NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ittifak ve Rusya’nın birlikte daha fazla toplantı yapma görüşünü benimsediğini söyledi.
NATO-Rusya Konseyi, Rusya'nın Ukrayna sınırında yığınak yapmasından sonra ortaya çıkan gergin durum ve Avrupa'nın güvenliği gibi konuları görüşmek üzere 2019'dan beri ilk kez toplandı.
NATO’dan Rusya’ya Ukrayna için güvence yok
Bu toplantının ilk oturumuna başkanlık ettikten sonra gazetecilerin sorularını yanıtlayan Stoltenberg, iki tarafın da daha fazla diyalog kurulması ihtiyacını dile getirdiğini ve bunun için tarafların daha sonraki görüşmelerin takviminin araştırılması konusunda hemfikir olduğunu söyledi.
Ukrayna kriziyle ilgili görüşmelerin kolay olmayacağını vurgulayan Stoltenberg, NATO müttefikleri ile Rusya arasında bu konuda önemli görüş ayrılıkları olduğu uyarısında bulundu.
“NATO’nun kapısı yeni üyelere açık”
Ukrayna'nın gelecekteki güvenlik düzenlemeleriyle ilgili kendi başına karar verme hakkına sahip olduğunu ve NATO'nun kapısını yeni üyelere açık bırakmaya devam edeceğini vurgulayan Stoltenberg, “Başka kimsenin söyleyecek bir şeyi yok ve elbette Rusya'nın bu konuda veto hakkı da yok.” diyerek, Moskova’nın Kiev’in ittifak üyeliğine karşı çıkamayacağı mesajını verdi.
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman ise Avrupa’da her ülkenin istediği takdirde NATO’ya katılma hakkı bulunduğunu söyledi.
Toplantıya katılmadan önce sosyal medya hesabından bir açıklama yapan Sherman, “Uluslararası sistemin ve Avrupa güvenliğinin temel ilkelerini yeniden teyit ediyorum: Her ülkenin kendi yolunu seçme konusunda egemen hakkı vardır." diyerek, Ukrayna’nın NATO üyeliğine karşı çıkan Rusya’ya üstü kapalı mesaj gönderdi.
Putin, NATO’dan ne istiyor?
Ukrayna sınırına son aylarda yaklaşık 100 bin Rus askeri konuşlandıran Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, NATO’nun yakın komşuları Ukrayna ve Gürcistan’ı üyeliğe kabul etmemesini istiyor.
NATO-Rusya Konseyi, Rusya'nın Ukrayna sınırında yığınak yapmasından sonra ortaya çıkan gergin durum ve Avrupa'nın güvenliği gibi konuları görüşmek üzere 2019'dan beri ilk kez toplandı.
Brüksel'deki NATO karargahında yapılan toplantıya, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg başkanlık etti. Toplantıya, Rusya adına Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksandr Gruşko ile Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin katıldı.
NATO müttefiklerinin Brüksel'deki daimi temsilcilerinin yanı sıra ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman da toplantıda yer aldı.
NATO-Rusya Konseyinde, Ukrayna sınırında 100 bin civarında Rus askerinin konuşlandırılmasının ardından ortaya çıkan gerginlik ve Rusya'nın ABD ve NATO'ya sunduğu Avrupa'daki güvenlik garantileri gibi konular görüşüldü.
Taraflar ne istiyor?
ABD ve NATO, Rusya'yı Ukrayna'ya saldırmaması için son aylarda defalarca uyarmış, böyle bir durumun ciddi sonuçları ve ağır bedeli olacağı tehdidinde bulunmuştu. Batılı ülkelerin birçoğunun Ukrayna'ya saldırı durumunda Rusya'ya ekonomik, mali ve siyasi yaptırımlar uygulayacağı bildirilmişti.
Rusya ise Ukrayna'ya saldırma gibi bir niyeti olmadığını belirtiyor. Rusya, ABD ve NATO'ya ilettiği güvenlik garantileri konulu anlaşma tekliflerinde, NATO’nun doğuya doğru genişlemesinden ve eski Sovyetler Birliği ülkelerinin NATO’ya alınmasından vazgeçilmesine dair ABD'den taahhüt istiyor.
ABD'nin eski Sovyetler Birliği ülkelerinde ve NATO üyesi olmayan ülkelerde askeri üs kurmaması, herhangi bir askeri faaliyette bulunmak için bu ülkelerin altyapısını kullanmaması ve bu ülkelerle askeri iş birliği yapmaması talepleri de taslak anlaşma metinlerinde yer alıyor.
Rusya’nın teklifinde, nükleer silahların her ülkenin kendi ulusal toprakları dışında konuşlandırılmaması ve ulusal topraklar dışında konuşlandırılan bu tür silahların geri çekilmesine yönelik maddeler de bulunuyor.
Rus ordusunun, Ukrayna sınırında son aylarda yaptığı askeri tahkimat sonrası NATO ile Rusya arasında gerginlik artmış, ilişkiler Soğuk Savaş sonrası en düşük seviyeye gerilemişti. Bunun üzerine başlatılan diplomatik girişimler kapsamında 10 Ocak'ta İsviçre'nin Cenevre kentinde ABD ve Rusya dışişleri bakan yardımcıları arasında görüşmeler yapıldı.
Toplantıdan sonuç çıkması beklenmiyor
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg'in yıllardır toplanmayan NATO-Rusya Konseyini toplantıya çağırmasına, Rusya 2019'dan beri ilk kez olumlu yanıt verince bugünkü toplantı da gerçekleştirilmiş oldu. Rusya'nın 2014'te Kırım'ı yasa dışı ilhakı nedeniyle bir ara durdurulan Konsey toplantıları, 2016'da yeniden başlamıştı ancak 2019'daki iki toplantıdan bu yana Konsey bir araya gelmemişti.
Bugünkü toplantıdan somut bir sonuç çıkması beklenmiyor. Stoltenberg, geçen hafta yapılan NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı bitiminde yaptığı açıklamada, Rusya ile Avrupa'nın güvenliği hakkında bu hafta yapılacak görüşmelerden hemen sonuç beklemenin gerçekçi olmayacağını söylemişti. NATO, Rusya ile bu konuların görüşüleceği bir dizi toplantı süreci başlatmayı hedefliyor.
Diplomatik görüşmeler kapsamında bugün Brüksel'deki toplantıdan sonra yarın da Viyana'da AGİT Daimi Konseyi Toplantısı'nda bu konular ele alınacak.
Kanyak: euronews