştım. Şimdi bir döküm fabrikasında, işçi olarak çalışıyorum. Umarım önümüzdeki yıllarda bu durum değişir. Ben umudumu hâlâ koruyorum. Bir söz vardır, ‘Umut, fakirin ekmeği ye Mehmet ye!’. Bizimki de o hesap.”
ŞİRİN SEÇKİN / BATMAN
24 Saat gazetesinin PDF dosyasını indirmek için tıklayınız