Haber Merkezi- Rojhılat Partileri Destek Merkezi’nden yapılan açıklamada, İran yönetimi ile görüşmelerin yeniden başlaması için, Kürt partileri ön şartlarını Tahran Yönetimine sunduğu belirtiliyor.
Rûdaw’a konuşan İran Kürdistan Demokrat Partisi (KDP-İ) Genel Sekreteri Mustafa Hicri, “Şu ana kadar İran İslami Cumhuriyeti ile diyalog aşamasına gelemedik. Norveçli merkez bize çözüme ilişkin öneriler sundu. Bizde destek merkezi olarak kendi görüşlerimizi bildirdik. Şu anda İran yönetiminin yanıtını bekliyoruz.
Rojhılatlı partilerin temel taleplerinden biri de Tahran yönetiminin ‘Kürt partileriyle Kürt meselesi için görüşmelere başlandı’ başlığıyla resmi medya organlarında sürecin başladığını duyurmasıydı. Öte yandan İran’ın Dini Lideri’nin süreci onaylaması, sürecin yasal kurumların gözetiminde yapılmasını talep ediyor.
İran Kürdistanı Devrimci ve Emekçiler Partisi’nde heyet sorumlusu Salih Şerifi, “ Prensip olarak biz uzlaşma yollarını doğru buluyoruz ve her zaman diyaloga inanıyoruz. Ancak son zamanlarda yapılanların gerçek diyalog olmadığını ortadadır. Sadece sürecin başlaması için fikir alışverişi yapıldı” dedi.
İran yöneticileri ile görüştüklerini doğrulayan Şerifi, “Bu görüşmemiz uzlaşmak için değildi. Kürt meselesini İran ile uzlaşı yoluyla çözebilir miyiz onu değerlendirdik” diye konuştu.
Rojhılat Partileri ile görüşmek üzere kurulan heyetin başında Muhammed Kazım Secadpur olduğu söyleniyor. Secadpur bir dönem İran’ın BM temsilcisinin yardımcısı olarak görev yapmıştı. Kürt Partileri ise adı geçen şahsı ne doğruluyor ne de yalanlıyor. Rojhılatlı partiler Secadpur ile görüştüklerini ancak İran’ın resmi temsilcisi olmadığını savunuyor.
Rûdaw’ın edindiği bilgilere göre, Rojhılatlı partiler İran’dan siyasi tutukluların bırakılması ve Kolberlerin hedef alınmaması gibi asgari talepleri oldu. 21 Kasım’da Osman Mustafapur ile Muhammed Nezri adında iki Kürt siyasi tutuklu İran’ın dini lideri tarafından çıkarılan genel af kararı kapsamında 25 ve 28 yıldan sonra serbest bırakıldı. Salih Şerifi, tutukluların bırakılması İran’ın iyi niyetini ortaya koymuyor.
Noref Merkezi, Norveç’in resmi olmayan politikasını temsil ettiğini savunuyor, ülkenin dışişleri bakanlığıyla kurdukları işbirliğiyle çalıştıklarını söylüyor.
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevat Zarif’in 22 Ağustos’ta Oslo’yu ziyaret etmesi de bu kapsamda olabileceği tahmin ediliyor.
Noref Merkezi’nin temel işleyişlerinden biri de bilgileri muhafaza ediyorlar. Uzlaşı sürecine dahil olan taraflardan da bilgileri muhafaza etmelerini talep ediyorlar. Bu nedenle sürece müdahil olan tarafların, diyalogun başladığına dair bilgilerin ortaya çıkmadığı ana kadar görüşmelere ilişkin bilgileri saklı tutular. Parti içindeki yetkililerinde görüşmelerden haberdar değildi.
Kürdistan Özgürlük Partisi Başkanı Arif Bawacani, Noref Merkezi aracılığıyla görüşmelere ilişkin bilgilere ulaşmaya çalıştığını ancak kendisine bilgi vermediklerini söyledi.
Rûdaw’a konuşan Arif Bawacani, “İran bu sürecin gizili yürütülmesini istemiş. Ancak yakın bir kaynaktan aldığım bilgilere göre, Tahran yönetimi bir görüşmenin yerini ve zamanını içeren bilgileri Al Jezira kanalına verdi” dedi.
Görüşmeye katılan Kürt partilerini eleştiren Bawacani, “İran Kürtlerin hiçbir hakkını vermiyor, amacı görüşmeler sayesinde partileri kandırmak. Bu görüşmeler sonrası ikili görüşmeler talep edebilir. Dr Abdulrahman Kasımlo’ya karşı yaptıkları gibi bir tuzak kurmayı amaçlıyor” diye konuştu.
İran’ın Kürt partilerin taleplerine olumlu cevap vermesi halinde görüşmeler başlayacak. Ancak Rojhılatlı partiler İran ile yapılacak bir görüşmeden kalıcı bir sonucun çıkacağını beklentisi içine girmiyorlar. Arabuluculuk rolü üstlenen Norveçli merkezin de bu sürecin peşini kolay kolay bırakacağı gözükmüyor.
Noref Merkezi “İyi gelişmeler uzun soluk gerektiriyor” sloganıyla çalışıyor. Norveçli merkez olaylara temkinli yaklaşılıp sakın bir kafayla davranılması gerektiğini savunuyor.
Rojhılatlı bir partinin İran ile görüşmelere başlanması için sunduğu öneriden sonra Noref Merkezi arabuluculuk rolünü üstlenmeye başladı. Onlarda birkaç ay araştırma yaptıktan sonra 2018 yılında Kürdistan Demokrat Partisi, İran Kürdistan Demokrat Partisi (KDP-İ), Kürdistan Emekçiler Topluluğu ve İran Kürdistanı Devrimci Emekçiler Topluluğu’nun da yer aldığı Rojhılat Partileri Ortak Merkezi kuruldu. Norveçli Merkez, Rojhılat partilerinin yer aldığı ortak merkez ile görüşmelerini sürdürdü.
Şu anda İran’ın Kürt partileri tarafından sunulan taleplere yeşil ışık yakmasıyla görüşmelerin başlaması bekleniyor.
Rûdaw