Kürdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani, 11 Mart 1970 Anlaşması’nın 55’inci yıldönümü dolayısıyla bir mesaj yayımladı.
Barzani, bu anlaşmanın Kürt halkının mücadelesinde dönüm noktası olduğunu ve bugünkü kazanımların yasal temelini oluşturduğunu vurguladı.
"Bugün, ölümsüz Barzani'nin liderliğinde, Kürdistan halkının mücadelesinde tarihi bir aşama teşkil eden ve meşru haklarının bir kısmının resmi olarak tanındığı ilk belge olan 11 Mart Anlaşması’nın 55. yıldönümünü anıyoruz. Bu anlaşma, hiçbir Irak yönetiminin bir daha haklarımızı inkar edemeyeceği şekilde düzenlenmiştir" diyen Barzani, Kürdistan halkının fedakarlıklarını da unutmadıklarını belirtti.
Anlaşmanın Irak yönetimi tarafından terk edilmesinin ülkeye yıllarca süren savaş ve sefalet getirdiğini vurgulayan Barzani, şu ifadelere yer verdi:
"11 Mart Anlaşması, karşılıklı anlayış ve müzakere temelinde adil bir çözüm örneğiydi. Ancak daha sonra Irak yönetimi bundan vazgeçti ve sonuç olarak Irak'a sefalet ve acıdan başka bir şey getirmeyen onlarca yıllık çatışma ve savaş meydana geldi. Bugün bile Irak, bu anlaşmaya, gerçek ortaklık ilkesine ve tüm bileşenlerinin anayasal haklarına bağlı kalmamanın bedelini ödüyor."
Neçirvan Barzani, Kürdistan ve Irak’taki siyasi güçlere seslenerek birlik ve uyum çağrısında bulundu.
Barzani, "Birlik ve uyum, anayasal kazanımlarımızı ve nesillerimizin geleceğini korumak için gerçek garantilerdir. Bu nedenle, Kürdistan ve Irak'taki tüm siyasi güçlere bu tecrübeden ders almalarını ve federalizmi güçlendirmek, Irak'ın tüm bileşenlerinin haklarını korumak ve barışçıl bir arada yaşamayı pekiştirmek için ulusal sorumluluk ruhuyla birlikte çalışmalarını çağırıyoruz” ifadelerini kullandı.
Irak’ın istikrar ve güvenliği için anayasanın uygulanmasının ve gerçek ortaklığın güçlendirilmesinin önemini vurgulayan Neçirvan Barzani, tüm bileşenler için adaletin sağlanması gerektiğini belirtti.
11 Mart Anlaşması
Kürdistan’ın yakın tarihinde en önemli olaylarından biri olan 11 Mart 1970 Anlaşması’nın üzerinden 55 yıl geçti. Bu anlaşma ile ilk kez Irak devleti Kürtlerin özerklik ve ulusal haklarını kabul etti.
1961 yılında Güney Kürdistan’da Mela Mustafa Barzani liderliğindeki Kürtler, Irak Rejimine karşı Kürt halkının haklarını elde etmek için 'Eylül Devrimi'ni başlattı.
Eylül Devrimi’nin elde ettiği zaferin ardından 1970 yılında Irak’ta dönemin Devrim Komuta Konseyi Kürtlerle bir barış anlaşması imzalamayı kabul etti.
Bağdat rejiminin Kürtlerin özerklik haklarını düzenleyen anlaşmayı kabul etmesi, Kürdistan’ın yakın tarihindeki en önemli olaylarından biriydi.
11 Mart 1970 Anlaşması, nüfus sayımıyla Kürtlerin çoğunluğa sahip olduğu belirlenen vilayet ve ilçelerde bir Özerk Bölge oluşturulmasını içeriyordu. Anlaşma aynı zamanda Kürtlerin hükûmet organlarında temsil edilmesini de kapsıyordu.
Buna rağmen Irak hükûmeti aynı dönemde petrol zengini Kerkük ve Xaneqin bölgelerinde bir “Araplaştırma” projesi başlattı ve 1974'te anlaşmayı bozan taraf oldu.
Anlaşmanın maddeleri:
1 - Kürtçe, çoğunluğu Kürt olan bölgelerde Arapça'nın yanı sıra resmi dil olacaktır ve bu bölgelerde eğitim dili olacak ve tüm Irak'ta ikinci dil olarak öğretilecek.
2- Kürtler, kabine ve ordudaki üst düzey ve hassas görevler de dahil olmak üzere hükûmete tam olarak katılacak.
3 - Kürtçe eğitim ve kültür güçlendirilecektir.
4- Kürtlerin çoğunlukta olduğu bölgelerdeki tüm memurlar Kürt olacak veya en azından Kürtçe konuşacaktır.
5- Kürtler kendi öğrenci, gençlik, kadın ve öğretmen örgütlerini kurmakta özgür olacaklardır.
6- Kürdistan'ın kalkınması için kaynak ayrılacak.
7 - Şehit aileleri ile yoksulluk, işsizlik veya evsiz kalanlara aylık ve yardım sağlanacaktır.
8 - Kürtler ve Araplar eski yerleşim yerlerine iade edilecek.
9- Tarım Reformu hayata geçirilecek.
10 - Anayasa, "Irak halkı Arap uyruğu ve Kürt uyruğu olmak üzere iki ulustan oluşur" şeklinde değiştirilecek.
11 - Yayın istasyonu ve ağır silahlar Hükûmete iade edilecek.
12 - Başkan yardımcılarından biri Kürt olacak.
13 - Valilikler (İller) Kanunu bu beyannamenin özüne uygun olarak değiştirilecektir.
14. Kürtlerin çoğunlukta olduğu bölgelerin bütçesi özerk bir birim halinde düzenlenecektir.
15 - Kürt halkı, Irak'taki nüfusu ile orantılı olarak yasama gücünü paylaşacaktır.